Δογματικαί, ἐκκλησιολογικαὶ, κανονικαὶ αἱρέσεις, πλάναι καὶ νεωτερισμοὶ τοῦ Παπισμοῦ
Α. Ὀρθολογιστική, σχολαστικὴ Θεολογία.
Β. Filioque – ἤτοι, ἐκπόρευσις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ». Ὡς παρεπόμενον παρουσιάζεται ἡ οὐσιαστικὴ παραγκώνισις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γ. Σύγχυσις, μὴ διάκρισις, οὐσίας καὶ ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ (πιστεύουσιν ὅτι ἡ θεία Χάρις εἶναι ἐνέργεια κτιστή, μὲ τὴν ὁποίαν ὁ ἄνθρωπος δύναται νὰ ἐπικοινωνήσῃ μετὰ τοῦ Θεοῦ – ἡ αἵρεσις αὕτη καὶ οἱ ἀποδεχόμενοι καὶ κηρύσσοντες αὐτήν, κατεδικάσθησαν ὑπὸ τεσσάρων Ἁγίων Συνόδων, κατὰ τὰ ἔτη 1341, 1347, 1351, 1368 μ.Χ.). Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέχεται τὴν θέωσιν ὡς ἀνάκρασιν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μετὰ τῆς ἀκτίστου θείας ἐνεργείας.
Δ. Παπικὸν πρωτεῖον.
Ε. Ὁ Πάπας διὰ τοὺς παπιστὰς τίθεται ὡς ἀναπληρωτής, τοποτηρητὴς τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τῆς γῆς (vicarious Christi), ἀντὶ Χριστοῦ. Οὐσιαστική, τοίνυν, παραγκώνισις καὶ τοῦ Υἱοῦ.
ΣΤ. Παπικὸν Ἀλάθητον – ἐδογματοποιήθη τὸ ἔτος 1870, κατὰ τὴν Α΄ Βατικανὴν Σύνοδον.
Ζ. Κατάργησις ἐπισκοπικοῦ συστήματος (οἱ Ἐπίσκοποι εἶναι εἰς «τύπον καὶ τόπον» τοῦ Πάπα) καὶ Συνοδικότητος τῆς Ἐκκλησίας (ὁ Πάπας εἶναι ἀνώτερος τῶν Συνόδων καὶ τῆς Συνειδήσεως τῆς Ἐκκλησίας). Παποκεντρισμὸς – παπικὸς ὁλοκληρωτισμός.
Η. Καισαροπαπισμός (ὅρα πγ΄ ἀποστ. Κανόνα). Παπικὸν κράτος Βατικανοῦ.
Θ. Καθαρτήριον Πῦρ (Purgatorium). Ἤτοι, εἶδος κολάσεως, ἐν τῷ ὁποίῳ καθίσταται δυνατὴ ἡ ἀποπληρωμὴ τῶν προσκαίρων ποινῶν τῶν ἁμαρτωλῶν. Αἱ δὲ αἰώνιοι συγχωροῦνται εἰς τὸ τῆς μετανοίας μυστήριον, δυνάμει τῆς ἀξιομισθίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἡμεῖς δὲ οἱ Ὀρθόδοξοι, ὁμολογοῦμεν, συμφώνως τῷ Εὐαγγελίῳ (Μτθ. κε΄, 46), ὅτι ἡ κόλασις εἶναι αἰώνιος, ἀτελεύτητος καὶ ὅτι «ἐν τῷ ᾅδη οὔκ ἐστι μετάνοια». Ὅρα κάτωθι.
Ι. Λυσίποινα ἀφέσεων – συγχωροχάρτια (indulgentiae), τὴν ἰσχὺν τῶν ὁποίων βασίζουσιν οἱ παπισταὶ εἰς τὴν ὑπεράφθονον ἀξιομισθίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῶν Ἁγίων.
ΙΑ. Ὑπέρτακτα ἔργα, ἤτοι τὰ πέραν τοῦ κύκλου προσωπικῶν καθηκόντων ἔργα (π.χ. παρθενία, μοναστικὴ ζωή), ἅτινα παρέχουσι περισσεύουσαν ἀξιομισθίαν, ἧς τὸ πλεόνασμα δημιουργεῖ ἀπόθεμα χάριτος, γνωστὸν ὡς ταμεῖον περισσευούσης ἀξιομισθίας τῶν Ἁγίων (ὅπερ καὶ διαχειρίζεται ὁ Πάπας κατὰ βούλησιν – συγχωροχάρτια, καθαρτήριον πῦρ).
ΙΒ. «Βάπτισμα» διὰ ῥαντισμοῦ ἢ ἐπιχύσεως ὕδατος (τακτική, ἥτις ἐφαρμόζεται, δυστυχῶς, κατὰ τὸ πλεῖστον, καὶ ὑπὸ Ὀρθοδόξων ποιμένων, ἀπωλεσάντων τὸ γνήσιον ἐκκλησιαστικὸν ὀρθόδοξον φρόνημα καὶ παρεκκλινόντων ἐκ τῆς ἀνοθεύτου Ἱερᾶς Παραδόσεως ἡμῶν). Ἐδογματίσθη διὰ τῆς ἐν Τριδέντῳ Συνόδου (1545-1563).
ΙΓ. Ἀναβολὴ χρίσματος ἄχρι τοῦ 12ου (ἤ, κατ’ ἀνάγκην, 7ου) ἔτους τοῦ «βαπτισθέντος» (νεωτερισμὸς ιγ΄ αἰῶνος). Ὡς ἐκ τούτου, ἀπαγορεύουσι οἱ λατῖνοι ὁλοσχερῶς τὴν θείαν μετάληψιν εἰς τὰ νήπια.
ΙΔ. Χρῆσις ἀζύμου ἄρτου ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ (Λησμονοῦσι, ὡς φαίνεται, οἱ παπισταί, ὅτι ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος ἐτελέσθη ἡμέραν Πέμπτην, καθ’ ἢν κατελύετο ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων ἔνζυμος ἄρτος).
ΙΕ. «Καθαγιασμός», «μεταβολή», «μεταστοιχείωσις» (ὁ ὅρος «μετουσίωσις» είναι παπικῆς προελεύσεως ἀριστοτελιζούσης χροιᾶς. ὅπου δὲ χρησιμοποιεῖται ὑπὸ ὀρθοδόξων, ἔχει ὀρθόδοξον σημασιοδότησιν) Ἄρτου καὶ Οἴνου ἄνευ ἐπικλήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (ἤτοι, ἄνευ ἀναγνώσεως τῆς εὐχῆς ἣν - ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ - ἀναγινώσκει μυστικῶς ὁ ἱερεύς, καθ’ ἢν στιγμὴν οἱ ψάλται ψάλλουσι τὸν ὕμνον τῆς θείας Λειτουργίας «Σὲ ὑμνοῦμεν»).
ΙΣΤ. Ἀποκλεισμὸς τῶν λαϊκῶν καὶ μὴ λειτουργῶν «ἱερέων» ἐκ τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου, τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ (Κανὼν τῶν Λατίνων, 925 CJC). Ἐναντιοῦνται, τοίνυν, οἱ παπισταὶ ἀπευθείας εἰς τὸν Θεῖον Λόγον: «ἐὰν μὴ φάγητε τὴν Σάρκα τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς» (Ἴω. στ, 53).
ΙΖ. Χρῆσις τοῦ Εὐχελαίου μόνον διὰ τοὺς εὐρισκομένους εἰς ἐπιθανάτιον κλίνην, ὀλίγον πρὸ τοῦ θανάτου των.
ΙΗ. Ἄσπιλος (ἄνευ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος - κατάστασις ἥτις ἀποδίδεται μόνον εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις ἐσυλήφθη ἄνευ φυσικῆς συναφείας, ἀλλὰ διὰ τῆς ἐπελεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τὴν Θεοτόκον Μαρίαν) σύλληψις τῆς Θεοτόκου (immaculata conceptio).
ΙΘ. Ἐνσώματος μετάστασις (ὅπερ καὶ ὀρθόν) ἄνευ, ὅμως, θανάτου τῆς Θεοτόκου. Ἐδογματοποιήθη τὸ ἔτος 1950. Ἡμεῖς γνωρίζωμεν ἐξ ἀρχαίας παραδόδεως, ὅτι ἡ Παναγία ἐκοιμήθη (ἐξ οὗ καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεώς της), καὶ εἰς τὸν τόπον τῆς κοιμήσεως αὐτῆς, τὴν Γεθσημανήν, παρευρέθησαν θαυματουργικῶς, ἁρπαζόμενοι ἐκ νεφελῶν, οἱ ἀπόστολοι, οἵτινες καὶ ἐνεταφίασαν τὸ πανάχραντον καὶ ζωαρχικὸν τῆς Θεοτόκου σῶμα. Τριῶν ἡμερῶν παρελθουσῶν, οἱ ἀπόστολοι ἐπέγνωσαν, διά τινος ὁράματος, τὴν ἐνσώματον μετάστασιν τῆς μητρὸς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν (Ὅρα Ὡρολόγιον τὸ Μέγα).
Κ. Ἐξύψωσις (λαμβανομένων ὑπ’ ὄψιν τῶν ΙΗ καὶ ΙΘ) τῆς Παναγίας εἰς Θεάν. Ἀνακήρυξίς της ὡς «Μητέρας τῆς Ἐκκλησίας».
ΚΑ. Οὐσιαστικὴ παραγκώνισις-περιφρόνησις τῶν ἱερῶν Κανόνων τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν Συνόδων τῶν χιλίων πρώτων ἐτῶν.
ΚΒ. Ἐκκοσμίκευσις τῆς λατρείας. Εἰσαγωγὴ ξένων πρὸς τὴν παράδοσιν μουσικῶν στοιχείων, ἤτοι τετραφωνίας, μικτῶν χορωδιῶν καὶ μουσικῶν ὀργάνων.
ΚΓ. Ἐκκοσμίκευσις τῶν ἱερῶν εἰκόνων (μεταβολή των ἀπὸ λειτουργικὰς εἰς θρησκευτικάς, διακοσμητικάς. Χρῆσις κοσμικῆς, ἀναγεννησιακῆς τεχνοτροπίας, μὲ σαρκικήν, ἀντιπνευματικὴν διάστασιν).
ΚΔ. Χρῆσις ἀγαλμάτων ἐν τοῖς ναοῖς.
ΚΕ. Τὸ ἱερὸν τῶν ναῶν τῶν παπικὼν δὲν εἶναι ἀπαραιτήτως ἐστραμμένον κατὰ ἀνατολάς.
ΚΣΤ. Γενικὴ ἀγαμία κλήρου (Ὅρα κανόνας: ε΄ ἀποστολικόν, δ΄ τῆς ἐν Γάγγρα, οἵτινες οὐχ ἐναντιοῦνται εἰς τὸν τῶν κληρικὼν γάμον).
ΚΖ. Οἱ Λατῖνοι «ἱερεῖς» (ἢ «μιερείς», ὡς χαρακτηρίζουσί τινες τῶν πατέρων τοὺς αἱρετικοὺς «ποιμένας») ξυρίζωσι τὸ γένειόν των, περιφρονῶντες τὴν Παράδοσιν. (Ὅρα καί: Λευϊτ. ιθ΄, 27 καὶ κα΄, 5, Ἀποστολικὰς Διαταγάς, βιβλ. α΄ κεφ. γ΄, κανόνα 96 τῆς ΣΤ Οἰκ. Συνόδου, μετὰ τῆς ὑποσημειώσεως τοῦ ἁγίου Νικοδήμου).
ΚΗ. Καθιέρωσις - ἐντιευαγγελικὴ καὶ ἀντικανονική - νηστείας καὶ κατὰ τὰ Σάββατα, ἥτις ἀντικαθιστᾷ αὐτὴν τῶν Τετράδων (ὅρα ξδ΄ ἀποστολικὸν καὶ ὑποσημείωσιν αὐτοῦ, ἔνθα ἐξηγεῖται, ἐπίσης, ὅτι εἰς τὰ ἐπιτίμια τοῦ κανόνος, οὐχ ὑπόκεινται οἱ δι’ ἐγκράτειαν ἀληθῆ καὶ εὐσέβειαν, καὶ οὐχὶ διὰ νομικὴν τήρησιν, νηστεύοντες).
ΚΘ. Τέλεσις ἐπὶ τῆς ἰδίας Ἁγίας Τραπέζης τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἄνω τῆς μιᾶς (ἢν προβλέπουσι οἱ ἱεροὶ κανόνες – ὅρα δὲ ὑποσημείωσιν ἁγίου Νικοδήμου εἰς ξη΄ ἀποστολικὸν κανόνα, ἔνθα ἀναφέρει ὅτι ἐπελήφθη τοῦ ζητήματος Τοπική τις Σύνοδος) Θείας Λειτουργίας.
Λ. Τέλεσις Θείας Λειτουργίας ὑπὸ παπικῶν «ἱερέων» ἄνευ τῆς παρουσίας τουλάχιστον ἑνὸς ἑτέρου προσώπου (κανὼν 902 τοῦ Codex Juris Canonici).
ΛΑ. Ἀπολυτοποίησις καὶ εἰδικὴ προσκύνησις τῶν Τιμίων Δώρων (κανὼν 944 τοῦ Λατινικοῦ Κανονικοῦ Δικαίου) – Λιτάνευσις αὐτῶν εἰς τοὺς δημοσίους δρόμους.
ΛΒ. Χρῆσις ἐπιτιμίων ὡς μέσα ἰκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης (ἡ περὶ τῆς ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης αἵρεσις ἐπενοήθη ὑπὸ τοῦ Ἀνσέλμου Κανταβρυγίας, περὶ τὰς ἀρχὰς τῆς β΄ χιλιετίας). Διὰ τὴν ὄντως Καθολικὴν Ἐκκλησίαν, τὴν Ὀρθόδοξον, τὰ ἐπιτίμια ἀποτελοῦσι παιδαγωγικὰ φάρμακα διὰ τὴν στήριξιν τῶν μετανοούντων, διὰ τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς ὑπακοῆς.
ΛΓ. Δὲν ἀναγνωρίζουσι οἱ Λατῖνοι οὐδένα λόγον πρὸς λύσιν τοῦ γάμου (ἀποστάσιον - διαζύγιον), περιφρονῶντες Αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν, Ὅστις ἀναγνωρίζει ὡς λόγον ἱκανὸν πρὸς διαζύγιον τὴν πορνείαν, (Μτθ. ε΄, 31-32 «...ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, παρεκτὸς λόγου πορνείας»...).
ΛΔ. Ἡ Παπικὴ Θεολογία δέχεται ὅτι ἡ θεία ἐν τῷ ἀνθρώπῳ εἰκὼν δὲν ὑπέστη ἐξασθένησιν ἢ ἀμαύρωσιν (ὅπερ, ἀπεναντίας, δέχεται ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία) διὰ τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀνυπακοής. Δέχεται ἁπλῶς (καὶ κατὰ συμφωνίαν πρὸς τὴν ὀρθόδοξον πίστιν) τὴν ἀφαίρεσιν τῶν ἐπιπροσθέτων δώρων τῆς χάριτος, τῆς ἀρχεγόνου δικαιοσύνης (ὑπὸ ὄρους ἀθανασία, ἀκακία, ἀπονία).
ΛΕ. Πνεῦμα ἱεροκρατικόν (κληρικαλισμός), ἐξύψωσις τοῦ κλήρου ὑπὲρ τὸν λαόν, ὅπερ καὶ καθίσταται φανερὸν καὶ ἐν τῇ «λειτουργίᾳ» των, καθ’ ἣν οἱ παπισταὶ «ἱερεῖς» διαρκῶς εἰσι ἐστραμμένοι πρὸς τοὺς ἐκκλησιαζομένους, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς ὄντας Λειτουργοὺς τοῦ Ὑψίστου, οἵτινες, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, εἶναι ἐστραμμένοι μετὰ τῶν πιστῶν κατὰ ἀνατολάς, συμπροσευχόμενοι.
ΛΣΤ. Γονυκλισία κατὰ τὰς Κυριακάς. Ὁ κ΄ κανὼν τῆς α΄ οἰκουμενκὴς Συνόδου ἐπισημαίνει τὸ ἄτοπον τῆς κατὰ Κυριακὰς γονυκλισίας καὶ καθορίζει: «ἐπειδή τινές εἰσιν ἐν τῇ Κυριακῇ γόνυ κλίνοντες ... ἑστῶτας (ἤτοι ὀρθίους) ἔδοξε τῇ ἁγίᾳ Συνόδῳ τάς εὐχὰς ἀποδιδόναι τῷ Θεῷ». Ἂς συνετισθῶμεν, οὖν, καὶ ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, οἱ τοιοῦτον ἀτόπημα πράττοντες καὶ δὴ ἐν ἐκκλησίαις.
ΛΖ. Ἐπιτρέπουσι οἱ παπικοὶ τὴν μετάληψιν αἵματος καὶ πνικτοῦ, ἐπὶ καταφανῆ καταπατήσει τοῦ Εὐαγγελίου («ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πορνείας» Πρ. ιη΄, 19) καὶ τῶν ἱερῶν κανόνων (ξγ΄ ἀποστολικός, καὶ β΄ τῆς ἐν Γάγγρα).
ΛΗ. Ἠρνήθησαν τὸν ἐξ ἀρχαίας Παραδόσεως καθιερωμένον τρόπον τελέσεως τοῦ σημείου τοῦ Σταυροῦ διὰ τριῶν ἡνωμένων δακτύλων (ἀντίχειρος, δείκτου, μέσου) καὶ μὲ φοράν: ἄνω εἰς τὸ μέτωπον, κάτω εἰς τὴν κοιλίαν, δεξιὸς ὦμος, ἀριστερὸς ὦμος. Ποιοῦσι δὲ τοῦτο διὰ τῶν τεσσάρων δακτύλων καὶ μὲ φοράν: ἄνω, κάτω, ἀριστερά, δεξιά.
ΛΘ. Τὸ ἔτος 1582 μετεῤῥύθμισαν τὸ πατροπαράδοτον Ἰουλιανὸν (ἐπινοηθὲν ὑπὸ Σωσιγένους καὶ χρησιμοποιηθὲν ὑπὸ Ἰουλίου Καίσαρος) ἡμερολόγιον (ἐποίησαν τοῦτο ἀκριβέστερον καὶ προσέθεσαν τὰς ἐλλειπούσας ἐκ τοῦ ἀνακριβοῦς Ἰουλιανοῦ ἡμέρας), ὀνομάζοντες τὸ Νέον ἡμερολόγιον Γρηγοριανόν (ἐκ τοῦ ἐφαρμόζοντος τὴν καινοτομίαν πάπα Γρηγορίου ιγ΄). Ὡσαύτως δέ, μετέτρεψαν τὸν τρόπον εὑρέσεως τοῦ Πάσχα καὶ συνεπῶς τὸν Πασχάλιον κύκλον, συνεορτάζοντες πολλάκις μετὰ τῶν Ἑβραίων, ἢ ἑορτάζοντες πρὸ αὐτῶν, ὑποπίπτοντες τοιουτοτρόπως εἰς τὰ ἀναθέματα τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου (ζ΄ κανών), τῆς ἐν Λαοδικεία Τοπικῆς (α΄ κανών) καὶ τῆς α΄ οἰκουμενικῆς (ὅρα Πηδάλιον, σελ. 8, ὑποσημείωσιν), ἥτις καὶ καθώρισε τὰ τοῦ αἰωνίου Πασχαλίου (ῥητέον δὲ ὅτι τὸ νέον Πασχάλιον ἀκολουθεῖ καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας). Ἡ δὲ μεταῤῥύθμισις τοῦ ἡμερολογίου-καλενδαρίου, κατὰ συνακολουθίαν δὲ καὶ τοῦ ἐορτολογίου (ἣν καὶ ἀκολουθοῦσι ἀπὸ τὸ 1924 πολλαὶ ὀρθόδοξαι τοπικαὶ ἐκκλησίαι), καθὼς καὶ τοῦ Πασχαλίου, κατεδικάσθη ὑπὸ τριῶν πανορθοδόξων Συνόδων, τὰ ἔτη 1583, 1589, 1593, ἐπὶ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ἱερεμίου Γ΄ τοῦ Τρανοῦ.
Μ. Οἱ λατίνοι πρὸ πολλοῦ ἀπηγόρευσαν τὴν χρῆσιν τοῦ ἐπιφωνήματος Ἀλληλούϊα (Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν) εἰς τὰς νηστισίμους ἡμέρας καὶ τὰς πενθίμους τελετὰς, περιορίζοντες αὐτὸ εἰς μόνας τὰς χαρμοσύνους
Α. Ὀρθολογιστική, σχολαστικὴ Θεολογία.
Β. Filioque – ἤτοι, ἐκπόρευσις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ». Ὡς παρεπόμενον παρουσιάζεται ἡ οὐσιαστικὴ παραγκώνισις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γ. Σύγχυσις, μὴ διάκρισις, οὐσίας καὶ ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ (πιστεύουσιν ὅτι ἡ θεία Χάρις εἶναι ἐνέργεια κτιστή, μὲ τὴν ὁποίαν ὁ ἄνθρωπος δύναται νὰ ἐπικοινωνήσῃ μετὰ τοῦ Θεοῦ – ἡ αἵρεσις αὕτη καὶ οἱ ἀποδεχόμενοι καὶ κηρύσσοντες αὐτήν, κατεδικάσθησαν ὑπὸ τεσσάρων Ἁγίων Συνόδων, κατὰ τὰ ἔτη 1341, 1347, 1351, 1368 μ.Χ.). Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέχεται τὴν θέωσιν ὡς ἀνάκρασιν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μετὰ τῆς ἀκτίστου θείας ἐνεργείας.
Δ. Παπικὸν πρωτεῖον.
Ε. Ὁ Πάπας διὰ τοὺς παπιστὰς τίθεται ὡς ἀναπληρωτής, τοποτηρητὴς τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τῆς γῆς (vicarious Christi), ἀντὶ Χριστοῦ. Οὐσιαστική, τοίνυν, παραγκώνισις καὶ τοῦ Υἱοῦ.
ΣΤ. Παπικὸν Ἀλάθητον – ἐδογματοποιήθη τὸ ἔτος 1870, κατὰ τὴν Α΄ Βατικανὴν Σύνοδον.
Ζ. Κατάργησις ἐπισκοπικοῦ συστήματος (οἱ Ἐπίσκοποι εἶναι εἰς «τύπον καὶ τόπον» τοῦ Πάπα) καὶ Συνοδικότητος τῆς Ἐκκλησίας (ὁ Πάπας εἶναι ἀνώτερος τῶν Συνόδων καὶ τῆς Συνειδήσεως τῆς Ἐκκλησίας). Παποκεντρισμὸς – παπικὸς ὁλοκληρωτισμός.
Η. Καισαροπαπισμός (ὅρα πγ΄ ἀποστ. Κανόνα). Παπικὸν κράτος Βατικανοῦ.
Θ. Καθαρτήριον Πῦρ (Purgatorium). Ἤτοι, εἶδος κολάσεως, ἐν τῷ ὁποίῳ καθίσταται δυνατὴ ἡ ἀποπληρωμὴ τῶν προσκαίρων ποινῶν τῶν ἁμαρτωλῶν. Αἱ δὲ αἰώνιοι συγχωροῦνται εἰς τὸ τῆς μετανοίας μυστήριον, δυνάμει τῆς ἀξιομισθίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἡμεῖς δὲ οἱ Ὀρθόδοξοι, ὁμολογοῦμεν, συμφώνως τῷ Εὐαγγελίῳ (Μτθ. κε΄, 46), ὅτι ἡ κόλασις εἶναι αἰώνιος, ἀτελεύτητος καὶ ὅτι «ἐν τῷ ᾅδη οὔκ ἐστι μετάνοια». Ὅρα κάτωθι.
Ι. Λυσίποινα ἀφέσεων – συγχωροχάρτια (indulgentiae), τὴν ἰσχὺν τῶν ὁποίων βασίζουσιν οἱ παπισταὶ εἰς τὴν ὑπεράφθονον ἀξιομισθίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῶν Ἁγίων.
ΙΑ. Ὑπέρτακτα ἔργα, ἤτοι τὰ πέραν τοῦ κύκλου προσωπικῶν καθηκόντων ἔργα (π.χ. παρθενία, μοναστικὴ ζωή), ἅτινα παρέχουσι περισσεύουσαν ἀξιομισθίαν, ἧς τὸ πλεόνασμα δημιουργεῖ ἀπόθεμα χάριτος, γνωστὸν ὡς ταμεῖον περισσευούσης ἀξιομισθίας τῶν Ἁγίων (ὅπερ καὶ διαχειρίζεται ὁ Πάπας κατὰ βούλησιν – συγχωροχάρτια, καθαρτήριον πῦρ).
ΙΒ. «Βάπτισμα» διὰ ῥαντισμοῦ ἢ ἐπιχύσεως ὕδατος (τακτική, ἥτις ἐφαρμόζεται, δυστυχῶς, κατὰ τὸ πλεῖστον, καὶ ὑπὸ Ὀρθοδόξων ποιμένων, ἀπωλεσάντων τὸ γνήσιον ἐκκλησιαστικὸν ὀρθόδοξον φρόνημα καὶ παρεκκλινόντων ἐκ τῆς ἀνοθεύτου Ἱερᾶς Παραδόσεως ἡμῶν). Ἐδογματίσθη διὰ τῆς ἐν Τριδέντῳ Συνόδου (1545-1563).
ΙΓ. Ἀναβολὴ χρίσματος ἄχρι τοῦ 12ου (ἤ, κατ’ ἀνάγκην, 7ου) ἔτους τοῦ «βαπτισθέντος» (νεωτερισμὸς ιγ΄ αἰῶνος). Ὡς ἐκ τούτου, ἀπαγορεύουσι οἱ λατῖνοι ὁλοσχερῶς τὴν θείαν μετάληψιν εἰς τὰ νήπια.
ΙΔ. Χρῆσις ἀζύμου ἄρτου ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ (Λησμονοῦσι, ὡς φαίνεται, οἱ παπισταί, ὅτι ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος ἐτελέσθη ἡμέραν Πέμπτην, καθ’ ἢν κατελύετο ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων ἔνζυμος ἄρτος).
ΙΕ. «Καθαγιασμός», «μεταβολή», «μεταστοιχείωσις» (ὁ ὅρος «μετουσίωσις» είναι παπικῆς προελεύσεως ἀριστοτελιζούσης χροιᾶς. ὅπου δὲ χρησιμοποιεῖται ὑπὸ ὀρθοδόξων, ἔχει ὀρθόδοξον σημασιοδότησιν) Ἄρτου καὶ Οἴνου ἄνευ ἐπικλήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (ἤτοι, ἄνευ ἀναγνώσεως τῆς εὐχῆς ἣν - ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ - ἀναγινώσκει μυστικῶς ὁ ἱερεύς, καθ’ ἢν στιγμὴν οἱ ψάλται ψάλλουσι τὸν ὕμνον τῆς θείας Λειτουργίας «Σὲ ὑμνοῦμεν»).
ΙΣΤ. Ἀποκλεισμὸς τῶν λαϊκῶν καὶ μὴ λειτουργῶν «ἱερέων» ἐκ τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου, τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ (Κανὼν τῶν Λατίνων, 925 CJC). Ἐναντιοῦνται, τοίνυν, οἱ παπισταὶ ἀπευθείας εἰς τὸν Θεῖον Λόγον: «ἐὰν μὴ φάγητε τὴν Σάρκα τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς» (Ἴω. στ, 53).
ΙΖ. Χρῆσις τοῦ Εὐχελαίου μόνον διὰ τοὺς εὐρισκομένους εἰς ἐπιθανάτιον κλίνην, ὀλίγον πρὸ τοῦ θανάτου των.
ΙΗ. Ἄσπιλος (ἄνευ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος - κατάστασις ἥτις ἀποδίδεται μόνον εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις ἐσυλήφθη ἄνευ φυσικῆς συναφείας, ἀλλὰ διὰ τῆς ἐπελεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τὴν Θεοτόκον Μαρίαν) σύλληψις τῆς Θεοτόκου (immaculata conceptio).
ΙΘ. Ἐνσώματος μετάστασις (ὅπερ καὶ ὀρθόν) ἄνευ, ὅμως, θανάτου τῆς Θεοτόκου. Ἐδογματοποιήθη τὸ ἔτος 1950. Ἡμεῖς γνωρίζωμεν ἐξ ἀρχαίας παραδόδεως, ὅτι ἡ Παναγία ἐκοιμήθη (ἐξ οὗ καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεώς της), καὶ εἰς τὸν τόπον τῆς κοιμήσεως αὐτῆς, τὴν Γεθσημανήν, παρευρέθησαν θαυματουργικῶς, ἁρπαζόμενοι ἐκ νεφελῶν, οἱ ἀπόστολοι, οἵτινες καὶ ἐνεταφίασαν τὸ πανάχραντον καὶ ζωαρχικὸν τῆς Θεοτόκου σῶμα. Τριῶν ἡμερῶν παρελθουσῶν, οἱ ἀπόστολοι ἐπέγνωσαν, διά τινος ὁράματος, τὴν ἐνσώματον μετάστασιν τῆς μητρὸς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν (Ὅρα Ὡρολόγιον τὸ Μέγα).
Κ. Ἐξύψωσις (λαμβανομένων ὑπ’ ὄψιν τῶν ΙΗ καὶ ΙΘ) τῆς Παναγίας εἰς Θεάν. Ἀνακήρυξίς της ὡς «Μητέρας τῆς Ἐκκλησίας».
ΚΑ. Οὐσιαστικὴ παραγκώνισις-περιφρόνησις τῶν ἱερῶν Κανόνων τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν Συνόδων τῶν χιλίων πρώτων ἐτῶν.
ΚΒ. Ἐκκοσμίκευσις τῆς λατρείας. Εἰσαγωγὴ ξένων πρὸς τὴν παράδοσιν μουσικῶν στοιχείων, ἤτοι τετραφωνίας, μικτῶν χορωδιῶν καὶ μουσικῶν ὀργάνων.
ΚΓ. Ἐκκοσμίκευσις τῶν ἱερῶν εἰκόνων (μεταβολή των ἀπὸ λειτουργικὰς εἰς θρησκευτικάς, διακοσμητικάς. Χρῆσις κοσμικῆς, ἀναγεννησιακῆς τεχνοτροπίας, μὲ σαρκικήν, ἀντιπνευματικὴν διάστασιν).
ΚΔ. Χρῆσις ἀγαλμάτων ἐν τοῖς ναοῖς.
ΚΕ. Τὸ ἱερὸν τῶν ναῶν τῶν παπικὼν δὲν εἶναι ἀπαραιτήτως ἐστραμμένον κατὰ ἀνατολάς.
ΚΣΤ. Γενικὴ ἀγαμία κλήρου (Ὅρα κανόνας: ε΄ ἀποστολικόν, δ΄ τῆς ἐν Γάγγρα, οἵτινες οὐχ ἐναντιοῦνται εἰς τὸν τῶν κληρικὼν γάμον).
ΚΖ. Οἱ Λατῖνοι «ἱερεῖς» (ἢ «μιερείς», ὡς χαρακτηρίζουσί τινες τῶν πατέρων τοὺς αἱρετικοὺς «ποιμένας») ξυρίζωσι τὸ γένειόν των, περιφρονῶντες τὴν Παράδοσιν. (Ὅρα καί: Λευϊτ. ιθ΄, 27 καὶ κα΄, 5, Ἀποστολικὰς Διαταγάς, βιβλ. α΄ κεφ. γ΄, κανόνα 96 τῆς ΣΤ Οἰκ. Συνόδου, μετὰ τῆς ὑποσημειώσεως τοῦ ἁγίου Νικοδήμου).
ΚΗ. Καθιέρωσις - ἐντιευαγγελικὴ καὶ ἀντικανονική - νηστείας καὶ κατὰ τὰ Σάββατα, ἥτις ἀντικαθιστᾷ αὐτὴν τῶν Τετράδων (ὅρα ξδ΄ ἀποστολικὸν καὶ ὑποσημείωσιν αὐτοῦ, ἔνθα ἐξηγεῖται, ἐπίσης, ὅτι εἰς τὰ ἐπιτίμια τοῦ κανόνος, οὐχ ὑπόκεινται οἱ δι’ ἐγκράτειαν ἀληθῆ καὶ εὐσέβειαν, καὶ οὐχὶ διὰ νομικὴν τήρησιν, νηστεύοντες).
ΚΘ. Τέλεσις ἐπὶ τῆς ἰδίας Ἁγίας Τραπέζης τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἄνω τῆς μιᾶς (ἢν προβλέπουσι οἱ ἱεροὶ κανόνες – ὅρα δὲ ὑποσημείωσιν ἁγίου Νικοδήμου εἰς ξη΄ ἀποστολικὸν κανόνα, ἔνθα ἀναφέρει ὅτι ἐπελήφθη τοῦ ζητήματος Τοπική τις Σύνοδος) Θείας Λειτουργίας.
Λ. Τέλεσις Θείας Λειτουργίας ὑπὸ παπικῶν «ἱερέων» ἄνευ τῆς παρουσίας τουλάχιστον ἑνὸς ἑτέρου προσώπου (κανὼν 902 τοῦ Codex Juris Canonici).
ΛΑ. Ἀπολυτοποίησις καὶ εἰδικὴ προσκύνησις τῶν Τιμίων Δώρων (κανὼν 944 τοῦ Λατινικοῦ Κανονικοῦ Δικαίου) – Λιτάνευσις αὐτῶν εἰς τοὺς δημοσίους δρόμους.
ΛΒ. Χρῆσις ἐπιτιμίων ὡς μέσα ἰκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης (ἡ περὶ τῆς ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης αἵρεσις ἐπενοήθη ὑπὸ τοῦ Ἀνσέλμου Κανταβρυγίας, περὶ τὰς ἀρχὰς τῆς β΄ χιλιετίας). Διὰ τὴν ὄντως Καθολικὴν Ἐκκλησίαν, τὴν Ὀρθόδοξον, τὰ ἐπιτίμια ἀποτελοῦσι παιδαγωγικὰ φάρμακα διὰ τὴν στήριξιν τῶν μετανοούντων, διὰ τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς ὑπακοῆς.
ΛΓ. Δὲν ἀναγνωρίζουσι οἱ Λατῖνοι οὐδένα λόγον πρὸς λύσιν τοῦ γάμου (ἀποστάσιον - διαζύγιον), περιφρονῶντες Αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν, Ὅστις ἀναγνωρίζει ὡς λόγον ἱκανὸν πρὸς διαζύγιον τὴν πορνείαν, (Μτθ. ε΄, 31-32 «...ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, παρεκτὸς λόγου πορνείας»...).
ΛΔ. Ἡ Παπικὴ Θεολογία δέχεται ὅτι ἡ θεία ἐν τῷ ἀνθρώπῳ εἰκὼν δὲν ὑπέστη ἐξασθένησιν ἢ ἀμαύρωσιν (ὅπερ, ἀπεναντίας, δέχεται ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία) διὰ τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀνυπακοής. Δέχεται ἁπλῶς (καὶ κατὰ συμφωνίαν πρὸς τὴν ὀρθόδοξον πίστιν) τὴν ἀφαίρεσιν τῶν ἐπιπροσθέτων δώρων τῆς χάριτος, τῆς ἀρχεγόνου δικαιοσύνης (ὑπὸ ὄρους ἀθανασία, ἀκακία, ἀπονία).
ΛΕ. Πνεῦμα ἱεροκρατικόν (κληρικαλισμός), ἐξύψωσις τοῦ κλήρου ὑπὲρ τὸν λαόν, ὅπερ καὶ καθίσταται φανερὸν καὶ ἐν τῇ «λειτουργίᾳ» των, καθ’ ἣν οἱ παπισταὶ «ἱερεῖς» διαρκῶς εἰσι ἐστραμμένοι πρὸς τοὺς ἐκκλησιαζομένους, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς ὄντας Λειτουργοὺς τοῦ Ὑψίστου, οἵτινες, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, εἶναι ἐστραμμένοι μετὰ τῶν πιστῶν κατὰ ἀνατολάς, συμπροσευχόμενοι.
ΛΣΤ. Γονυκλισία κατὰ τὰς Κυριακάς. Ὁ κ΄ κανὼν τῆς α΄ οἰκουμενκὴς Συνόδου ἐπισημαίνει τὸ ἄτοπον τῆς κατὰ Κυριακὰς γονυκλισίας καὶ καθορίζει: «ἐπειδή τινές εἰσιν ἐν τῇ Κυριακῇ γόνυ κλίνοντες ... ἑστῶτας (ἤτοι ὀρθίους) ἔδοξε τῇ ἁγίᾳ Συνόδῳ τάς εὐχὰς ἀποδιδόναι τῷ Θεῷ». Ἂς συνετισθῶμεν, οὖν, καὶ ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι, οἱ τοιοῦτον ἀτόπημα πράττοντες καὶ δὴ ἐν ἐκκλησίαις.
ΛΖ. Ἐπιτρέπουσι οἱ παπικοὶ τὴν μετάληψιν αἵματος καὶ πνικτοῦ, ἐπὶ καταφανῆ καταπατήσει τοῦ Εὐαγγελίου («ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πορνείας» Πρ. ιη΄, 19) καὶ τῶν ἱερῶν κανόνων (ξγ΄ ἀποστολικός, καὶ β΄ τῆς ἐν Γάγγρα).
ΛΗ. Ἠρνήθησαν τὸν ἐξ ἀρχαίας Παραδόσεως καθιερωμένον τρόπον τελέσεως τοῦ σημείου τοῦ Σταυροῦ διὰ τριῶν ἡνωμένων δακτύλων (ἀντίχειρος, δείκτου, μέσου) καὶ μὲ φοράν: ἄνω εἰς τὸ μέτωπον, κάτω εἰς τὴν κοιλίαν, δεξιὸς ὦμος, ἀριστερὸς ὦμος. Ποιοῦσι δὲ τοῦτο διὰ τῶν τεσσάρων δακτύλων καὶ μὲ φοράν: ἄνω, κάτω, ἀριστερά, δεξιά.
ΛΘ. Τὸ ἔτος 1582 μετεῤῥύθμισαν τὸ πατροπαράδοτον Ἰουλιανὸν (ἐπινοηθὲν ὑπὸ Σωσιγένους καὶ χρησιμοποιηθὲν ὑπὸ Ἰουλίου Καίσαρος) ἡμερολόγιον (ἐποίησαν τοῦτο ἀκριβέστερον καὶ προσέθεσαν τὰς ἐλλειπούσας ἐκ τοῦ ἀνακριβοῦς Ἰουλιανοῦ ἡμέρας), ὀνομάζοντες τὸ Νέον ἡμερολόγιον Γρηγοριανόν (ἐκ τοῦ ἐφαρμόζοντος τὴν καινοτομίαν πάπα Γρηγορίου ιγ΄). Ὡσαύτως δέ, μετέτρεψαν τὸν τρόπον εὑρέσεως τοῦ Πάσχα καὶ συνεπῶς τὸν Πασχάλιον κύκλον, συνεορτάζοντες πολλάκις μετὰ τῶν Ἑβραίων, ἢ ἑορτάζοντες πρὸ αὐτῶν, ὑποπίπτοντες τοιουτοτρόπως εἰς τὰ ἀναθέματα τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου (ζ΄ κανών), τῆς ἐν Λαοδικεία Τοπικῆς (α΄ κανών) καὶ τῆς α΄ οἰκουμενικῆς (ὅρα Πηδάλιον, σελ. 8, ὑποσημείωσιν), ἥτις καὶ καθώρισε τὰ τοῦ αἰωνίου Πασχαλίου (ῥητέον δὲ ὅτι τὸ νέον Πασχάλιον ἀκολουθεῖ καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας). Ἡ δὲ μεταῤῥύθμισις τοῦ ἡμερολογίου-καλενδαρίου, κατὰ συνακολουθίαν δὲ καὶ τοῦ ἐορτολογίου (ἣν καὶ ἀκολουθοῦσι ἀπὸ τὸ 1924 πολλαὶ ὀρθόδοξαι τοπικαὶ ἐκκλησίαι), καθὼς καὶ τοῦ Πασχαλίου, κατεδικάσθη ὑπὸ τριῶν πανορθοδόξων Συνόδων, τὰ ἔτη 1583, 1589, 1593, ἐπὶ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ἱερεμίου Γ΄ τοῦ Τρανοῦ.
Μ. Οἱ λατίνοι πρὸ πολλοῦ ἀπηγόρευσαν τὴν χρῆσιν τοῦ ἐπιφωνήματος Ἀλληλούϊα (Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν) εἰς τὰς νηστισίμους ἡμέρας καὶ τὰς πενθίμους τελετὰς, περιορίζοντες αὐτὸ εἰς μόνας τὰς χαρμοσύνους
