ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΛΕΙΨΙΝ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΤΑΣ 3 ΩΡΑΣ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΛΕΙΨΙΝ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΤΑΣ 3 ΩΡΑΣ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Ἐπειδή, ὅτε ὁ Κύριος ἡμῶν ἐσταυρώθη ἰσημερία ἦν ἐαρινή, ἤτοι 12ωρος ἡ ήμερα, καὶ 12ωρος ἡ νύξ κατὰ τὰς διαταγὰς τῶν Ἀγ. Ἀποστόλων, (Βιβλ. ε΄. κεφ. ιζ') καὶ κατὰ πάντας τοὺς πασχαλιολόγους· καὶ ἐ­πειδὴ ὁ ἥλιος, οὐχί παρ’ ἑαυτοῦ ἐσκοτίσθη, ὠς ὁ Ὠριγένης ὑπέλαβεν, ἀλλ’ ἡ σελήνη, ἂν καὶ ἦτο πανσέληνος, καὶ τεσσαρεσκαιδεκαταία κατὰ τὴν θείαν Γραφήν, (Ἐξοδ. ιβ'. 6) ὑπελθοῦσα τὸν ἥλιον καὶ συνοδεύσασα, ἐσκότασεν αὐτόν,

καθὼς ὁ θεῖος Διονύσιος ὁ Αρεοπαγίτης, καὶ εἶδε διὰ τῶν ὀφθαλμῶν του τὴν σύνοδον ταύτην καὶ ἐπισκότησιν, ἐν Ἠλιουπόλει τῆς Αἰγύπτου εὐρισκόμενος σὺν τῷ Ἀπολλοφάνει, καὶ φανερῶς γράφει περὶ αὐτῆς ἐν τῇ πρὸς Πολύκαρπον ἐπιστολῆ· τούτων, λέγω, οὕτω προεγνωσμένων, ὅρα πόσα ἠκολούθησαν θαύματα, καὶ πόσοι νόμοι τῆς φύσεως μετεβλήθησαν ἐν τῇ ὑπερφυσικῇ ταύτη ἐκλείψει.

Α'. Ὅτι κατὰ τοὺς νόμους τῆς φύσεως, ἐν καιρῷ πανσελήνου ἀδύνατον εἶναι νὰ συνοδεύσῃ ὁ ἥλιος μετὰ τῆς σελήνης· ἐπειδή τότε εὐρίσκονται οἱ δύο φωστήρες κατὰ διάμετρον, ἤτοι, ἐὰν ὁ ἥλιος εὐρίσκηται εἰς τὸν ἐπά­νω τῆς γῆς μεσημβρινόν, καὶ εἰς τὸ κατὰ κο-ρυφὴν μέσον σημεῖον τοῦ οὐρανοῦ, τὸ καλούμενον ζενίθ, ἠ σελήνη εὐ ρίσκεται ἐπ’ εὐθείας κατὰ διάμετρον, εἰς τὸ ὑποκάτω τῆς γῆς μέσον σημεῖον τοῦ οὐρανοῦ, τὸ καλούμενον ναδίρ· καὶ ἀντιστρόφως· ὁμοίως, καὶ ἐὰν ὁ ἥλιος εὐρίσκηται ἐν τῇ δύσει, ἡ σελήνη εὐρί-σκεται ἐν τῆ ἀνατολῇ· καὶ ἀντιστρόφως· ἐν τῇ σταυρώσει ὅμως τοῦ Κυρίου οἱ φυσι­κοί οὗτοι νόμοι μετεβλήθησαν, καὶ ἔγινε σύνοδος ἡλίου καὶ σελήνης ὑπερφυσική, καὶ παράδοξος· ὅθεν ἔγραφε τῷ Πολυκάρπῳ ὁ προρρηθείς Μεγ.Διονύσιος· «Εἰπέ δὲ αὐτῷ (τῷ Ἀπο-λλοφάνει μείναντι ἐν τῇ ἀπιστία) τὶ λέγεις πε­ρὶ τῆς ἐν τῷ σωτηρίω σταυρῷ γεγονοίας ἐκλείψεως; ἀμφοτέρω γὰρ τότε κατὰ Ἠλιού-πολιν, ἄμα παρόντες τε, καὶ συνεστῶτες, παραδόξως τῷ ἡλίῳ τὴν σελήνην ἐμπίπτουσαν ἐωρῶμεν, οὐ γὰρ συνόδου καιρός ἦν».

Β΄. Ὅτι ἡ σελήνη προεπόδισεν ἔμπροσθεν, καὶ εἰς μίαν στιγμὴν ἐπήρε 12 ὁλοκλήρους ὥρας. Ἐν τῆ στιγμῇ γὰρ ἐκείνη, καθ’ ἥν ἔπρεπε νὰ εὐρεθῇ ἐν τῷ ὑπο­κάτω τῆς γῆς ναδίρ, αὐτῆ εὐρέθη ἐν τῷ ὑπεράνω τῆς γῆς ζενίθ· ἐπειδὴ τρέξασα μετ’ ἀρρήτου, καὶ σχεδὸν ἀνεννοήτου ταχύτητος, κάτωθεν ἀπὸ τοῦ μέσου τοῦ ὑπὸ γῆν ἡμι­σφαιρίου, ἕως εἰς τὸ ἄλλο ὑπὲρ γῆν ἡμισφαίριον, ἔφθασε τὸν ἥλιον κατὰ τὸ μέσον τοῦ οὐρανοῦ, ἐν τῇ ἔκτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἔν ἧ ἐσταυρώθη ὁ Κύριος, καὶ οὕτω συνώδευσε μετ’ αὐτοῦ.

Γ΄. Ὅτι ἡ σελήνη ἀφ’ οὗ συνώδευσε μετὰ τοῦ ἡλίου, τὸ πρὸς ἡμᾶς ἐστραμμένον μέρος αὐτῆς, ἤτοι ὁ τεσσαρεσκαιδεκαταῖος ὁλόκληρος δίσκος αὐτῆς ἔμεινε τελείως ἀφώτιστος, στερηθείς, οὐ μόνον τοῦ ἐκ τοῦ ἡλίου ξένου φωτός, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἱδίου. Ἔχει γὰρ καὶ ἡ σελήνη φῶς ἴδιον, σῶμα οὗσα ἠμιδιαφανές, κατὰ τὴν κοινὴν γνώμην τῶν τε παλαιῶν, καὶ νεωτέρων ἀστρονόμων. Ὥσπερ οὗν ἐν ταῖς νουμηνίαις ὁρᾶται τὸ ἴδιον τῆς σελήνης φῶς, διότι τότε ὑπὸ τὸν ἥλιόν ἐστιν, ὡς οἱ ἀστρονόμοι φασίν· οὕτως ἔπρεπε καὶ ἐπὶ τῆς σταυρώσεως, τουλάχιστον νὰ ὁρᾶται τὸ ἴδιον τῆς σελήνης φῶς, ὑπὸ τὸν ἡλιόν ἀμέσως οὔσης· τότε ὅμως ἡ σελήνη καὶ τοῦ ἰδίου φωτὸς στερηθεῖσα, περισσότερον ἐσκοτίσθη καὶ ἐζοφώθη, παρὰ ὅσον σκοτίζε­ται καὶ ζοφοῦται, ὅταν φυσικῶς ἐκλείπη μὲ κεντρικὴν ἔκλειψιν, τοῦ ἡλίου ὑπὸ γῆν ὄντος, καὶ τῆς κωνοειδοῦς σκιᾶς τῆς γῆς ἐμπιπτούσης εἰς αὐτήν· καὶ μὲ ὅλον ὅπου τότε, δὲν ἦτο κἀνέν τοιούτον αἴτιον, ὅπερ νὰ προξενῇ εἰς τὴν σελήνην τὴν βαθεῖαν ἐπισκότησιν ταύτην.

Δ΄. Ὅτι ἡ σελήνη, πανσέληνος μὲν οὖσα, ἀφώτιστος δέ, ἐσκέπασεν ὅλον τὸν δίσκον τοῦ ἥλιου ὅθεν ἔχάθη σχεδὸν καὶ ἀφανής ἐγένετο τότε ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν τῶν ὀρώντων ὁ ἥλιος· ἐφάνησαν πάντα σχεδὸν τὰ ἄστρα καὶ ἡ λαμπρὰ μεσημβρία τῆς μεγάλης Παρασκευῆς ἔγινε βαθύτατον μεσονύκτιον καὶ ἀκολούθως ἠ ἐπισκότησις αὐ­τὴ τοῦ ἥλίου ἔγινε παγκόσμιος, καὶ οἱκουμενική τὸ ὁποῖον οὐδέποτε ἀκολουθεῖ, ὅταν γίνηται ἡ φυσικὴ σύνο­δος τοῦ ἡλίου μετὰ τῆς σελήνης, οὗσης μηνοειδοῦς διὰ τοῦτο εἶπον συμφώνως ὁμοῦ καὶ οἱ 3 εὐαγγελισταί· ὁ Ματθαίος· «Καὶ σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν», (κζ' 45), ὁ Μᾶρκος· «Σκότος ἐγένετο ἐφ’ ὅλην τὴν γῆν», (ιε'. 33) καὶ ὁ Λουκᾶς· «Καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ’ ὅλην τὴν γῆν» (κγ'. 44).

Ε΄. Ὅτι ἡ σελήνη, ἀφ’ οὗ ἐσκέπασεν ὅλον τὸν δίσκον τοῦ ἡλίου, ἡκολούθησε μετ’ αὐτοῦ πρὸς τὴν δύσιν, σκεπάζουσα αὐτὸν τρεῖς ὁλοκλήρους ὥρας ἕως τῆς ἐνάτης ὥρας, ὡς οἱ θεῖοι λέγουσιν Εὐαγγελισταί· (Ματθ. κζ',45, Μᾶρκος ιε',33, Λουκ. κγ'.44) δηλ. οὐχί κατ’ ὀλίγον ὀλί­γον σκεπάζουσα αὐτόν, ἡ ἀποσκεπάζουσα, καθὼς ἀκο­λουθεῖ εἰς τὰς φυσικὰς ἐκλείψεις· ἀλλ’ ἐπίσης ὅλον αὐτὸν σκεπάζουσα ἐν ταῖς τρισίν ὥραις ταύταις, ὅπερ ἐστίν ὑπερφυές καὶ παράδοξον.

ΣΤ΄. Ὅτι, ἀφ’ οὗ ἡ σελήνη τρεῖς ὥρας ἐσκέπασε τὸν ἥλιον, πάλιν τὸν ἐξεσκέπασεν, ἐναντίον ὅμως τῆς φυσικῆς τάξεως· διότι ὅταν γίνηται σύνοδος φυσική, καὶ ἐπισκότησις τοῦ ἡλίου, τὸ μὲν πρώτον σκοτισθὲν τοῦ ἡλίου μέ­ρος, ἐκεῖνο πρώτον πάλιν φωτίζεται· τότε δέ, τὸ μὲν πρῶ­τον μέρος ὅπερ ἐσκοτίσθη τοῦ ἡλίου, ἐκεῖνο ὑστερον ἐφωτίσθη, καὶ πάλιν τὸ ὕστερον μέρος ὅπερ ἐσκοτίσθη, ἐκεῖ­νο πρῶτον έφωτίσθη· ὅθεν ἔγραφε πρὸς Πολύκαρπον ὁ αὐτὸς θεῖος Διονύσιος περὶ τούτου, λέγων· «Καὶ αὖθις οὐκ ἐκ τοῦ αὐτοῦ καὶ τὴν ἔμπτωσιν, καὶ τὴν ἀνακάθαρσιν, ἀλλ’ ἐκ τοῦ κατὰ διάμετρον ἐναντίου γεγενημένην».

Ζ΄. Ὅτι, ἀφ’ οὗ ἡ σελήνη ἠκολούθησε μετὰ τοῦ ἡλίου πρὸς τὴν δύσιν, σκεπάζουσα αὐτὸν τρεῖς ὥρας ἕως τῆς 9ης ὥρας τῆς ἡμέρας, δὲν τὸν ἠκολούθησε περισσότερον, οὐδέ συνεβασίλευσε μετ’ αὐτοῦ, ὄχι· ἀλλὰ ἀνεπόδισε καὶ ἐγύρισεν εἰς τὴν ἀνατολὴν καὶ ἕως ὅτου νὰ πέραση ὁ ἥλιος τῶν τριῶν ὡρῶν τὸ διάστημα τοῦ οὐρανοῦ, ὅπου ἔμεινεν ἕως νὰ τελείωση ἡ ἡμέρα, καὶ νὰ βασιλεύση, ἡ σε­λήνη ἐτάχυνε, καὶ τὰς ἐννέα ὥρας, τὰς ἔτρεξεν εἰς τρεῖς ὥρας· καὶ οὕτως, ὅτε ὁ ἥλιος εὐρέθη εἰς τὸ ἄκρον τῆς δύ­σεως, ἡ σελήνη εὐρέθη κατὰ διάμετρον εἰς τὸ ἄλλο ἄκρον τῆς ἀνατολῆς, καὶ οὕτως ἀπεκατεστάθησαν πάλιν οἱ δύο φωστήρες, καὶ ἐπα-νήλθαν εἰς τὴν φυσικὴν τάξιν των· ὅ­θεν καὶ περὶ τούτου ἔγραφε τῷ Πολυκάρπω τὸ πετεινὸν τοῦ οὐρανοῦ ὁ Διονύσιος· «Αὖθις τε αὐτὴν (τὴν σελήνην δηλ.) ἐωρῶμεν, ἀπὸ τῆς 9ης ὥρας ἄχρι τῆς ἑσπέρας, εἰς τὸ τοῦ ἡλίου διάμετρον ὑπερφυῶς ἀντικαταστασαν. Ἀνάμνησον δὲ τι καὶ ἕτερον αὐτόν, (τὸν Ἀπολλοφάνη δηλ.) οἶδε γὰρ ὅτι καὶ τὴν ἔμπτωσιν αὐτὴν ἐξ ἀνατολῶν ἐωράκαμεν ἀρξα-μένην, καὶ μέχρι τοῦ ἡλιακοῦ πέρατος ἐλθοῦσαν, εἶτα ἀναποδίσασαν». Ὥστε διὰ νὰ συμπεράνωμεν τὰ προρρηθέντα πάντα ἐπὶ τῆς σταυρώσεως τοῦ Κυρίου ἡ σελήνη 15 ὥρας προεμπόδισεν, ἤτοι ὑπῆγεν ἔμπροσθεν τοῦ φυσικοῦ δρόμου καὶ διαστήματος της· 12 μέν, ἕως οὗ ἦλθε κάτωθεν, ἀπὸ τοῦ μεσονυ­κτίου σημείου τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἔφθασε τὸν ἥλιον εἰς τὸ τῆς μεσημβρίας σημεῖον τοῦ αὐτοῦ οὐρανοῦ· 3 δὲ ὥ­ρας, ἐν αἷς ἠκολούθησε τὸν ἥλιον πρὸς δυσμάς, σκεπάζουσα αὐτόν, καὶ 9 ὥρας ἡ αὐτή σελήνη ἀνεπόδισε, γυρίσασα  ὁπίσω  εἰς  τὴν  ἀνατολήν.  Καὶ  λοιπὸν  ἡ  σελήνη  τὸ  ἐν  νυχθήμερον  αὐτής  ἐποίησε  τότε εἰς ὥρας  ὁλοκλή­ρους 42· 6 μὲν ὥρας, ἂς εἶχε λάβη ἀπὸ τῆς φυσικῆς αὐτῆς δύσεως, ἕως οὗ ἦλθεν εἰς τὸ μέσον τοῦ ὑπὸ γῆν ἡμισφαιρίου· 24 δέ, προποδίσασα, ὡς εἴπομεν, καὶ πάλιν ἀναποδίσασα· 12 δὲ ὥρας, κινηθείσα ἀπὸ ἀνατολῶν ἕως εἰς τὴν ἄλλην δύσιν της, καὶ πληρώσασα τὸ τῆς νυκτὸς διάστημα κατὰ τὴν φυσικὴν της τάξιν καὶ κίνησιν.  Συμβουλευτικὸν Ἐνχειρίδιον Ἀγ. Νικοδημου. Σελ. 307-311