6 ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΑΠΟ
ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ
1ον προφυλακτικόν εἶναι
ἠ ενθύμησις τῶν αμαρτιών, τὸ νὰ μὴν λησμονήσεις, ἀλλὰ νὰ ἐνθυμῆσαι πάντοτε τὶς ἁμαρτίες
ὅπου ἔπραξες. Ἔτσι σὲ προστάζει ὁ Θεός, διὰ τοῦ Ἠσαϊου «Ἐγὼ εἰμὶ ὁ ἐξαλείφων τὰς
ἀνομίας σου ἕνεκεν ἐμοῦ, καὶ τᾶς ἁμαρτίας σου, καὶ οὐ μὴ μνησθήσομαι· σὺ δὲ
μνήσθητι, καὶ κριθῶμεν» (Ἤσ. 43,25). Τοῦτο δὲ νὰ κάνεις δήλ. νὰ ἐνθυ-μῆσαι τᾶς ἁμαρτίας
σου, ὄχι διὰ νὰ βασανίζεις τὸν λογισμόν σου, ἀλλὰ διὰ νὰ παιδεύεις τὴν ψυχήν
σου νὰ μὴν σκιρτᾷ εἰς τὰ πάθη, καὶ νὰ μὴν πίπτει πάλιν εἰς τὰ ἴδια. Διὰ νὰ
γνωρίζεις μὲ τὴν ἐνθύμησιν τὴν μεγάλην χάριν, ὅπου ἔλαβες παρὰ Θεοῦ, τὸ νὰ σοῦ
συγχωρήσει τόσες ἁμαρτίες. Καθὼς καὶ ὁ Παῦλος ἐνθυμεῖτο πάντοτε πὼς ἐδίωξε τὴν Ἐκκλησίαν,
διὰ νὰ δείξει τὸ μέγεθος τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Διὰ νὰ συντρίβεις τὴν καρδίαν
σου, καὶ νὰ κατανύγεις τὴν ψυχήν σου. Καὶ τελευταῖον, διὰ νὰ ταπεινώνεσαι, καὶ
νὰ ἔχεις τὸν εὐατόν σου ἀνάξιον καὶ αὐτῆς τῆς ζωῆς.
2ον προφυλακτικόν
μεταχειρίζου, τὸ νὰ φεύγεις τὰ αἴτια τῆς ἁμαρτίας, ἐπειδὴ κατὰ τοὺς φιλοσοφικοὺς
Κανόνας τὰ αὐτὰ αἴτια κάνουν πάντοτε καὶ τὰ αὐτὰ αἰτιατὰ καὶ ἀποτελέσματα. Φεῦγε
λοιπὸν ἀδελφέ, τὰς κακὰς θεωρίας τὰς κακὰς συνομιλίας καὶ συναναστροφᾶς τῶν ἀτάκτων,
καὶ μάλιστα φεῦγε τὰς συνομιλίας καὶ φιλίας τῶν προσώπων ἐκείνων, τὰ ὁποία ἤμαρτες
σαρκικῶς· διότι ἕνα ἀπὸ τὰ δυό, ἢ ἐσὺ πρέπει νὰ φύγεις ἀπὸ αὐτά, ἢ αὐτὰ πρέπει
νὰ τὰ μακρύνεις ἀπὸ λόγου σου καὶ νὰ τὰ διώξεις ἂν τὰ ἔχεις εἰς τὸ σπίτι σου, κὰν
δούλη εἶναι, κὰν δοῦλος, καὶ ἁπλῶς, κὰν ἐδικός σου, καὶ φίλος. Περὶ τούτων εἶπεν
ὁ Κύριος «Εἰ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σέ, ἔξελε αὐτόν, καὶ βάλε ἀπό
σου· συμφέρει γὰρ σοὶ ἵνα ἀπόλλυται ἓν τῶν μελῶν σου, καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμα σου
βληθῆ εἰς γέενναν» (Μάτθ. 5,29). Καὶ μὴ πιστεύσεις ποτὲ εἰς τὸν ἑαυτόν σου,
λέγωντᾶς· ἐγὼ μπορῶ νὰ συναναστρέφομαι μὲ τὰ βλάπτοντα πρόσωπα καὶ νὰ μὴν
βλάπτωμαι. Πεπλανημένος λογισμὸς εἶναι αὐτός, ἐπειδὴ εἶναι γεγραμμένον «Μὴ
πιστεύσεις τῷ ἐχθρῷ σου εἰς τὸν αἰῶνα» (Σειράχ. 12,10).
3ον προφυλακτικόν
μεταχειρίζου, τὸ νὰ ἐξομολογήσαι συνεχώς, εἰς τρόπον ὅτι, ὄχι μόνον ὅταν πράξης
κάθε θανάσιμον καὶ μεγάλον ἁμάρτημα, παρευθὺς νὰ τρέχεις εἰς τὸν Πνευματικὸν· ἀλλὰ
καὶ ὅταν πράξης κάθε μικρὸν καὶ συγγνωστόν, ἂν εἶναι δυνατόν. Διατί, καθὼς οἱ
πληγὲς ὅταν φανερωθοῦν εἰς τὸν Ἰατρόν, δὲν αὐξάνουν, ἔτσι καὶ οἱ ἁμαρτίες, ὅταν
ἐξομολογοῦνται, δὲν πηγαίνουν εἰς αὔξησιν. Τὰ λελέκια ἔχουν μίαν συνήθειαν, καὶ
ὅπου τοὺς χαλοῦν τὶς φωλιές τους, ἐκεῖ πλέον δὲν πηγαίνουν, ἔτσι καὶ οἱ
δαίμονες ἀναχωροῦν ἀπὸ ἐκεῖνον ὅπου συχνὰ ἐξομολογεῖται· διατὶ μὲ τὴν συχνὴ ἐξομολόγηση
χαλᾷ τὶς φωλιές τους καὶ τὰ δίκτυά τους, καθὼς τὸ εἶπαν οἱ ἴδιοι οἱ δαίμονες εἰς
ἕναν ἐνάρετον ἄνδρα. Πρὸς τούτοις εἶπον καὶ τοῦτο· πῶς ὅταν ὁ ἄνθρωπος εὑρίσκεται
ἀνεξομολόγητος, ἔχουν ὅλα τὰ μέλη του σὰν δεμένα μὲ τὴν ἁμαρτίαν καὶ δὲν μποροῦν
νὰ κινηθοῦν εἰς τὸ νὰ κάνει τὸ καλόν, καὶ ὅταν ἐξομολογηθεῖ, παρευθὺς λύνονται.
4ον προφυλακτικόν
μεταχειρίζου ἀδελφέ, τὸ νὰ ἐνθυμῆσαι τὰ ὑστερινὰ σου, δηλ. νὰ μελετᾷς παντοτεινὰ
τὸν θανατόν σου, τὴν φοβερὰν κρίσιν τοῦ Θεοῦ, τὴν αἰώνιον κόλασιν, καὶ τὴν αἰώνιον
ἀπόλαυσιν τοῦ Παραδείσου διατὶ ἡ ἐνθύμησις καὶ ὁ φόβος τούτων τῶν τεσσάρων
γίνεται εἰς του λόγου σου, ὡσὰν ἕνα δυνατὸν χαλινάρι, τὸ ὁποῖον δὲν σὲ ἀφήνει νὰ
ἁμαρτήσεις, καθὼς λέγει διὰ τοῦ Σειρὰχ (7,36) τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον «Μιμνήσκου, τὰ
ἔσχατά σου, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα οὐ μὴ ἁμαρτήσεις».
5ον προφυλακτικόν
μεταχειρίζου ἀδελφέ, τὸ νὰ γνωρίσεις καλά, τί κακὸν πρᾶγμα εἶναι ἡ ἁμαρτία, καὶ
μάλιστα ἡ θανάσιμος· ἐπειδὴ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι διὰ τοῦτο κάνουν τὴν ἁμαρτίαν,
διατὶ δὲν ἠξεύρουν πόσον μεγάλον κακὸν εἶναι. Διὸ καὶ εἰς πολλὰ μέρη τῆς θείας
Γραφῆς οἱ ἁμαρτωλοὶ ὀνομάζονται ἄφρονες καὶ ἄγνωστοι.
6ον προφυλακτικόν εἶναι
ἡ προσευχὴ. Ὁ Ἱερὸς Αὐγουστίνος λέγει, ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ κάνει ἐκεῖνο ὅπου
δύναται, καὶ νὰ ζητεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸν ἐκεῖνο ὅπου δὲν δύναται. Διὰ τοῦτο καὶ ἠμεῖς,
ἀφοῦ σου ἐδώσαμεν ἀδελφὲ τὰ προρρηθέντα προφυλακτικά, διὰ νὰ μὴν μεταπίπτεις εἰς
τὴν ἁμαρτίαν, τὰ ὁποία δύνασαι νὰ τὰ κάνεις ἀπὸ λόγου σου μὲ τὴν δικήν σου
δύναμιν καὶ προαίρεσιν, τελευταῖον σου δίδομεν καὶ ἕνα ἕκτον προφυλακτικόν, τὸ ὁποῖον
εἶναι ἡ ἱερὰ Προσευχή. Μὴν παύεις λοιπὸν ἀπὸ τοῦ νὰ ἀφιερώνεις τὸν ἑαυτόν σου εἰς
τὸν Θεὸν καὶ νὰ τὸν παράκαλεῖς θερμότατα νὰ ἐνδυναμώσει τὴν ἀσθένειάν σου, καὶ
νὰ στερεώσει τὴν θελησίν σου εἰς τὴν ἀπόφασιν ταύτην, ὅπου ἔκαμες, μὲ τὴν ἐξ ὕψους
χάριν του καὶ βοήθειαν, ἐλπίζοντας ὅτι θὰ σὲ εἰσακούσει διὰ τὴν μεγάλην του ἐλεημοσύνην,
ὡς τὸ ὑπόσχεται μόνος του. «Ἐὰν καταβοήση πρὸς μέ, εἰσακούσομαι αὐτοῦ, ἐλεήμων
γὰρ εἰμί» (Ἐξ. 22,27). [Βλέπε περισσότερα στο Εξομολογητάριον Αγ.Νικοδήμου σελ.
206-236]