(Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Δ΄ Μυσταγωγική Κατήχηση)
Εγώ παρέλαβα από τον Κύριο, αυτό το οποίο σας παρέδωσα»
(Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Δ΄ Μυσταγωγική Κατήχηση)
Α’.Και μόνη αυτή η διδασκαλία του μακάριου Αποστόλου Παύλου είναι αρκετή και μπορεί να σας ενημερώσει για τα θεία Μυστήρια, τα οποία σας αξίωσε η Χάρη του Θεού να λάβετε και έτσι να γίνετε σύσσωμοι και σύναιμοι του Χριστού. Γιατί, λίγο πριν, ο Απόστολος Παύλος μας είπε μεγαλόφωνα ότι: «Κατά τη νύχτα, κατά την οποία παραδόθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, πήρε στα χέρια Του άρτο και αφού ευχαρίστησε το Θεό-Πατέρα, τον έκοψε σε κομμάτια και τον έδωσε στους μαθητές Του, λέγοντας: «Πάρτε και φάτε, γιατί αυτό εδώ είναι το Σώμα μου. Και μετά, πήρε το ποτήρι και αφού πάλι ευχαρίστησε το Θεό-Πατέρα, είπε: Πάρτε και πιέστε, γιατί αυτό εδώ είναι το Αίμα μου». Αφού λοιπόν 0 ίδιος ο Χριστός είπε ξεκάθαρα, γι’ αυτόν τον άρτο: «Αυτό εδώ είναι το Σώμα μου», ποιός θα τολμήσει στο εξής να αμφιβάλει; Και όταν ο ίδιος Αυτός βεβαίωσε και είπε; «Αυτό είναι το Αίμα μου», ποιός θα αμφισβητήσει και θα πει ότι δεν είναι αυτό το Αίμα Του;
Β’. Εκείνος που τον παλιό καιρό, στην πόλη Κανά της Γαλιλαίας, μ’ ένα Του νεύμα, μετέβαλε το νερό σε κρασί, δεν είναι και τώρα αξιόπιστος, που με την Αρχιερατική ευχή Του μετέβαλε το κρασί σε Αίμα; Εκείνος που, όταν προσκλήθηκε σε ανθρώπινο γάμο, έκανε αυτό το τόσο παράδοξο θαύμα, δεν είναι πολύ πιό εύλογο να ομολογείται ότι χάρισε στους υιούς του Νυμφώνα Του του πνευματικού, στα μέλη της Εκκλησίας Του, την απόλαυση του Σώματος και Αίματός Του;
Γ’. Ώστε λοιπόν με κάθε βεβαιότητα μεταλαμβάνουμε τον άρτο και τον οίνο, ως Σώμα και Αίμα Χριστού. Γιατί με τη μορφή του άρτου σου δίνεται το Σώμα του Χριστού και με τη μορφή του οίνου σου δίνεται το Αίμα Του. Ώστε, αφού μεταλάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, να γίνεις ένα σώμα και ένα αίμα με το Χριστό. Με τον τρόπο αυτό γινόμαστε και Χριστοφόροι, εφόσον έτσι διαδίδεται και κυκλοφορεί σ’ όλα τα μέλη του σώματός μας, το δικό Του Σώμα και το δικό Του Αίμα. Και, όπως λέει ο μακάριος Απόστολος Πέτρος, γινόμαστε «κοινωνοί της θείας φύσεως».
Δ’. Ο Χριστός, μιλώντας κάποτε στους Ιουδαίους, έλεγε: «Εάν δεν φάτε τη σάρκα και δεν πιείτε το αίμα μου, δεν θα έχετε μέσα σας ζωή». Εκείνοι, επειδή δεν κατάλαβαν το πνευματικό νόημα των λόγων Του, σκανδαλίστηκαν και έφυγαν γυρίζοντας πίσω, γιατί νόμισαν ότι ο Σωτήρας του κόσμου τους προέτρεπε να φανέ σάρκα ανθρώπου.
Ε’. Υπήρχαν και στην Παλαιά Διαθήκη οι άρτοι της προθέσεως. Αλλά εκείνοι οι άρτοι, επειδή ανήκανε στην Παλαιά Διαθήκη, έλαβαν τέλος. Στην Καινή Διαθήκη όμως υπάρχει ο ουράνιος Άρτος και το Ποτήριο που χαρίζει τη σωτηρία, τα οποία αγιάζουν και την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου. Γιατί, όπως ο άρτος είναι κατάλληλος για τροφή του σώματος, έτσι και ο Θεός-Λόγος τρέφει και αγιάζει την ψυχή.
ΣΤ’. Μη λοιπόν, νομίζεις ότι ο Άρτος και ο Οίνος είναι απλώς ψωμί και κρασί. Αλλά, όπως ξεκάθαρα έχει αποφασίσει ο ίδιος ο Δεσπότης Χριστός, αυτά είναι το Σώμα και το Αίμα Του. Και αν η αίσθηση της γεύσεως σε κάνει να τα νιώθεις έτσι, όμως η πίστη να σε διαβεβαιώνει για την αλήθεια. Να μην κρίνεις το πράγμα από τη γεύση, αλλά να πληροφορείσαι και να διαβεβαιώνεσαι από την πίστη, ότι πραγματικά αξιώθηκες να λάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
Ζ’. Αυτού του μυστηρίου τη δύναμη στην εξηγεί ο μακάριος προφήτης Δαβίδ, λέγοντας: «Ετοίμασες και μου παρέθεσες πνευματικό τραπέζι, μπροστά στα μάτια εκείνων που με θλίβουν» (Ψαλμ. 22, 5). Αυτό που θέλει μ’ αυτό να πει ο προφήτης είναι τούτο: Πριν από τον ερχομό Σου στη γη, ω Δέσποτα, ετοίμαζαν οι δαίμονες στους ανθρώπους τραπέζι μολυσμένο, αμαρτωλό, γεμάτο από διαβολική δύναμη (Μαλ. 1, 7 και 12). Αλλά μετά την παρουσία Σου, ετοίμασες Εσύ για μένα Τράπεζα. Όταν ο άνθρωπος λέει στο Θεό «ετοίμασες για μένα Τράπεζα», τί άλλο σημαίνει αυτό, παρά το μυστικό και νοητό τραπέζι, το οποίο ο Θεός μας ετοίμασε κατά πρόσωπο του δαίμονα, αντί για εκείνο το τραπέζι που μας ετοίμαζαν, πριν τον ερχομό του Χριστού, οι δαίμονες; Και μάλιστα κάνει θαυμάσια ο προφήτης Δαβίδ αυτό το συσχετισμό. Γιατί εκείνη η τράπεζα είχε κοινωνία με τους δαίμονες, αυτή όμως η Αγία Τράπεζα έχει κοινωνία με το Θεό. Και συνεχίζει ο προφήτης Δαβίδ: «Άλειψες με μύρο το κεφάλι μου» (Ψαλμ. 22, 5). Άλειψε με μύρο το κεφάλι σου στο μέτωπο, για να σε σφραγίσει και να έχεις εκείνη τη σφραγίδα του Θεού. Κι έτσι να γίνεις αποτύπωμα της σφραγίδας, δηλαδή μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, αγιασμένος από το Θεό. «Και το Ποτήρι Σου με μεθάει με μοσχομύριστο κι ευωδιαστό κρασί» (Ψαλμ. 22, 5). Βλέπεις ότι αυτό που εδώ ο Ψαλμωδός ονομάζει Ποτήρι, είναι εκείνο που πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του και αφού πρόσφερε ευχαριστία στο Θεό-Πατέρα, είπε: «Αυτό εδώ είναι το Αίμα μου, το οποίο χύνεται για να σωθούν πολλοί και για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους».
Η’. Γι’ αυτό και ο Σολομώντας στο βιβλίο του Εκκλησιαστή, υπονοώντας αυτήν ακριβώς τη χάρη, έλεγε: «Έλα, λοιπόν, και φάε με ευφροσύνη τον άρτο σου». «Έλα»! Προσκαλεί, με τη σωτηριώδη κλήση, που γίνεται πρόξενος μακαριότητας. «Και πιες με αγαθή καρδιά τον οίνο σου», τον πνευματικό οίνο, «κι ας χυθεί λάδι πάνω στο κεφάλι σου». Βλέπεις πώς εδώ υπονοεί και το Μυστήριο του Χρίσματος; Και «ας είναι για πάντα λευκά τα ενδύματά σου, γιατί ο Κύριος ευαρεστήθηκε και αναπαύθηκε από τα έργα σου». Τώρα αναπαύθηκε και ευαρεστήθηκε ο Κύριος από τα έργα σου. Γιατί, πριν να προσέλθεις και να λάβεις τη Χάρη, με τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, τα έργα σου ήταν «γεμάτα ματαιότητα και εξυπηρετούσαν μάταιους σκοπούς» (Εκκλ. 1, 2). Τώρα όμως έβγαλες τα παλαιά ενδύματα και αφού φόρεσες τα πράγματι λευκά, δηλαδή τα πνευματικά, πρέπει να είσαι έτσι λαμπροφορεμένος σ’ όλη σου τη ζωή. Λέγοντας βέβαια αυτό, δεν εννοώ ότι πρέπει να φοράς πάντοτε λευκά ρούχα, αλλά να περιβάλλεις το σώμα σου με την πραγματικά λευκή, λαμπρή και πνευματική περιβολή, για να λες, όπως και ο μακάριος προφήτης Ησαΐας είπε: «Ας γεμίσει από αγαλλίαση η ψυχή μου για τον Κύριό μου. Γιατί μ’ έντυσε με ένδυμα, που χαρίζει τη σωτηρία και με χιτώνα, που με γεμίζει ευφροσύνη» (Ησ. 61, 10).
Θ’. Τώρα λοιπόν που πληροφορήθηκες αυτά, ότι δηλαδή ο άρτος που βλέπουμε κατά τη θεία Μετάληψη, αν και είναι άρτος κατά τη γεύση, όμως δεν είναι απλό ψωμί, αλλά Σώμα Χριστού, και ο οίνος που μεταλαμβάνουμε, παρόλο που η γεύση του είναι τέτοια, όμως δεν είναι απλό κρασί, αλλά είναι Αίμα Χριστού και ότι, μιλώντας γι’ αυτά, έψαλλε παλιά ο Δαβίδ: «Και ο άρτος στηρίζει την καρδιά του ανθρώπου, ώστε να γίνει απαλό και ιλαρό το πρόσωπο που αλείφτηκε με λάδι» (Ψαλμ. 103, 15)· στηρίξου πνευματικά, καθώς μεταλαμβάνεις αυτό, ως πνευματικό άρτο και κάνε ιλαρό το πρόσωπο της ψυχής σου. Και ας σου χαρίσει ο Θεός αυτή τη δωρεά να έχεις το πρόσωπό σου πάντα ακάλυπτο, από την καθαρή συνείδηση, που θα σου χαρίζει την παρρη¬σία. Και να αντιφεγγίζεις τη δόξα του Κυρίου και να ανεβαίνεις από δόξα σε δόξα, ενωμένος με τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, στον Οποίο ανήκει η δόξα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατηχήσεις», εκδ. Ετοιμασία Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου – Καρέα, σ. 436-440)
Εγώ παρέλαβα από τον Κύριο, αυτό το οποίο σας παρέδωσα»
(Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Δ΄ Μυσταγωγική Κατήχηση)
Α’.Και μόνη αυτή η διδασκαλία του μακάριου Αποστόλου Παύλου είναι αρκετή και μπορεί να σας ενημερώσει για τα θεία Μυστήρια, τα οποία σας αξίωσε η Χάρη του Θεού να λάβετε και έτσι να γίνετε σύσσωμοι και σύναιμοι του Χριστού. Γιατί, λίγο πριν, ο Απόστολος Παύλος μας είπε μεγαλόφωνα ότι: «Κατά τη νύχτα, κατά την οποία παραδόθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, πήρε στα χέρια Του άρτο και αφού ευχαρίστησε το Θεό-Πατέρα, τον έκοψε σε κομμάτια και τον έδωσε στους μαθητές Του, λέγοντας: «Πάρτε και φάτε, γιατί αυτό εδώ είναι το Σώμα μου. Και μετά, πήρε το ποτήρι και αφού πάλι ευχαρίστησε το Θεό-Πατέρα, είπε: Πάρτε και πιέστε, γιατί αυτό εδώ είναι το Αίμα μου». Αφού λοιπόν 0 ίδιος ο Χριστός είπε ξεκάθαρα, γι’ αυτόν τον άρτο: «Αυτό εδώ είναι το Σώμα μου», ποιός θα τολμήσει στο εξής να αμφιβάλει; Και όταν ο ίδιος Αυτός βεβαίωσε και είπε; «Αυτό είναι το Αίμα μου», ποιός θα αμφισβητήσει και θα πει ότι δεν είναι αυτό το Αίμα Του;
Β’. Εκείνος που τον παλιό καιρό, στην πόλη Κανά της Γαλιλαίας, μ’ ένα Του νεύμα, μετέβαλε το νερό σε κρασί, δεν είναι και τώρα αξιόπιστος, που με την Αρχιερατική ευχή Του μετέβαλε το κρασί σε Αίμα; Εκείνος που, όταν προσκλήθηκε σε ανθρώπινο γάμο, έκανε αυτό το τόσο παράδοξο θαύμα, δεν είναι πολύ πιό εύλογο να ομολογείται ότι χάρισε στους υιούς του Νυμφώνα Του του πνευματικού, στα μέλη της Εκκλησίας Του, την απόλαυση του Σώματος και Αίματός Του;
Γ’. Ώστε λοιπόν με κάθε βεβαιότητα μεταλαμβάνουμε τον άρτο και τον οίνο, ως Σώμα και Αίμα Χριστού. Γιατί με τη μορφή του άρτου σου δίνεται το Σώμα του Χριστού και με τη μορφή του οίνου σου δίνεται το Αίμα Του. Ώστε, αφού μεταλάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, να γίνεις ένα σώμα και ένα αίμα με το Χριστό. Με τον τρόπο αυτό γινόμαστε και Χριστοφόροι, εφόσον έτσι διαδίδεται και κυκλοφορεί σ’ όλα τα μέλη του σώματός μας, το δικό Του Σώμα και το δικό Του Αίμα. Και, όπως λέει ο μακάριος Απόστολος Πέτρος, γινόμαστε «κοινωνοί της θείας φύσεως».
Δ’. Ο Χριστός, μιλώντας κάποτε στους Ιουδαίους, έλεγε: «Εάν δεν φάτε τη σάρκα και δεν πιείτε το αίμα μου, δεν θα έχετε μέσα σας ζωή». Εκείνοι, επειδή δεν κατάλαβαν το πνευματικό νόημα των λόγων Του, σκανδαλίστηκαν και έφυγαν γυρίζοντας πίσω, γιατί νόμισαν ότι ο Σωτήρας του κόσμου τους προέτρεπε να φανέ σάρκα ανθρώπου.
Ε’. Υπήρχαν και στην Παλαιά Διαθήκη οι άρτοι της προθέσεως. Αλλά εκείνοι οι άρτοι, επειδή ανήκανε στην Παλαιά Διαθήκη, έλαβαν τέλος. Στην Καινή Διαθήκη όμως υπάρχει ο ουράνιος Άρτος και το Ποτήριο που χαρίζει τη σωτηρία, τα οποία αγιάζουν και την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου. Γιατί, όπως ο άρτος είναι κατάλληλος για τροφή του σώματος, έτσι και ο Θεός-Λόγος τρέφει και αγιάζει την ψυχή.
ΣΤ’. Μη λοιπόν, νομίζεις ότι ο Άρτος και ο Οίνος είναι απλώς ψωμί και κρασί. Αλλά, όπως ξεκάθαρα έχει αποφασίσει ο ίδιος ο Δεσπότης Χριστός, αυτά είναι το Σώμα και το Αίμα Του. Και αν η αίσθηση της γεύσεως σε κάνει να τα νιώθεις έτσι, όμως η πίστη να σε διαβεβαιώνει για την αλήθεια. Να μην κρίνεις το πράγμα από τη γεύση, αλλά να πληροφορείσαι και να διαβεβαιώνεσαι από την πίστη, ότι πραγματικά αξιώθηκες να λάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
Ζ’. Αυτού του μυστηρίου τη δύναμη στην εξηγεί ο μακάριος προφήτης Δαβίδ, λέγοντας: «Ετοίμασες και μου παρέθεσες πνευματικό τραπέζι, μπροστά στα μάτια εκείνων που με θλίβουν» (Ψαλμ. 22, 5). Αυτό που θέλει μ’ αυτό να πει ο προφήτης είναι τούτο: Πριν από τον ερχομό Σου στη γη, ω Δέσποτα, ετοίμαζαν οι δαίμονες στους ανθρώπους τραπέζι μολυσμένο, αμαρτωλό, γεμάτο από διαβολική δύναμη (Μαλ. 1, 7 και 12). Αλλά μετά την παρουσία Σου, ετοίμασες Εσύ για μένα Τράπεζα. Όταν ο άνθρωπος λέει στο Θεό «ετοίμασες για μένα Τράπεζα», τί άλλο σημαίνει αυτό, παρά το μυστικό και νοητό τραπέζι, το οποίο ο Θεός μας ετοίμασε κατά πρόσωπο του δαίμονα, αντί για εκείνο το τραπέζι που μας ετοίμαζαν, πριν τον ερχομό του Χριστού, οι δαίμονες; Και μάλιστα κάνει θαυμάσια ο προφήτης Δαβίδ αυτό το συσχετισμό. Γιατί εκείνη η τράπεζα είχε κοινωνία με τους δαίμονες, αυτή όμως η Αγία Τράπεζα έχει κοινωνία με το Θεό. Και συνεχίζει ο προφήτης Δαβίδ: «Άλειψες με μύρο το κεφάλι μου» (Ψαλμ. 22, 5). Άλειψε με μύρο το κεφάλι σου στο μέτωπο, για να σε σφραγίσει και να έχεις εκείνη τη σφραγίδα του Θεού. Κι έτσι να γίνεις αποτύπωμα της σφραγίδας, δηλαδή μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, αγιασμένος από το Θεό. «Και το Ποτήρι Σου με μεθάει με μοσχομύριστο κι ευωδιαστό κρασί» (Ψαλμ. 22, 5). Βλέπεις ότι αυτό που εδώ ο Ψαλμωδός ονομάζει Ποτήρι, είναι εκείνο που πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του και αφού πρόσφερε ευχαριστία στο Θεό-Πατέρα, είπε: «Αυτό εδώ είναι το Αίμα μου, το οποίο χύνεται για να σωθούν πολλοί και για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους».
Η’. Γι’ αυτό και ο Σολομώντας στο βιβλίο του Εκκλησιαστή, υπονοώντας αυτήν ακριβώς τη χάρη, έλεγε: «Έλα, λοιπόν, και φάε με ευφροσύνη τον άρτο σου». «Έλα»! Προσκαλεί, με τη σωτηριώδη κλήση, που γίνεται πρόξενος μακαριότητας. «Και πιες με αγαθή καρδιά τον οίνο σου», τον πνευματικό οίνο, «κι ας χυθεί λάδι πάνω στο κεφάλι σου». Βλέπεις πώς εδώ υπονοεί και το Μυστήριο του Χρίσματος; Και «ας είναι για πάντα λευκά τα ενδύματά σου, γιατί ο Κύριος ευαρεστήθηκε και αναπαύθηκε από τα έργα σου». Τώρα αναπαύθηκε και ευαρεστήθηκε ο Κύριος από τα έργα σου. Γιατί, πριν να προσέλθεις και να λάβεις τη Χάρη, με τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, τα έργα σου ήταν «γεμάτα ματαιότητα και εξυπηρετούσαν μάταιους σκοπούς» (Εκκλ. 1, 2). Τώρα όμως έβγαλες τα παλαιά ενδύματα και αφού φόρεσες τα πράγματι λευκά, δηλαδή τα πνευματικά, πρέπει να είσαι έτσι λαμπροφορεμένος σ’ όλη σου τη ζωή. Λέγοντας βέβαια αυτό, δεν εννοώ ότι πρέπει να φοράς πάντοτε λευκά ρούχα, αλλά να περιβάλλεις το σώμα σου με την πραγματικά λευκή, λαμπρή και πνευματική περιβολή, για να λες, όπως και ο μακάριος προφήτης Ησαΐας είπε: «Ας γεμίσει από αγαλλίαση η ψυχή μου για τον Κύριό μου. Γιατί μ’ έντυσε με ένδυμα, που χαρίζει τη σωτηρία και με χιτώνα, που με γεμίζει ευφροσύνη» (Ησ. 61, 10).
Θ’. Τώρα λοιπόν που πληροφορήθηκες αυτά, ότι δηλαδή ο άρτος που βλέπουμε κατά τη θεία Μετάληψη, αν και είναι άρτος κατά τη γεύση, όμως δεν είναι απλό ψωμί, αλλά Σώμα Χριστού, και ο οίνος που μεταλαμβάνουμε, παρόλο που η γεύση του είναι τέτοια, όμως δεν είναι απλό κρασί, αλλά είναι Αίμα Χριστού και ότι, μιλώντας γι’ αυτά, έψαλλε παλιά ο Δαβίδ: «Και ο άρτος στηρίζει την καρδιά του ανθρώπου, ώστε να γίνει απαλό και ιλαρό το πρόσωπο που αλείφτηκε με λάδι» (Ψαλμ. 103, 15)· στηρίξου πνευματικά, καθώς μεταλαμβάνεις αυτό, ως πνευματικό άρτο και κάνε ιλαρό το πρόσωπο της ψυχής σου. Και ας σου χαρίσει ο Θεός αυτή τη δωρεά να έχεις το πρόσωπό σου πάντα ακάλυπτο, από την καθαρή συνείδηση, που θα σου χαρίζει την παρρη¬σία. Και να αντιφεγγίζεις τη δόξα του Κυρίου και να ανεβαίνεις από δόξα σε δόξα, ενωμένος με τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, στον Οποίο ανήκει η δόξα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατηχήσεις», εκδ. Ετοιμασία Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου – Καρέα, σ. 436-440)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου