Pantheism and Monism-Πανθεϊσμός και Μονισμός

Πανθεϊσμός και Μονισμός

ΠΑΝΘΕΪΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΙΣΜΟΣ:
Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΗΘΙΚΟΤΗΤΟΣ*

του Αλεξάνδρου Ντβόρκιν, Καθηγητού Πανεπιστημίου Μόσχας

Με «την ανακάλυψη του Μεσσία μέσα σου» πλησιάζουμε σε δύο κύρια αξιώματα της Νέας Εποχής, όπου το ένα απορρέει από το άλλο. Το ένα από αυτά είναι ο νεοποχίτικος (ή πανθεϊστικός) μονισμός: η πίστι δηλαδή ότι το παν είναι ενιαίο. Κάθε είδους διαφορές ανάμεσα σε διαφορετικές ουσίες -«ανάμεσα στον Joseph και την Judy, ανάμεσα στον Joseph και το δέντρο ή ανάμεσα στο Θεό και την Judy¹» - όλα αυτά ενώ φαίνονται ως διαφορές, εντούτοις την ίδια στιγμή δεν είναι. Η σπουδαιότητα αυτού του δόγματος για τους νεοεποχίτες υπογραμμίζεται από τον Jonathan Stone, ο οποίος το θεωρεί απαραίτητο συστατικό της νέας παγκοσμίου τάξεως: «αισθάνομαι ότι πλησιάζει η Παγκόσμια Τάξη, επί της οποίας θα συγχωνευθεί η επιστήμη με την μονιστική φιλοσοφία και μία νέα συνείδηση θα κυριεύσει όλο τον κόσμο. Το ενιαίο διακριτικό χαρακτηριστικό της Παγκοσμίου Τάξεως θα είναι το πιστεύω: όλες οι ουσίες, όλα τα όντα είναι ένα²».

Μέσα σε αυτή την αντίληψη του Μονισμού δεν υπάρχει χώρος για τον άνθρωπο, για το πρόσωπο. Οι νεοεποχίτες πιστεύουν ότι εκτός του ανθρώπου δεν υπάρχει Θεός, διότι ο ίδιος ο άνθρωπος είναι Θεός (το δεύτερο αξίωμα της Νέας Εποχής). Συνεπώς, αν το κοιτάξει κανείς καλύτερα, θα φανεί ότι στην νεοεποχίτικη κοσμοθεωρία δεν υφίσταται ούτε ο άνθρωπος, ούτε ο Θεός, ούτε ο κόσμος. Η συγγραφέας Betty Galyean γράφει: «Όταν αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι όλοι μας είμαστε Θεός, ότι σε όλους μας υπάρχουν οι ιδιότητες και οι ποιότητες του Θεού, τότε αρχίζουμε να σκεφτόμαστε ότι ο σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η εκ νέου επιστροφή στην κατοχή της θεότητας μέσα μας, της Απολύτου Αγάπης, της Απολύτου Σοφίας, της Απολύτου Κατανοήσεως, του Απολύτου Νοός. Και τότε επιστρέφουμε στην ίδια τη δημιουργία αυτής της αρχαίας, αυτής της ουσιώδους ενότητας, η οποία και είναι η συνείδηση³».

Αυτές είναι νεοεποχίτικες φιλοσοφικές προκείμενες. Η πρακτική τους εφαρμογή φαίνεται, για παράδειγμα, στην ήδη μνημονευθείσα ανωτέρω ταινία της ηθοποιού Σίρλεϋ Μακλέιν (στην κινηματογραφική διασκευή του ίδιου της του βιβλίου), στη σκηνή όπου στέκεται στην παραλία μαζί με τον δάσκαλό της και υψώνοντας τα χέρια της κραυγάζει με όλη της τη δύναμη «Είμαι Θεός! Είμαι Θεός! Είμαι Θεός!» Αυτό λέγει περίπου και ο παλιός μας φίλος Ράμτα** όταν θριαμβολογώντας μέσω της οικοδέσποινας κυρίας Νάιτ σε μια από τις εμφανίσεις της στην τηλεόραση είπε: «Αυτό που ονομάζετε Θεό βρίσκεται μέσα στην ουσία σας. Και αυτό που ονομάζετε Χριστό βρίσκεται μέσα στην ουσία σας. Και όταν θα το καταλάβετε ότι είστε Θεός, τότε θα αποκτήσετε την ευτυχία⁴». Όμως ο Θεός για τους νεοεποχίτες είναι ένα απρόσωπο απόλυτο, αδιάφορο για το καλό και το κακό. Πρακτικά ο καθένας τους είναι έτοιμος να προσυπογράψει το συλλογισμό του Ραμακρίσνα που δήλω­σε κάποτε: «Το απόλυτο δεν συνδέεται ούτε με το καλό, ούτε με το κακό... Ό,τι λογής και νάναι η αμαρτία, το κακό ή τα βάσανα που συναντούμε στον κόσμο, αυτά είναι βάσανα, κακό ή αμαρτία μονάχα σε σχέσι με μας... Φοβάμαι ότι πρέπει να δεχτείτε τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Οικουμένη έτσι όπως ακριβώς είναι... Βλέπω, κατανοώ ότι και τα τρία -το θύμα που θυσιάζεται, ο βωμός πάνω στον οποίο θυσιάζεται, και αυτός που τον θυσιάζει- αποτελούν την ίδια ουσία. Ω, τί όρα­μα!⁵».

Η παρουσία ενός τέτοιου απολύτου ως μοναδικού Θεού δικαιολογεί την οποιαδήποτε ανηθικότητα. Για παράδειγμα, να τί λέει ο αγαπητός στους νεοεποχίτες γκουρού Ραζνίς: «Μπαγκβάν, εσύ διδάσκεις τους ανθρώπους να φροντίζουν για τον εαυτό τους προτού φροντίσουν για τους άλλους. Φαίνεται ότι αυτό πάει κόντρα σε πολλές θρησκείες του κόσμου που διδάσκουν να υπηρετείς την ανθρωπότητα. Αυτό πάει κόντρα όχι μόνο σε πολλές θρησκείες, αλλά πάει κόντρα σε όλες τις θρησκείες. Όλες διδάσκουν να υπηρετείς τους άλλους ανιδιοτελώς. Κατά τη γνώμη μου [λέγει ο Ραζνίς] ο εγωισμός είναι φυσικό φαινόμενο. Η ανιδιοτέλεια είναι κάτι επείσακτο. Η εγωιστικότατα είναι κομμάτι της φύσεώς μας... Πρέπει να το δεχτείτε αυτό. Και αν είναι κομμάτι της φύσεώς μας, τότε πρέπει να είναι κάτι ουσιώδες, αλλιώς δεν θα υπήρχε ολωσδιόλου. Επιβιώσατε ίσα-ίσα χάρις στην εγωιστικότη­τα, χάρις στο γεγονός ότι χρειάστηκε να φροντίσετε για τον εαυτό σας. Διαφορετικά η ανθρωπότητα θα είχε εξαφανιστεί εδώ και πολύ καιρό... Σας διδάσκω να είστε φυσικοί, απολύτως φυσικοί, ξεδιάντροπα φυσικοί. Ναι, σας διδάσκω την εγωιστικότητα. Κανείς δεν είπε κάτι παρόμοιο πριν από εμένα. Δεν έχουν τα κότσια για να το πουν. Και όλοι τους υπήρξαν εγωιστές! Γιατί υποβάλλει σε μαρτύρια τον εαυτό του ο μοναχός; Υπάρχει λόγος. Θέλει να φθάσει στον παράδεισο και όλες του τις απολαύσεις. Αν βέβαια θυσιάζετε εβδομήντα χρόνια απολαύσεων χάριν αιωνίων χαρών, αυτό είναι καλό παζαρλίκι. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι ανιδιοτέλεια⁶».

Κάθε ηθική επιταγή εξαφανίζεται. Να τί ανακοινώνει για τον εαυτό της η Α. Γιάκοβλεβα, κύρια συντάκτρια στο πρόσφατο παρελθόν του ηγετικού νεοεποχίτικου εγχωρίου περιοδικού «Η οδός προς τον εαυτό σου»: «Δεν είμαι υποχρεωμένη να ζω με άντρα μόνο επειδή κάποτε στο ληξιαρχείο μας βάλανε μια σφραγίδα στο διαβατήριο ή επειδή έχουμε παιδιά. Μπορώ να σηκωθώ και να φύγω απ’ αυτόν οποιαδήποτε στιγμή. Για μένα τώρα η λέξη "χρέος" δεν υφίσταται. Για μένα υπάρχει μονάχα η λέξη "θέλω". Και αν μέχρι σήμερα δεν έφυγα απ’ το σύζυγο, αυτό σημαίνει μόνο ότι θέλω να είμαι με αυτόν τον άνθρωπο⁷».

Η αντίληψη περί μετενσαρκώσεως των ψυχών καθιστά κάθε ηθική σχετική: στις προηγούμενες μετενσαρκώσεις ο άνδρας μπορεί να ήταν γυναίκα, ο γιος και η μητέρα μπορεί να υπήρξαν εραστές, γι’ αυτό τώρα τα πάντα καθορίζονται από το κάρμα και όλα επιτρέπονται. Να, παραδείγματος χάριν, τί ανακοινώνει μέσω του διαμεσολαβητή-μέντιουμ το πνεύμα που ακούει στο όνομα Ζόλι: «Το σεξ και η σεξουαλική ένωση -και δεν έχει σημασία αν πρόκειται για σεξ μεταξύ άντρα και άντρα, γυναίκας και γυναίκας ή άντρα και γυναίκας-όλα είναι επικοινωνία... Αν υπάρχει εκτίμηση μεταξύ πατρός και κόρης, πατρός και γιου, μητρός και κόρης, μητρός και γιου και όλοι αυτοί βρίσκονται σε τέτοια ηλικία που να επιτρέπει να απολαύσουν τη σεξουαλική ένωση, από τα ύψη της κατανοήσεώς μας δεν βλέπουμε σε αυτό απολύτως τίποτα το επιλήψιμο... Αν βέβαια γίνεται λόγος για παιδιά που δεν έχουν εισέλθει ακόμη στην ηλικία που να είναι ψυχολογικά κατάλληλα για σεξουαλική ένωση, τότε δύσκολα μπορούμε να μιλήσουμε για εκτίμηση. Εν τούτοις σε τέτοιες σχέσεις είναι παρούσα η συμφωνία. Το παιδί και το άλλο άτομο που εκτελεί την επωνομαζόμενη προσβολή συμφώνησαν να λάβουν υπ’ όψη τους αυτή την έντονη συγκίνηση... Πρόκειται περί αμοιβαίας πράξεως, αλληλεπιδράσεως του κάρμα και της ενεργείας⁸».

Το αίσθημα της ντροπής ή της αποστροφής, που μπορεί να προκύψει μετά την αιμομιξία ή την ομοφυλόφιλη πράξη, σύμφωνα με τη γνώμη του Ζόλι, είναι αποτέλεσμα της εκφυλιστικής επιδράσεως της ιουδαιοχριστιανικής θρησκευτικής παραδόσεως. Το πνεύμα συμβουλεύει: «Αν συνέβη η επονομαζομένη αιμομιξία, πάνω απ’ όλα προσπαθήστε να απαλλαγείτε από το αίσθημα της ενοχής... Το σύστημα των απόψεων που αποδέχεται μια κοινωνία είναι αυτό που δημιουργεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν δημιουργείται από την ίδια την πράξη, αλλά από το αίσθημα της ενοχής με την οποία συνοδεύεται⁹».

*    Απόσπασμα από το εικοστό πρώτο κεφάλαιο του εβδόμου μέρους (σσ. 732-734) του βιβλίου «Σεκτολογία. Ολοκληρωτικές σέκτες. Απόπειρα συστηματικής ερεύνης» του καθηγητού Αλεξάνδρου Ντβόρκιν, γραμμένου στα ρωσσικά (τρίτη έκδοση, διορθωμένη και συμπληρωμένη). Τη μετάφραση του αποσπάσματος που δημοσιεύουμε εδώ εξεπόνησε ο κ. Γρηγόριος Μπάγκαβος, θεολόγος-φιλόλογος.

** Σημ. «Π» Πρόκειται (κατά τους νεοεποχίτες) για «ένα πνεύμα ηλικίας περίπου 35.000 ετών, το οποίο ήρθε σε επαφή το 1977 με την κυρία Νάιτ, μια απλή Αμερικανίδα νοικοκυρά, και από τότε μιλάει στον κόσμο μέσα απ’ αυτήν»(!)

1. Groothuis D. R., Unmasking the New Age, Downers Grove, III: Inter Varsity Press, 1986, σελ. 18. To Joseph είναι το αγγλικό αντίστοιχο του «Ιωσήφ» και το Judy το χαϊδευτικό του «Ιουδήθ».
2. Stone J., SPS Journal, 1977, July. Παρατίθεται στο Tucker. R. Strange Gospels, σελ. 338.
3. Παρατίθεται στο Adeney F., Educators Look East // Spiritual Counterfeits Journal, 1981, Winter.
4. Brooks Α., Theology from the Twilight Zone // εφημ. Christianity Today, 1987, September 18, σελ. 25.
5. Ρολλάν P., Η ζωή του Ραμακρίσνα. Η ζωή του Βιβεκανάντα (στα ρωσικά), Κίεβο 1991, σελ. 165.
6. Μπαγκβάν Σρι Ραζνίς, Ζωή, Αγάπη, Γέλιο (στα ρωσικά), Μόσχα 1993, σελ. 70.
7. «Η οδός προς τον εαυτό σου», 1992, αρ. 5, σελ. 27.
8. Αυτόθι, αρ. 2, σελ. 32.
9. Αυτόθι.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ»
"ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006
ΤΕΥΧΟΣ 46