Η προσωπικότητα του πονηρού λογισμού Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Κορναράκης

Η προσωπικότητα του πονηρού λογισμού

Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Κορναράκης

Η προσωπικότητα του πονηρού λογισμού
Ο πονηρός λογισμός, ως εργαλείο πειρασμικό και προσωπείο του διαβόλου, δέχεται στα πατερικά κείμενα τους εξής ανθρώπινους χαρακτηρισμούς. Ονομάζεται:

α) Κλέπτης. Κατά τον άγιο Μάξιμο είναι κλέπτης όχι μόνο γιατί παραπλάνησε τον Αδάμ, αλλά γιατί, έκτοτε, «κλέπτει της ψυχής την όλην έφεσιν» προς τον Θεό, και μας απομακρύνει της θείας αγάπης του.
β) Απατεώνας. Επειδή εξαπατά τους ανθρώπους, προκειμένου να τους παγιδεύσει στην αμαρτωλή πράξη. Ο δε όσιος Νείλος ο Ασκητής θα σημειώσει σχετικά· «απάτη γαρ εστί αληθώς πόσα συναρπαγή του εχθρού δια της αθρόας προσβολής».
γ) Δόλιος. Τη δολιότητα του πονηρού πνεύματος την παρουσιάζει ως έξης ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος. «Όταν ο πονηρός λογισμός θέλει να ωθήσει στην πορνεία τον άνθρωπο, του παρουσιάζει τον Θεό ως φιλάνθρωπο, επειδή συγχωρεί εύκολα την αμαρτία. Μετά όμως την διάπραξη της αμαρτίας, ο πονηρός λογισμός ονομάζει τον Θεό δικαιοκρίτη και αυστηρό. Με τη δολιότητα αυτή, σημειώνει ο όσιος Ιωάννης, προσπαθεί να καταποντίσει τον αμαρτωλό στην αμαρτία»!

Η δαιμονική τελεσιουργία ως «λειτουργία προσώπου» Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Κορναράκης

Η δαιμονική τελεσιουργία ως «λειτουργία προσώπου»

Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Κορναράκης

Απ’ ότι μέχρι τώρα σημειώσαμε, προκύπτει ότι στα «κρύφια και άδηλα» της υπαρξιακής λειτουργίας του ανθρώπου ανήκει και το μεθοδικά ωργανωμένο και συγκροτημένο κέντρο δαιμονικής παρουσίας και δράσεως. Ο δαιμονισμός, που έχει τελέσει κρυφό γάμο με την «πεπτωκυΐαν» ανθρώπινη φύση, αναπαύεται μυστικά και λαθραία στην κλίνη της ανθρώπινης συνειδήσεως για να συνεργεί άνετα, κάτω από τους προστατευτικούς πέπλους της κλίνης αυτής, στη σύλληψη, κυοφορία και τον τοκετό της αμαρτίας, ως τοκετό εγκλήματος και θανάτου!

Ο απ. Ιάκωβος μάς δίνει μια αφάνταστα εκφραστική αλλά και δυναμική εικόνα του τοκετού του εγκλήματος που χαρακτηρίζεται ως αμαρτία και τελικά ως θάνατος! «Η επιθυμία συλλαβούσα τίκτει αμαρτίαν, η δε αμαρτία αποτελεσθείσα αποκύει θάνατον» (I, 15).

Κάθε αμαρτία είναι ένας τοκετός! Όσο απλή και «μικρή» κι αν είναι η αμαρτία, είναι, κατά την πατερική λογική, ένας τοκετός. Γιατί η αμαρτία είναι προϊόν «συνδυασμού» δαιμονικού (ή «εμπαθούς») λογισμού και διαθέσεως καρδιακής που καταλήγει στην «συγκατάθεση» της ψυχής στην εκτέλεση της αμαρτίας. Χωρίς τη συγκατάθεση αυτή η αμαρτία δεν σαρκώνεται. Όταν δηλ. ο συνδυασμός αυτός είναι συνομιλία «κατά πάθος» («νεύσις ενήδονος της ψυχής προς το οφθέν γινομένη»), τότε η αμαρτία είναι προϊόν συλλήψεως και κυήσεως, αυθεντικός τοκετός!