Η Π.Δ. περί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού: Χριστολογικά χωρία, μεσσιανικές προφητείες

Η Π.Δ. περί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού:

Χριστολογικά χωρία, μεσσιανικές προφητείες

Λεωνίδου Ι Φιλιππίδου

Καθηγητού και Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών

Αυτός ο Κύριος αποκάλυψε, ότι ‘'οι Γραφές (δηλαδή η Π.Δ.), μαρτυρούν για Αυτόν''[i] και ότι ο Μωυσής έγραψε για Αυτόν και έτσι ‘'όσοι εκ των Ιουδαίων απιστούν είναι αναπολόγητοι ενώπιον του Θεού''[ii] και ότι ο Αβραάμ ‘'αναγάλλιασε στη σκέψη πως μπορεί να δει τις δικές μου ημέρες τις είδε και χάρηκε''[iii]. Δι' αυτών ο Κύριος αναφέρεται προφανώς στην παγκόσμια σωτηρία για την οποία είχε λάβει υπόσχεση ο Αβραάμ.

Στην συνέχεια δε ο Κύριος δηλώνει για τον εαυτό Του στους Ιουδαίους: ‘'Σας βεβαιώνω πως πριν γεννηθεί ο Αβραάμ εγώ υπάρχω''[iv]. Κατ' εκείνη δε τη μεγάλη προ του πάθους προσευχή Του, λέγει απευθυνόμενος προς τον Πατέρα· ‘'με αγάπησες προτού να δημιουργηθεί ο κόσμος''[v], παρουσιάζοντας τον εαυτό Του ως τον συναΐδιο προαιώνιο Λόγο, τον συνάναρχο Λόγο με τον Πατέρα και το Πνεύμα, τον εκ Παρθένου γεννηθέντα για την σωτηρία μας, όπως θριαμβευτικά ψάλλει η Αγία Εκκλησίας μας.

Στον εαυτό Του αναφέρει ο Κύριος και την από τον Μωυσή ύψωση του ορειχάλκινου όφεως στην έρημο ως τύπο της υψώσεως στον σταυρό του Υιού του ανθρώπου με την αναλογία των σωτήριων αποτελεσμάτων των δύο αυτών γεγονότων[vi]. Μετά δε την Ανάστασή Του εμφανισθείς στους πορευόμενους εις Εμμαούς Λουκά και Κλεόπα, ‘'αρχίζοντας από τα βιβλία του Μωυσή και όλων των προφητών, τους εξήγησε όσα αναφέρονταν σε όλες τις Γραφές για τον εαυτό Του''[vii] Ακολούθως δε στους συγκεντρωμένους μαθητές Του δήλωνε, ότι ‘' πρέπει να εκπληρωθούν όλα όσα είναι γραμμένα για μένα στο νόμο του Μωυσή και στους προφήτες και στους ψαλμούς. Τότε τους φώτισε τον νου, για να καταλαβαίνουν τις Γραφές· και είπε σ' αυτούς, ότι έτσι έχει γραφεί...''[viii]. Επομένως από αυτόν τον Θεάνθρωπο βεβαιώνεται η αναφορά της Π. Διαθήκης σ' Αυτόν από την αρχή μέχρι το τέλος της.

Όταν ο από την Βηθσαΐδα της Γαλιλαίας Φίλιππος, μόλις είχε γίνει μαθητής του Κυρίου, σπεύδει να γίνει ευαγγελιστής Του προς τον Ναθαναήλ, του ανακοίνωσε το ευχάριστο γεγονός με την εξής χαρακτηριστική αναδρομή προς εκείνα, που είχαν προαναγγελθεί περί Μεσσίου στην Π.Δ.: ‘'Βρήκαμε Εκείνον τον οποίον ανέφερε ο Μωυσής στον Νόμο και οι Προφήτες, τον Ιησού, τον υιό του Ιωσήφ από την Ναζαρέτ''· έκφραση, κάτω από την οποία υπονοούνται τα μεσσιανικά ή χριστολογική χωρία της Πεντατεύχου και των προφητών[ix], περί των οποίων γίνεται λόγος κατωτέρω.

Πράγματι δε από την διεξοδική μελέτη των χριστολογικών μεσσιανικών χωρίων της Π.Δ. διαπιστώνεται ότι σ' αυτήν προφητεύεται όλο το λυτρωτικό σχέδιο του Θεού, που ξετυλίχθηκε στην παγκόσμια Ιστορία, το οποίο τελεσιουργήθηκε στην Κ.Δ. δια του εν Χριστώ Ιησού ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου.

Έτσι, α) κατά την προπατορική περίοδο αναγγέλλεται στους πεσόντες πρωτόπλαστους το λεγόμενο ‘'πρωτοευαγγέλιο'' της λύτρωσής τους μέσω εκείνου, που θα γινόταν άνθρωπος από μία γυναίκα, ο οποίος, τραυματιζόμενος στην πτέρνα από τον διάβολο (υπαινιγμός της σταύρωσης), θα κτυπηθεί στην κεφαλή και θα συντριβεί, ώστε έτσι να τερματιστεί η μεταξύ Θεού και ανθρώπου διάσταση και να αποκατασταθεί η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό[x].

Αποκαλύπτεται έτσι η εν καιρώ από την άπειρη αγάπη του Θεού προς τον πεσόντα άνθρωπο προηθελημένη αποκατάσταση και λύτρωσή του από τις συνέπειες της πτώσης. Ο Θεός θα κατασκηνώσει ‘'στους οίκους του Σημ''[xi], σαρκούμενος εξ Εβραίων.

β) Κατά την πατριαρχική περίοδο. Στους Πατριάρχες παρέρχεται υπόσχεση περί ευλογίας όλων των απογόνων τους, οι οποίοι θα είναι και οι πρόγονοι του Μεσσία[xii], περί σωτηρίας πάντων των εθνών[xiii].

‘'Ουδέποτε θα λείψει το σκήπτρο από τον Ιούδα, ούτε η ηγεμονική ράβδος απ' το μέσο των ποδιών του, μέχρις ότου έλθει εκείνος, στον οποίο τούτο (το σκήπτρο) ανήκει και στον οποίο υπακούουν οι λαοί (Ο', ‘'και αυτός θα είναι η προσδοκία των εθνών'')[xiv], ο οποίος θα βρει μαρτυρικό θάνατο''[xv]. Άστρο θα ανατείλει από τον Ιακώβ, σκήπτρο θα αναστηθεί από τον Ισραήλ και θα κτυπήσει τους ναούς του Μωάβ και τα κρανία όλων των υιών του Σηθ''[xvi].

Ο Μωυσής αναγγέλλει στον λαό: ‘'προφήτη εκ των αδελφών σου, ως εμέ, θα αναδείξει σε σένα Κύριος ο Θεός σου, αυτόν να ακούτε... Και είπε ο Κύριος προς εμέ... προφήτη θα αναδείξω σ' αυτούς από τους αδελφούς τους, όπως εσένα, και θα βάλω τα λόγια στο στόμα του...''[xvii].

γ) Επί των βασιλέων, η μητέρα του Σαμουήλ Άννα προφητεύει, ότι ο Κύριος ‘'θα εξυψώσει τη δύναμη του χριστού του''[xviii].

Εφεξής προλέγεται, ότι ο οίκος Δαβίδ, απ' τον οποίον θα κατάγεται ο Μεσσίας, θα βασιλεύσει επί θρόνου αιωνίως[xix].

Αυτός ο Δαβίδ αναγγέλλει την κατά σάρκα εκ γαστρός γέννηση του προαιώνιου Θεού Λόγου, ως κυρίαρχου των εθνών[xx] και προεικονίζει λεπτομερώς τα παθήματα και την δόξα του Μεσσία, ο οποίος θα είναι υιός του Θεού[xxi].

Ολόκληρος ο 2ος Ψαλμός είναι χριστολογικός, όπως και ο 71ος περί του Μεσσία ως ισχυρού βασιλέα, που θα κρίνει δίκαιους και άδικους. Στον ψαλμό αυτό προφητεύεται και η προσκύνηση του Κυρίου από τους μάγους[xxii]. Ο Μεσσίας θα είναι ο πνευματικός ηγέτης και κύριος των λαών[xxiii], ο άδολος και αναμάρτητος[xxiv], ο οποίος, αφού προδοθεί[xxv] και καταδικαστεί βάσει ψευδομαρτυριών[xxvi] και με αγωνία υποστεί πάθη[xxvii], θα βγει από τον τάφο δοξασμένος[xxviii] και θα αναληφθεί[xxix], προτυπώνεται δε και το μυστήριο της θείας ευχαριστίας που θα συσταθεί από αυτόν[xxx].

Ορθώς δε και τελευταίως παρατηρήθηκε, ότι και ο 50ος Ψαλμός είναι χριστολογικός, διότι προς άφεση αμαρτιών επικαλείται την εξιλαστήρια χάρη του Θεού στην συντετριμμένη καρδία, και ότι ο 19ος στίχος του, κατά τον οποίο η αρμόζουσα στον Θεό αληθινή θυσία είναι η πνευματική, από καρδιά συντετριμμένη και ταπεινωμένη, την οποία και μόνη δεν εξουθενώνει ο Θεός, είναι γνήσιο ευαγγέλιο στην Π.Δ. Χριστολογικός είναι και ολόκληρος ο 21ος Ψαλμός, όπως αποδείχτηκε από την αντιπαραβολή κάθε στίχου αυτού με γεγονότα μαρτυρημένα στην Κ.Δ.

- Ο Σολομών, υμνεί την προαιώνια προσωπική Σοφία του Θεού, η οποία θα έλθει στον κόσμο[xxxi], το δε Άσμα των Ασμάτων, που είναι διθύραμβος προς τον θεσμό της μονογαμίας, της έννομης συζυγίας και της με αγάπη και αποκλειστική αφοσίωση συζυγικής πίστης, προκατοπτρίζει τη μυστηριακή ένωση Χριστού και Εκκλησίας, προς την οποία στην Κ.Δ. παρομοιάζεται ο θεοσύστατος θεσμός του γάμου.

δ) Κατά την προφητική περίοδο, προπάντων ο μεγαλοφωνότατος Ησαΐας περιγράφει τα σχετιζόμενα με τον Μεσσία τόσο ζωηρά, ως να ήταν όχι προφήτης, αλλά ευαγγελιστής: εκ παρθένου θα γεννηθεί ο Εμμανουήλ[xxxii], φως σε εκείνους που βρίσκονται στο σκοτάδι[xxxiii], φως εθνών[xxxiv], θεός ισχυρός[xxxv], θείες έχοντας ιδιότητες[xxxvi], κατά σάρκα καταγόμενος από τον Δαυίδ από την ρίζα του Ιεσσαί[xxxvii], θα ανεβεί στη Σιών φέρνοντας το ευχάριστο μήνυμα[xxxviii] και θα καθίσει ως βασιλέας στον θρόνο του Δαβίδ κρίνοντας την οικουμένη[xxxix], θα είναι ο ποιμένας[xl], και ο λυτρωτής του κόσμου όλου[xli], θα αναστηθούν οι νεκροί και θα εγερθούν οι ευρισκόμενοι στα μνήματα και όλοι οι κατοικούντες στη γη θα χαρούν[xlii], θα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στα θεμέλια της Σιών[xliii], θα εγκαινιάσει χρυσή εποχή στη γη[xliv].

Προαναγγέλλεται συγχρόνως ο πρόδρομός του[xlv] και περιγράφεται το έργο του[xlvi], το κήρυγμα του Ευαγγελίου και οι θαυματουργικές θεραπείες[xlvii], η γλυκύτητα και η ταπεινότητα του Κυρίου[xlviii] και εκτενώς τα παθήματά του[xlix], δια των οποίων θα στερεωθεί η Εκκλησία του, θα επιστραφούν σ' αυτόν οι λαοί και θα επέλθει η οριστική θριαμβευτική νίκη του Μεσσία, ‘'ουρανός καινός και γη καινή''[l].

- Ο προφήτης Ιερεμίας προλέγει την εμφάνιση δίκαιου βασιλέα από τον Δαβίδ, του οποίου το όνομα ‘'Κύριος Ιωσεδέκ'' (= Κύριος θεός Δικαιοσύνης)[li], τον θρήνο της Ραχήλ για τα τέκνα της, τέτοιος που ακούστηκε κατά την σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη[lii], την ‘'καινούργια καταφύτευση'', την οποία θα πραγματοποιήσει ο Προσδοκώμενος[liii], και την έναντι του Μεσσία απιστία του Ισραήλ[liv].

- Στο βιβλίο Βαρούχ προφητεύεται η ενσάρκωση της Σοφίας του Θεού και η αναστροφή του με τους ανθρώπους: ‘'φανερώθηκε πάνω στη γη και συναναστράφηκε τους ανθρώπους''[lv].

- Ο Ιεζεκιήλ προφητεύει την επιστροφή του Ισραήλ[lvi] και προαναγγέλλει εκείνον που θα αναστηθεί από τον Δαβίδ, έναν αιώνιο ποιμένα[lvii].

- Ο προφήτης Δανιήλ λέγει στον βασιλέα Νεβουκαδενάσαρ, που είδε όνειρα, ότι ‘'υπάρχει στον ουρανό που αποκαλύπτει μυστήρια και φανερώνει στον βασιλέα Ναβουχοδονόσορα όσα πρέπει να γίνουν στις έσχατες μέρες''[lviii]. Αρχίζοντας δε από την ερμηνεία του ονείρου αυτού του βασιλέως και ερμηνεύοντας την εικόνα[lix], την οποία κατέστρεψε[lx] ο αποσπασθείς απ' το βουνό, χωρίς να κοπεί από χέρι, λίθος[lxi], αναφέρει αυτόν και το μεγάλο βουνό, το οποίο ‘'γέμισε όλη τη γη''[lxii], στον Μεσσία και τη βασιλεία του: ‘'θα αναστήσει ο Θεός του ουρανού βασιλεία, η οποία δεν θα καταστραφεί στους αιώνες'', η οποία θα ανατρέψει τον κολοσσό της ειδωλολατρίας και ο υιός του ανθρώπου θα βασιλεύσει αιώνια σε όλους τους λαούς[lxiii]. Ο προφήτης προσδιορίζει τον χρόνο της έλευσης του Μεσσία[lxiv] και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ[lxv].

- Ο Ωσηέ, προφητεύει την επιστροφή του Ισραήλ στον Κύριο[lxvi].

- Ο Ιωήλ, την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος σε όλους τους ανθρώπους και τον ευαγγελισμό της σωτηρίας από την Σιών[lxvii].

- Ο Αμώς, την αναστήλωση της πεσμένης σκηνής του Δαβίδ[lxviii].

- Ο Οβδιού, την ανατολή της σωτηρίας από το όρος Σιών και την αιώνια βασιλεία του Κυρίου στην Σιών[lxix].

- Ο Ιωνάς, την τριήμερη ταφή του Κυρίου[lxx].

- Ο Μιχαίας, βλέπει τους λαούς να συρρέουν στην Ιερουσαλήμ, την πόλη της σωτηρίας[lxxi] και τον Μεσσία να γεννιέται στη Βηθλεέμ[lxxii].

- Ο Ναούμ, προφητεύει εκείνον, που ευαγγελίζεται την ειρήνη και εγκαινιάζει αμετάκλητα νέα εποχή, διάδοχο της παλαιάς[lxxiii].

- Ο Αββακούμ, τον ερχομό στην γη και την κυριαρχία σε αυτήν του Θεού, που θα εγκαινιάσει νέα περίοδο[lxxiv] δικαίωσης με την πίστη σ' αυτόν σε ζωή αιώνια[lxxv], περίοδο σωτηρίας[lxxvi].

- Ο Σοφονίας, προφητεύει τον εκχριστιανισμό όλης της ανθρωπότητας υπό έναν ποιμένα[lxxvii], τη μεγάλη χαρά της νέας Ιερουσαλήμ για την παρουσία σ' αυτήν του αιώνιου βασιλέα, ο οποίος, νικητής του κακού, θα σκορπίσει ειρήνη, χαρά, αγάπη, ευτυχία· θα σώσει τους ασθενείς, θα συγκεντρώσει γύρω του όλους τους σκορπισμένους, αποκαθιστώντας και τον Ισραήλ στην παλαιά δόξα του[lxxviii].

- Ο Αγγαίος προφητεύει την εποχή, κατά την οποία η τελευταία δόξα του Ναού θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη της παλαιάς, υπαινισσόμενος προφανώς την προσκόμιση στον Ναό του θείου Βρέφους και την ολοκληρωτική παραμονή του Κυρίου σ' αυτόν[lxxix].

- Ο Ζαχαρίας, τον Μεσσία ως ‘'ανατολή'', ο οποίος θα σηκώσει τον αληθινό οίκο του Θεού και θα εισέλθει στην Ιερουσαλήμ ‘'καθισμένος σε υποζύγιο και νέο πουλάρι''[lxxx], θα προδοθεί για τριάντα αργύρια[lxxxi], θα χτυπηθεί ο ποιμένας και θα διασκορπιστούν τα πρόβατα[lxxxii], αλλά θα ανοιχτεί πηγή αφέσεως αμαρτιών για όλο τον κόσμο και ο Μεσσίας θα κυριαρχήσει στη γη· ‘'κατά την ημέρα εκείνη ένας θα είναι Κύριος και ένα το όνομά του, το οποίο θα κυκλώνει όλη τη γη και την έρημο[lxxxiii], τα οποία προφανώς αναφέρονται στον εκχριστιανισμό της ανθρωπότητας σε μία ποίμνη υπό έναν ποιμένα. Τέλος, της παγκοσμιότητας του Χριστιανισμού υποτύπωση είναι η διαπίστωση από τον Μαλαχία, ότι όλοι οι λαοί, παρά τους πολυθεϊσμούς τους, έχουν αρθεί στην περινόηση και λατρεία του ενός αληθινού Θεού και λατρεύουν αυτόν με την διαίσθηση ως μόνον υπέρθεο, που υπέρκειται του πανθέου τους[lxxxiv]. Προφητεύει επίσης την έλευση του Προδρόμου του Κυρίου και αυτή την ενανθρώπησή Του[lxxxv]: ‘'σε σας που σέβεσθε το όνομά μου, θα ανατείλει μέσα σας ήλιος δικαιοσύνης και θεραπεία στις φτερούγες του''[lxxxvi]: ‘'με την σωτηρία στις ακτίνες του''[lxxxvii], μετά την οποία τελικά θα επακολουθήσει η μέλλουσα κρίση της ανθρωπότητας[lxxxviii].

- Τέλος σαφώς χριστολογικές είναι και οι περικοπές Σοφ. Σολ. 2, 12-20. 18, 15-16.

Έτσι προφητεύτηκαν: η κατά σάρκα πατρίδα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού[lxxxix], οι κατά σάρκα πρόγονοί Του[xc], η Παρθένα Μητέρα Του[xci], η θεανθρώπινη υπόστασή Του[xcii], η προσκόμισή Του ως βρέφους στον Ναό[xciii], η προσκύνηση των μάγων[xciv], η σφαγή των αθώων νηπίων[xcv], ο Πρόδρομος[xcvi], το κήρυγμα του Προδρόμου[xcvii], το πρώτο άκουσμα του κηρύγματος της νέας θρησκείας[xcviii], οι υπό του Κυρίου θαυματουργικές θεραπείες[xcix], το κήρυγμα του ευαγγελίου[c], η γλυκύτητα και ταπεινοφροσύνη του Κυρίου[ci], η θριαμβευτική είσοδός Του στα Ιεροσόλυμα[cii], η ενέδρα κατά ‘'του δικαίου'' από τους ελεγχομένους από Αυτόν για τη θανάτωσή Του, ο οποίος, έλεγαν, ‘'μας κατηγορεί ότι παραβαίνουμε τον Νόμο... προσποιείται ότι έχει γνώση του Θεού και ονομάζει τον εαυτό του παιδί του Κυρίου... διότι εάν πράγματι είναι ο δίκαιος υιός Θεού, θα τον βοηθήσει και θα τον γλυτώσει απ' τα χέρια των εχθρών του''[ciii]. Το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας που τελέστηκε και συστάθηκε από Αυτόν[civ], η αγωνία του Ιησού[cv], η προδοσία του Ιούδα[cvi], η καταδίκη του Ιησού[cvii], τα πάθη του Κυρίου[cviii], η ανάστασή Του[cix], η άφεση των αμαρτιών δι' Αυτού[cx], και η σωτηρία εκείνων, που πιστεύουν στον Εσταυρωμένο[cxi], η ανάληψή Του[cxii], η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος[cxiii] και η επιστροφή των εθνών στον Χριστό[cxiv].

Επίσης στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό αναφέρονται στην Κ.Δ. και άλλα χωρία της Π.Δ.[cxv], χριστολογικά δε είναι και το χωρίο Σοφ. Σολ. 2, 12-30 και τα μεσσιανικά χωρία των ιουδαϊκών αποκρύφων, στα οποία προλέγεται, ότι στον φυσικό, κοινωνικό και ηθικό κόσμο θα συμβούν ταραχές και ακαταστασία παντός είδους, θα εμφανιστεί ως πρόδρομος του Μεσσία ο Ηλίας[cxvi] και ακολούθως αιφνιδιαστικά[cxvii] ο ‘'Μεσσίας'', ο ‘'Χριστός'', ο ‘'υιός του ανθρώπου'', ο ‘'εκλεκτός'', ο ‘'υιός του Θεού'', ο ‘'υιός του Δαβίδ'', ο ‘'αγνός βασιλιάς''[cxviii], νικητής των εχθρικών δυνάμεων, των οποίων κορυφαίος είναι ο αντίχριστος, οι οποίες θα εκμηδενιστούν, η δε Ιερουσαλήμ θα ανακαινισθεί σε πνευματική μητρόπολη του νέου Ισραήλ της χάριτος.

Σε αντίθεση προς το σαφές αυτό νόημα της Μεσσιανικής προφητείας στην Π.Δ., η οποία εκπληρώθηκε στον Ιησού Χριστό, οι Ιουδαίοι θεωρούσαν και περίμεναν επίγειο Μεσσία, ο οποίος θα καθιστούσε τον Ιουδαϊσμό κυρίαρχο όλου του κόσμου υπό τον Μεσσία, ως βασιλέα επίγειο, κατά πλήρη παρανόηση χωρίων της Π.Δ.[cxix], ερμηνεύοντες κατά γράμμα μέσα στο πλαίσιο και υπό το πρίσμα του αυστηρού και κλεισμένου στον εαυτό του ιουδαϊκού εθνικισμού. Στο βασίλειο αυτό, το επίγειο κατά την Ιουδαϊκή εκδοχή, θα υπάρχουν όλα τα αγαθά, θα σημειώσει αυτό επάνοδο στην χρυσή εποχή και της βασιλείας αυτής δεν θα υπάρχει τέλος. Τελευταία θα επακολουθήσει η ανακαίνιση του κόσμου (‘'παλιγγενεσία'')[cxx], ανάσταση των δικαίων ψυχών και τελική κρίση.

Για όλες τις προσδοκίες επίγειου Μεσσιανισμού οι Ιουδαίοι επεκαλούντο χωρία της Π.Δ., ιδιαιτέρως προφητικά, από τα οποία προσδοκούσαν κοσμικό βασιλέα, αλλοιώνοντας το πραγματικό μεσσιανικό τους νόημα με βάση τις εθνικιστικές τους προκαταλήψεις, ενώ τα χωρία αυτά αναφέρονταν στην ενανθρώπηση του αιώνιου βασιλέα και στον εγκαινιασμό απ' αυτόν της ουράνιας αιώνιας βασιλείας, ήτοι στο πρόσωπο και το έργο του πραγματικού Μεσσία Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, όπως ο ίδιος αποσαφηνίζει αυτό εξ αφορμής ερωτήσεως του Πιλάτου[cxxi].

Και στην Κ.Δ. αντικατοπτρίζονται οι ιδέες αυτές, αλλά αποδίδεται σ' αυτές η αληθινή τους έννοια. Έτσι λ.χ. μεγάλες καταστροφές αναμένονται ως επικείμενες, ως εκδήλωση ‘'οργής'' του Θεού[cxxii], αλλ' αυτές αναφέρονται στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ, που σκοτώνει τους προφήτες και τον Χριστό.

Αναμενόταν από τους σύγχρονους του Κυρίου Ιουδαίους ο Ηλίας[cxxiii], αλλά ο Κύριος αποσαφηνίζει, ότι ο Ηλίας ήλθε[cxxiv] στο πρόσωπο του Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή[cxxv]. Ο λαός αναμένει τον Μεσσία-Χριστό την εποχή, κατά την οποία Αυτός πραγματικά φάνηκε και χαιρετίζει τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό ως τον προσδοκώμενο Μεσσία. Για την καταγωγή του, οι άνθρωποι του λαού ή αναφέρονται στην προφητεία για την Βηθλεέμ, αποκλειομένης της Ναζαρέτ, ή ομολογούν άγνοια[cxxvi]. Πάθη και ανάσταση του Μεσσίου δεν περίμενε ο σύγχρονος με τον Ιησού Χριστό ιουδαϊκός κόσμος[cxxvii], ως εκ τούτου, διαμαρτυρόμενοι έλεγαν προς αυτόν: ‘'Εμείς ακούσαμε από τον Νόμο, ότι ο Χριστός μένει στον αιώνα και πως εσύ λέγεις, ότι πρέπει να υψωθεί ο υιός του ανθρώπου;''[cxxviii], η οποία όμως ένσταση προφητεύεται[cxxix]. Εξ αυτού και η μεταμέλεια και αυτοκτονία του Ιούδα, όταν διαπίστωσε την ταύτιση του Ιησού με τον αναμενόμενο Μεσσία[cxxx].

Και αυτοί οι Απόστολοι μέχρι της αναστάσεως του Κυρίου ‘'δεν είχαν έως τότε καταλάβει τη Γραφή, ότι πρέπει αυτός να αναστηθεί από τους νεκρούς''[cxxxi], όπως ακριβώς διαπιστώνεται και από τον διάλογο μεταξύ του αναστημένου Κυρίου και των πορευομένων στους Εμμαούς.

Η μάχη κατά των εχθρικών δυνάμεων είναι στην Κ.Δ. μάχη του Χριστού προς εξόντωση του διαβόλου[cxxxii], του οποίου η δύναμη εκμηδενίζεται[cxxxiii]. Η ανακαινιζόμενη Ιερουσαλήμ δεν είναι η επίγεια, η οποία, καθώς προείπε ο Κύριος[cxxxiv], κατασκάφθηκε και ερημώθηκε το 70 μ.Χ. από τον Τίτο, αλλά η ουράνια και πνευματική, η νέα Ιερουσαλήμ, η Εκκλησία του Χριστού[cxxxv]. Μέλη αυτής είναι οι πιστοί, εκείνοι που συναποτελούν τον νέο Ισραήλ, οι διασκορπισμένοι δε του Ισραήλ είναι όλοι οι λαοί, που βρίσκονται εκτός του Χριστιανισμού[cxxxvi], οι οποίοι θα λάβουν τη θέση, την οποία ήδη δυνάμει έχουν στην Εκκλησία του Κυρίου, στην μία ποίμνη υπό έναν ποιμένα[cxxxvii]. Η ιδέα αυτή, ότι ο Μεσσίας μπορεί να στραφεί και προς τα έθνη, εκπλήσσει τον εθνικισμό των Ιουδαίων[cxxxviii]. Τέλος, η αιώνια βασιλεία είναι η βασιλεία του Ιησού Χριστού[cxxxix]. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την Ιερουσαλήμ ως πόλη του μεγάλου βασιλέως[cxl] και αποστέλλει τους μαθητές Του, για να κηρύξουν το ‘'ευαγγέλιο της βασιλείας'' και ‘'την βασιλεία των ουρανών''[cxli] ή ‘'την βασιλεία του Θεού''[cxlii].

Η βασιλεία αυτή δεν είναι επίγεια, ‘'εκ του κόσμου τούτου'', όπως περίμεναν και οι Ιουδαίοι και αυτοί ακόμη οι μαθητές του Χριστού[cxliii], αποδίδοντες σ' Αυτόν τον κοσμικό τίτλο, άλλοτε μεν σοβαρά, άλλοτε δε ειρωνικά - κατ' αυτού του τίτλου διαμαρτυρόντουσαν οι αρχιερείς[cxliv] - αλλά είναι βασιλεία πνευματική[cxlv]. Ο Κύριος, ο ίδιος, αποκαλύπτει, ότι είναι ο προσδοκώμενος Μεσσίας με ομολογία για τον εαυτό Του επισημότατη, αυθεντικότατη και κατηγορηματική[cxlvi]. Οι σύγχρονοί Του Τον αποδέχονται ως κοσμικό βασιλέα, που κατάγεται από ορισμένο τόπο[cxlvii], ενώ Εκείνος αποκαλύπτει την ουράνια προέλευσή Του[cxlviii], υπενθυμίζοντας, ότι, αν και αποκαλείται ‘'υιός Δαβίδ'', όμως καλείται από τον Δαβίδ ‘'κύριος'', όντας, ως Θεός, ανώτερος των αγγέλων[cxlix].

Διευκρίνησε δε ο Κύριος στους σύγχρονούς του, ότι ο Μεσσίας, που τους είχε υποσχεθεί θα ήταν ταπεινός, θα υφίστατο διωγμούς και προπηλακισμούς, θα αποκρουόταν από τις ιουδαϊκές αρχές και θα θανατωνόταν απ' τους εθνικούς, στους οποίους θα τον παρέδιδαν οι Ιουδαίοι[cl]. Λίγο πριν τον θάνατό Του υπενθυμίζει, ότι αυτά όλα έχουν προλεχθεί στις Γραφές από τους προφήτες[cli], ενώ οι σύγχρονοί Του ξαφνιάζονται, έχοντας άλλη ιδέα για τον Μεσσία[clii].

Τα γεγονότα απέδειξαν, ότι η πλήρης έννοια των μεσσιανικών προφητειών, την οποία ο Κύριος αποκάλυψε, ήταν άγνωστη στο σύγχρονο περιβάλλον Του[cliii]. Τον Μεσσία οι Ιουδαίοι τον φαντάζονταν ως κοσμικό βασιλέα αιωνίου διαρκείας[cliv]. Η βασιλεία του Θεού θα ήταν, κατ' αυτούς, βασιλεία του Ισραήλ σε όλα τα έθνη, εγκαινιαζόμενη με την ανάρρηση κοσμικού βασιλέα στον θρόνο Δαβίδ στην επίγεια Ιερουσαλήμ[clv]. Την ελπίδα αυτή διέψευσε ο Κύριος, ομιλώντας προς τους Φαρισαίους[clvi]. Διευκρίνησε ο Κύριος, ότι η βασιλεία του Θεού δεν είναι βασιλεία κοσμικών αξιωμάτων και φιλοδοξιών[clvii]. Υπήκοοί της είναι οι πτωχοί, οι καταδιωγμένοι, οι θλιμμένοι, οι πράοι και ειρηνοποιοί, οι αδικούμενοι, οι ελεήμονες, οι καθαροί στην καρδιά, εκείνοι που περνούσαν τη ζωή τους θεοφιλώς, σύμφωνα με τις εντολές του Θεού[clviii], οι ταπεινοί και αγνοί και μικροί, όπως τα παιδιά[clix], εκείνοι που αρνούνται τις απολαύσεις και τα πλούτη[clx], οι απαρνούμενοι τους εαυτούς τους και υπομένοντες τις δοκιμασίες[clxi], εκείνοι που αναγεννώνται στη νέα ζωή[clxii], στους οποίους αποκαλύπτει ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ότι η βασιλεία του Θεού είναι μέσα τους[clxiii], αυτή δε, κατά κύριο λόγο, πρέπει κάποιος να ζητεί''[clxiv].

Η εκδίωξη των δαιμόνων[clxv] και το περί της βασιλείας του Θεού κήρυγμα των Αποστόλων και Μαθητών του Χριστού[clxvi] είναι εξωτερικές εκδηλώσεις της σύγχρονης με την ενανθρώπηση του Κυρίου εγκαινιασθείσης αιώνιας πνευματικής βασιλείας, η οποία είναι ριζικά διαφορετική από τη γήϊνη βασιλεία, λόγω της προελεύσεως και της ουσίας της[clxvii].

Η βασιλεία του Θεού, λόγω της φύσεώς της, είναι πάντοτε ‘'εν τω γίγνεσθαι''[clxviii], γι' αυτό και οι μαθητές του Χριστού πρέπει να προσεύχονται διαρκώς υπέρ αυτής[clxix]. Για να διαφωτίσει ο Κύριος την αλήθεια περί της βασιλείας του Θεού μεταχειριζόταν παραβολές[clxx]. Αν και πνευματική η βασιλεία του Θεού, δεν είναι αόρατη. Ταυτίζεται με την Εκκλησία του Χριστού· έχει ιδρυθεί επί της γης ως αναβίωση του αρχαίου παραδείσου της προπτωτικής περιόδου, επεκτείνεται στην άλλη ζωή, ανάγοντας τα μέλη της στους ουρανούς και εξασφαλίζοντας σ' αυτά αιώνια ζωή με ατελείωτη μακαριότητα[clxxi].

Σύμφωνα μ' αυτά, η μεσσιανική Αλήθεια είναι η μεσσιανική συνείδηση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος πραγματοποίησε στον εαυτό Του την μεσσιανική προφητεία της Π.Δ. σύμφωνα με το αληθινό της νόημα, είναι δε διαφορετική από την παρανόηση των μεσσιανικών αντιλήψεων του Ιουδαϊσμού. Αυτός δέχεται τον Μεσσία πρωτίστως ως πολεμιστή και κρατικό άνδρα, ο οποίος στο τέλος των χρόνων θα θεμελίωνε ιουδαϊκή κοσμοκρατορία, που θα είχε κέντρο την Ιερουσαλήμ. Ότι και μεταξύ των Ιουδαίων υπήρχαν οι αντιφρονούντες προς αυτά, αποδεικνύει το πλήθος των Ιουδαίων που πίστεψαν στον Χριστό και η φαεινή εξαίρεση Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος δεν περιορίζει την λύτρωση στα τέκνα του Αβραάμ[clxxii], αλλά δίδει πνευματικό περιεχόμενο στην έννοια του Μεσσία[clxxiii], τον οποίο και διακρίνει μεταξύ του λαού[clxxiv], κατά θεία αποκάλυψη[clxxv], και δεικνύει τον προσερχόμενο στον Βάπτισμα[clxxvi] ως Εκείνον, που υπάρχει προαιωνίως[clxxvii] και ο οποίος φάνηκε στη γη για να άρει με τη θυσία τους τις αμαρτίες του κόσμου[clxxviii], προσδιορίζοντας συγχρόνως και την διαφορά του βαπτίσματος του Προδρόμου με νερό, από το βάπτισμα του Κυρίου με το Άγιο Πνεύμα[clxxix] και βεβαιώνοντας την πραγματοποίηση στον Χριστό της θείας αποκαλύψεως γι' αυτόν[clxxx], δια της οποίας ευθυγραμμίζεται η μεσσιανική ιδιότητα του Κυρίου προς το αληθινό νόημα της μεσσιανικής προφητείας στην Π.Δ.

Ο Κύριος, εξ άλλου, όπως λέχθηκε, δηλώνει, ότι η βασιλεία του δεν είναι εκ του κόσμου τούτου[clxxxi] και διαχωρίζει σαφώς από αυτή τη δύναμη των κοσμικών εξουσιών[clxxxii], θεωρώντας σατανική και αποκρούοντας ως τέτοια την συνάρτηση της προσωπικότητάς Του και του έργου Του προς κοσμοκρατορία[clxxxiii]. Κηρύσσει την πνευματική παγκοσμιότητα του χριστιανισμού με προτεραιότητα των εθνικών[clxxxiv] και περιμένει τον θάνατο[clxxxv]. Οι πολεμικές εκφράσεις του Κυρίου αφορούν στον πνευματικό πόλεμο[clxxxvi]. Τέλος, ταυτίζει ο Κύριος τον εαυτό του προς τον προσδοκώμενο από τους Σαμαρείτες Μεσσία[clxxxvii].

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ

ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ ΛΥΤΡΩΤΟΥ

(Απόσπασμα από το βιβλίο του: Ιστορία της εποχής της

Κ. Διαθήκης εξ απόψεως παγκοσμίου και πανθρησκειακής,

Λεωνίδου Ι Φιλιππίδου

Καθηγητού και Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών

[i] Ιω. 5, 39.

[ii] Ιω. 5, 45 ε.

[iii] Ιω. 8, 56.

[iv] Ιω. 8, 58.

[v] Ιω. 17, 24.

[vi] Αριθμ. 21, 8-9, Ιω. 3, 14-15.

[vii] Λουκ. 24, 27.

[viii] Λουκ. 24, 44.

[ix] Γεν. 3, 15 και 49, 9-10, Δευτ. 18, 15 και 18.

[x] Γεν. 3, 15.

[xi] Γεν. 9, 27.

[xii] Γεν. 1, 3. 22, 18. 26, 4. 28, 14. 49, 8-12. Α' Παραλ. 17, 11.

[xiii] Γεν. 12, 1, 7. 13, 14-17. 17, 1-9. 18, 17-19. 22, 16-18. Γεν. 26, 1-5. Γεν. 28, 10-15.

[xiv] Γεν. 49, 10.

[xv] Γεν. 49, 11.

[xvi] Προφητεία του Βαρλαάμ, Αριθμ. 24, 17.

[xvii] Δευτ. 18, 15-19.

[xviii] Α' Βασ. 2, 10.

[xix] Β' Βασ. 7, 16 & Γ' Βασ. 11, 36-37.

[xx] Ψαλμ. 109, (Εβρ. 110) 3β ε.

[xxi] Ψαλμ. 2, 7.

[xxii] Ψαλμ. 71, (Εβρ. 72) 10-15.

[xxiii] Ψαλμ. 109, 110 (Εβρ. 110, 111), 111 (Εβρ. 112), 9.

[xxiv] Ψαλμ. 14. (Εβρ. 15).

[xxv] Ψαλμ. 40 (Εβρ. 41), 8-10.

[xxvi] Ψαλμ. 34, (Εβρ. 35) 11-12.

[xxvii] Ψαλμ. 54, (Εβρ. 55), 5, 6 & Ψαλμ. 2, 2. 21.

[xxviii] Ψαλμ. 15, 10 ε.

[xxix] Ψαλμ. 109, 1.

[xxx] Ψαλμ. 21, (Εβρ. 22), 27, 30. 109, 4. 110, 5, 9.

[xxxi] Παροιμ. 8, 22-9, 6.

[xxxii] Ησ. 7, 14.

[xxxiii] Ησ. 9, 1 ε.

[xxxiv] Ησ. 49, 6 ε.

[xxxv] Ησ. 8, 3 ε.

[xxxvi] Ησ. 9, 6 και 11, 2 ε.

[xxxvii] Ησ. 11, 1.

[xxxviii] Ησ. 40, 9.

[xxxix] Ησ. 16, 5.

[xl] Ησ. 40, 11.

[xli] Ησ. 25, 6 ε.

[xlii] Ησ. 26, 19 ε.

[xliii] Ησ. 28, 16.

[xliv] Ησ. κεφ. 35΄ 6, 11 ε.

[xlv] Ησ. κεφ. 40, 3-5.

[xlvi] Ησ. κεφ. 42.

[xlvii] Ησ. 35, 5-6΄ 61, 1.

[xlviii] Ησ. 42, 1-3.

[xlix] Ησ. 50, 6΄ 52, 13 ε.

[l] Ησ. 60, 1-4΄ 65, 17.

[li] Ιερ. 23, 5-6.

[lii] Ματθ. 2, 16 ε.

[liii] Ιερ. 38, 22.

[liv] Ιερ. 2, 13-18.

[lv] Βαρούχ, 3, 38.

[lvi] Ιεζ. 11, 14-21 & 36, 16-32.

[lvii] Ιεζ. 34, 23-31 και κεφ. 37.

[lviii] Δαν. 2, 28.

[lix] Δαν. 2, 37 ε.

[lx] Δαν. 2, 32 ε.

[lxi] Δαν. 2, 34 ε.