Ποιοι θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο;

Ποιοι θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο;

Αν η επαρκής θεωρητική και πρακτική γνώση του Χριστιανισμού είναι η αιτία της μη πλάνησης των πιστών Χριστιανών, η έλλειψη του ζεύγους πράξεως και θεωρίας θα είναι η αιτία της πτώσης των οπαδών του θηρίου. Αυτοί, λοιπόν, που θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο θα είναι:

1) Όσοι δεν θα έχουν θεωρητική θεολογική κατάρτιση.

2) Όσοι είναι ασταθείς και άστατοι στο νου.

Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, θα εξαπατηθούν και θα χωριστούν απ’ τον ζωντανό Θεό αυτοί που θα έχουν σαθρή και αστήρικτη την βάση της διανοίας τους. Σύμφωνα με τον Θεοδώρητο Κύρου, στα ολέθρια δίχτυα του Αντιχρίστου δεν θα πιαστούν όλοι αλλά μόνο αυτοί που θα έχουν ασταθή και εύκολη στο να εξαπατηθεί γνώμη. « Οὐ γὰρ πάντας ἀγρεύσει – ὁ Ἀντίχριστος – πρὸς ὄλεθρον, αλλὰ τοὺς εὐρίπιστον καὶ εὐεξαπάτητον κεκτημένους τὴν γνώμην », σημειώνει ο επίσκοπος Κύρου.

3) Όσοι έχουν γήινο φρόνημα και είναι προσκολλημένοι στις γήινες υποθέσεις.

Κατά τον Όσιο Εφραίμ, αυτοί που είναι δεμένοι με την ύλη, ακόμη κι αν ακούσουν την αλήθεια, δεν θα πιστέψουν αλλά θα βδελύσσονται αυτόν που τους μιλάει. Κατά τον Άγιο Καισάριο Αρελάτης, θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο οι πλεονέκτες, οι φαύλοι και οι μοιχοί, όσοι ονομάζουν τους εαυτούς τους Χριστιανούς αλλά είναι τέτοιοι μόνο κατά το όνομα.

4) Όσοι, ούτως ή άλλως, δεν θα είναι άξιοι σωτηρίας.

Κατά τους ιερό Χρυσόστομο, Θεοδώρητο Κύρου, Άγιο Αυγουστίνο και Άγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας, ο Αντίχριστος δεν θα επικρατήσει σε όλους αλλά μόνο σ’ αυτούς που από μόνοι τους είναι άξιοι απωλείας και θα στερούσαν τη σωτηρία απ’ τους εαυτούς τους ακόμη και χωρίς την παρουσία του Αντιχρίστου. Θα τον ακολουθήσουν οι απειθείς, αυτοί που θα κολάζονταν, ακόμη κι αν δεν ερχόταν ο Αντίχριστος.

Κατά τον Άγιο Αυγουστίνο, θα πλανηθούν αυτοί που θα είναι άξιοι να πλανηθούν, αυτοί που θα αφήσουν τους εαυτούς τους να πέσουν στην πλάνη. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, αναφερόμενος στους « Μοιχειανούς », όπως τους χαρακτηρίζει, λέγει: « Όσοι υποπέσουν σ’ αυτή την αίρεση – επικεντρώνει την προσοχή του στην υποταγή της Εκκλησίας στη θέληση της πολιτικής εξουσίας –, αν ζούσαν την εποχή του Αντιχρίστου, θα έπιπταν στην λατρεία του. Και όσοι μένουν όρθιοι και αγωνίζονται κατά της αίρεσης, αν ζούσαν την εποχή του Αντιχρίστου, θα τον νικούσαν με τη δύναμη του Χριστού ».

5) Όσοι θα έχουν εγκαταλείψει τον Θεό.

Ο Άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, ερμηνεύοντας τον λόγο του Αποστόλου Παύλου « Καὶ πέμψει αὐτοῖς ἐνέργειαν πλάνης… », διευκρινίζει  πως δεν θα είναι ο Θεός υπεύθυνος της πλάνης των οπαδών του Αντιχρίστου αλλά οι ίδιοι. Γράφει χαρακτηριστικά: « Πρῶτον ἐκεῖνοι ἀπώσαντο τὴν ἀλήθειαν, καὶ τότε ἐγκατέλιπεν αὐτοὺς ὁ Θεός, καὶ ἐκράτησεν αὐτῶν τὸ ψεῦδος ». Κατά τον Άγιο Ιγνάτιο Μπριαντσιανίνωφ, « όποιος δε δέχτηκε μέσα του τη βασιλεία του Θεού δεν μπορεί ν’ αναγνωρίσει τον Αντίχριστο. Μ’ έναν ακατανόητο για τον ίδιο τρόπο, ανεπίγνωστα, θα γίνει σίγουρα οπαδός του ».  Θα δεχτούν την πλάνη όσοι δεν έμειναν στην αλήθεια. Κατά τον Άγιο Ιερώνυμο, θα πιστέψουν στο ψεύδος όσοι δεν δέχτηκαν την αγάπη και την αλήθεια, δηλαδή τον Χριστό, όσοι θα έχουν προετοιμάσει τους εαυτούς τους για τον πνευματικό όλεθρο.

6) Όσοι έχουν υπερήφανο φρόνημα.

Κατά τον ιερό Αυγουστίνο, όσοι επιδιώκουν τη δική τους δόξα, όπως και ο Αντίχριστος θα αποδίδει δόξα στον εαυτό του, κινδυνεύουν να οδηγηθούν στην παγίδα του θηρίου. Προφανώς, όντες όμοιοί του, θα τον συμπαθήσουν και θα τον ακολουθήσουν.

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρονται παρόμοιες απόψεις. Η έλλειψη θεολογικής κατάρτισης θεωρείται πως θα είναι μια αιτία πλάνης των ανθρώπων. Κατά τον Αρέθα, θα εξαπατηθούν απ’ τον Αντίχριστο αυτοί που είναι κάλπικοι και ακούν τις προφητείες για την έλευση του Χριστού με ραθυμία. Θα τον ακολουθήσουν αυτοί που δεν θα έχουν διδαχθεί τη θεολογία της ιστορίας, δηλαδή πώς κυριαρχούσε ο Σατανάς πρίν την έλευση του Χριστού, πώς νικήθηκε με την Πρώτη Παρουσία Του και πώς θα ηττηθεί ξανά στους έσχατους χρόνους.

Τονίζεται, επίσης, πως ο υλόφρων βίος θα οδηγήσει στον Αντίχριστο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του Περί Συντελείας, θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο αυτοί που θα είναι δέσμιοι των βιωτικών υποθέσεων και δεμένοι με την επιθυμία του παρόντος αιώνος, της εφήμερης πραγματικότητας. Κατά τον Αρέθα Καισαρείας, θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο αυτοί που δεν θα δείχνουν καμία φροντίδα για την ουράνια δόξα αλλά θα είναι προσκολλημένοι στη γήινη « εστία » και θα έχουν υιοθετήσει ένα κτηνώδη τρόπο ζωής, όσοι θα άγονται και φέρονται στο παιχνίδι της ζωής φρονώντας τα γήινα.

Θα πλανηθούν όσοι είναι « χαλαροί » και « επιφανειακοί » Χριστιανοί. Κατά τον Κλήμεντα τον Αλεξανδρέα, θα πλανηθούν οι « κλητοί » και όχι οι εκλεκτοί. Το ίδιο γράφει και ο Αρέθας που σημειώνει πως απ’ τους Χριστιανούς θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο αυτοί που η κλήση του Χριστού δεν έφθασε μέχρι τα βάθη της καρδιάς τους αλλά τους άγγιξε μόνο επιφανειακά και ακροθιγώς, τόσο ώστε να συναριθμηθούν με τους Χριστιανούς. Θα πλανηθούν αυτοί που υπήρξαν μεν κλητοί αλλά δεν συναριθμήθηκαν με τους εκλεκτούς.

Γίνεται αναφορά και στο χάρισμα της διάκρισης των πνευμάτων. Ο Αρέθας σημειώνει πως οι περισσότεροι άνθρωποι θα πλανηθούν, διότι δεν θα έχουν συνηθίσει να διακρίνουν την αλήθεια από το ψεύδος· « διὰ τὸ μὴ ἔχειν διακριτικὴν ἔξιν ἀληθείας καὶ ψεύδους », αναφέρει χαρακτηριστικά.

Οι περισσότεροι Πατέρες δεν φαίνονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι σχετικά με τους αριθμούς αυτών που θα αντισταθούν στον Αντίχριστο και αυτών που θα τον ακολουθήσουν. Οι δεύτεροι θα είναι περισσότεροι. Σύμφωνα με τη Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, « καὶ σκανδαλισθήσονται πολλοὶ καὶ ἀπολοῦνται ». Κατά τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, « πολλοὶ ὑπακούσονται καὶ ἀπελεύσονται πρὸς αὐτὸν ἀπατώμενοι ». Ο Αγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, εκφράζοντας την θλίψη του για τον μικρό αριθμό που συντάχθηκε με το δίκαιο στο γνωστό ζήτημα της εποχής του, γράφει πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και στα έσχατα. Το ποσοστό, τόσο αυτών που στην εποχή του αντιστέκονταν στην ανομία, όσο και αυτών που θα αντισταθούν στον Αντίχριστο στο τέλος των καιρών, θα είναι μικρό.

Ο Άγιος Αυγουστίνος είναι πιο αισιόδοξος. « Πρέπει να πιστεύσωμεν επίσης, ότι θα ευρεθούν κατά τον χρόνον εκείνον πιστοί Χριστιανοί, και ότι πολλοί, έξωθεν προσερχόμενοι, βοηθούμενοι υπό της χάριτος του Θεού και των Γραφών, αίτινες προείπον το τέλος του κόσμου, του οποίου προησθάνθησαν ήδη την προσέγγισιν, θα είναι περισσότερο διατεθειμένοι να πιστεύσουν και ισχυρότεροι, όπως νικήσουν τον διάβολον, απαλλαγέντα των δεσμών του », γράφει στην Πολιτεία του Θεού.

( Απόσπασμα – χωρίς τις υποσημειώσεις – από το βιβλίο του Βασιλείου Ταμιωλάκη Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ )