ΟΙ 7 ΗΛΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΟΙ 3 ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ ΟΙ 3 ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ.

ΟΙ 7 ΗΛΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ   ΟΙ 3 ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ   ΟΙ 3 ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ.

 ΟΙ 7 ΗΛΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

 1) Ἡ πρώτη ἡλικία ἡ βρεφική, γιὰ νὰ φωτιστεῖς ἀμέσως μὲ τὸ βάπτισμα, γιατί τὸ φῶς ἔγινε τὴν πρώτη ἡμέρα.

 2) Ἡ δεύτερη ἡλικία, ἡ παιδική, γιὰ νὰ στερεωθεῖς στὰ

 οὐράνια λόγια, γιατί τὸ στερέωμα ἔγινε τὴν δεύτερη ἡμέρα.

 3) Ἡ τρίτη ἡλικία ἡ ἐφηβική, γιὰ νὰ ξηραίνεις μὲ τὴν ἁγνότητα τὴν ὑγρασία τῶν παθῶν, γιατί τὴν τρίτη ἡμέρα ὁ Θεὸς χώρισε τὴν ξηρὰν ἀπὸ τὴν θάλασσαν.

 4) Ἡ τέταρτη ἡλικία, ἡ νεανική, γιὰ νὰ φορεῖς σὰν ἄστρα τὶς τέσσερις ἀρετές, καὶ νὰ φέγγεις στὸν κόσμο σὰν φωστῆρας.

 5) Ἡ πέμπτη ἡλικία τοῦ μεσήλικα, γιὰ νὰ χαλιναγωγεῖς τὰ πέντε ζῷα τῶν αἰσθήσεών σου, γιὰ νὰ μὴν πηδήσουν στὴν ἁμαρτία, γιατί τὰ ζῷα ἔγιναν τὴν πέμπτη ἡμέρα.

 6) Ἡ ἕκτη ἡλικία, τοῦ πρεσβύτου, γιὰ νὰ ἀσφαλίζεις, ὡς ἄνθρωπος, τὴν ἀρχική σου κίνηση μὲ τὸν λόγο, καὶ νὰ διαπλάθεις τὸν πηλὸ τοῦ σώματος καὶ νὰ τὸν ρυθμίζεις μὲ τὶς ἀρετές, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔγινε τὴν ἕκτη ἡμέρα.

 7) Ἡ ἕβδομη ἡλικία ἡ γεροντικὴ ἀσπρόμαλλη διαγωγή, ἀνάπαύοντας σὲ μὲ τὴν εὐσέβεια στὴ γῆ, τότε ποὺ σὰν ἀσπροντυμένο στάχυ καὶ ὥριμο σιτάρι θὰ πᾷς στὸν τάφο, ἀποθηκευόμενος γιὰ τὸν καιρὸ ἐκεῖνο καὶ ἀναπαυόμενος. Γιατί ὁ Κύριος  τὴν 7η ἡμέρα σταμάτησε τὰ εὐαγγελικά του ἔργα στὸν τάφο.

 Κατὰ τὴ ὄγδοη λοιπὸν ἡλικία νὰ περιμένεις τὴν ἔξοδό σου ἀπὸ τὴν σκηνὴ καὶ τὴν ἀναχώρησή σου ἀπὸ τὸν τάφο. Γιατί τὴν ὄγδοη ἡμέρα, λέγει εἶναι ἡμέρα τῆς ἐκφορᾶς . «Πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσεται ἐν αὐτῇ» (Λευϊτ. 23,7). Γιατί ὅμως κατὰ τὴν ὄγδοη ἡμέρα ἀπαγόρευσε νὰ προσφέρουμε λατρεῖες καὶ θυσίες; Ἐπειδὴ τὴν ὀγδόη θὰ σαλπίσει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, καὶ κατὰ τὴν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν δὲν θὰ γίνονται θυσίες ἢ λατρευτικὲς τελετὲς ἢ προσφορὲς γιὰ τὴν συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν . «ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων σου. Ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τὶς ἐξομολογήσεται σοι;». Γι’αὐτὸ διέταξε τὶς ἑπτὰ ἡμέρες τῆς Σκηνοπηγίας νὰ προσφέρεις θυσίες ὥστε, ὅσο ζεῖς καὶ μένεις στὴν σάρκα σὰν σὲ σκηνή, νὰ προσφέρεις θυσίες σύμφωνα μὲ αὐτὸ ποὺ εἶναι γραμμένο «Τέκνον, ἕως ζεῖς, ἀξίως πρόσφερε προσφορᾶς τῷ Κυρίῳ σου. Μνήσθητι, ὅτι ὁ θάνατος οὗ χρονεῖ, καὶ διαθήκη ᾅδου οὐκ ὑπεδείχθη σοι» (Σόφ.Σείρ. 14,11). Κατὰ τὴν ὀγδόη λοιπὸν ἡμέρα, μὲ τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ὅταν βγαίνουμε μέσα ἀπὸ τὸ φέρετρο καὶ τὸν τάφο, σὰν μέσα ἀπὸ καλύβα καὶ σκηνή, δὲν μᾶς μένει καιρὸς θυσίας γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος, ἀλλά μας περιμένει φοβερὴ κρίση καὶ φωτιά, ποὺ θὰ καταφάει ἐκείνους ποὺ ἁμάρτησαν. Τότε «Ἐξελέυσονται οἱ τὰ ἀγαθὰ πονήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δὲ τὰ φάυλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως» (Ἰωάν. 5,29).  [Φιλοκαλία Αγίου Αναστασίου Σιναϊτου τόμος 13β σελ. 83-85]

 ΟΙ 3 ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ

 Κάθε ἁμαρτία γίνεται ἢ ἀπὸ φιληδονία ἢ ἀπὸ φιλαργυρία ἢ ἀπὸ φιλοδοξία.

 Ὁμοίως καὶ τὸ ψεῦδος ἀπὸ αὐτὰ τὰ τρία πάθη γίνεται· ψεύδεται κανεὶς ἢ γιὰ νὰ μὴν κατηγορηθεῖ καὶ ταπεινωθεῖ ἢ γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει ἐπιθυμία, ἢ γιὰ νὰ κερδίσει ἀγαθά.

 Ὑπάρχουν δὲ τρεῖς τρόποι ψεύδους· εἶναι ὁ ψευδόμενος κατὰ διάνοιαν, ὁ ψευδόμενος ἐν λόγῳ καὶ ὁ ψευδόμενος μὲ τὸν βίον του.

 Ὁ ψευδόμενος κατὰ διάνοιαν εἶναι ἐκεῖνος ὅπου δέχεται ὑπόνοιες. Ἐὰν αὐτὸς δεῖ κάποιον νὰ ὁμιλεῖ μὲ τὸν ἀδελφόν του, ὑποπτεύται καὶ λέγει ὅτι γιὰ μένα μιλοῦν. Κι ἂν διακόψουν τὴν ὁμιλία, πάλι ὑποπτεύεται ὅτι γι’αὐτὸν διέκοψαν. Ἐὰν πεῖ κανεὶς λόγο, ὑποπτεύεται ὅτι τὸν εἶπε γιὰ νὰ τὸν θλίψει, καὶ γενικῶς σὲ κάθε πρᾶγμα, ὑποπτεύεται ἔτσι τὸν πλησίον λέγοντας, «γιὰ μένα τὸ ἔκανε τοῦτο, γιὰ μένα τὸ εἶπε τοῦτο, γιὰ αὐτὸν τὸν σκοπὸν τὸ ἔκανε τοῦτο». Αὐτὸς εἶναι ὁ ψευδόμενος κατὰ διάνοια. Διότι δὲν λέγει τίποτε ἀληθινό, ἀλλὰ ὅλα ἀπὸ ὑποψία. Ἀπὸ αὐτὸ λοιπὸν προέρχονται οἱ περιέργιες, οἱ καταλαλιές, τὸ κρυφάκουσμα, τὸ μάχεσθαι, ἡ κατάκρισις.

 Ὁ ψευδόμενος ἐν λόγῳ  εἶναι αὐτὸς ποὺ ὑποθετικά, βαριέται νὰ σηκωθεῖ στὴν ἀγρυπνία καὶ δὲν λέγει, συγχωρεσὲ μέ, ποὺ βαρέθηκα νὰ σηκωθῶ, ἀλλὰ λέγει, εἶχα πυρετό, εἶχα σκοτοδίνη, δὲν μπόρεσα νὰ σηκωθῶ, εἶχα ἀτονία, καὶ λέγει δέκα λόγους ψευδεῖς, γιὰ νὰ μὴν  βάλει μία μετάνοια καὶ ταπεινωθεῖ. Ἐὰν δέ, τὸν κατηγορήσει κανεὶς γιὰ κάτι, ἐπιμένει νὰ ἀλλάξει καὶ νὰ τρόποποιεί τοὺς λόγους του, γιὰ νὰ μὴν βαστάξει τὴν κατηγορίαν. Ὁμοίως ἐὰν συμβεῖ νὰ ἔχει κάποια δυσαρέσκεια μὲ τὸν ἀδελφό, δὲν παύει νὰ δικαιολογήται καὶ νὰ λέγει, «ἀλλὰ ἐσὺ εἶπες, ἀλλὰ ἐσὺ ἔκανες, ἀλλὰ ἐγὼ δὲν εἶπα, ἀλλὰ ἐκεῖνος εἶπε», ἀλλὰ τοῦτο, ἀλλὰ ἐκεῖνο, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ μὴν ταπεινωθεῖ.

 Ὁ ψευδόμενος μὲ τὸν βίον του εἶναι αὐτὸς ποὺ ἐνῷ εἶναι ἄσωτος, προσποιεῖται ἐγκράτεια, ἢ ἐνῷ εἶναι πλεονέκτης ὁμιλεῖ περὶ ἐλεημοσύνης καὶ ἐπαινεῖ τὴν συμπάθεια, ἢ ἐνῷ εἶναι ὑπερήφανος θαυμάζει τὴν ταπεινοφροσύνη. Καὶ δὲν τὴν θαυμάζει διότι θέλει νὰ ἐπαινέσει τὴν ἀρετή. Διότι ἂν εἶχε αὐτὸν τὸν σκοπό, πρῶτα θὰ ὁμολογοῦσε τὴν ἀδυναμία τοῦ λέγοντας «ἀλλοίμονο σὲ μένα τὸν ἄθλιο, ποὺ εἶμαι ἄδειος ἀπὸ κάθε ἀγαθό». Καὶ μετὰ τὴν ὁμολογία τῆς ἀδυναμίας τοῦ τότε θὰ μποροῦσε νὰ θαυμάσει καὶ νὰ ἐπαινέσει τὴν ἀρετή. Ἀλλὰ δὲν ἐγκωμιάζει τὴν ἀρετὴ οὔτε μὲ σκοπὸ νὰ μὴ σκανδαλίσει κανένα· διότι καὶ τότε ὀφείλει νὰ σκεφθεῖ, «ναὶ ἐγὼ εἶμαι ἄθλιος καὶ ἐμπαθής, γιατί νὰ σκανδαλίσω καὶ ἄλλον; γιατί νὰ βλάψω καὶ ἄλλη ψυχὴ καὶ νὰ ἐπιβάλω στὸν ἑαυτό μου κι ἄλλο βάρος;». Τότε θὰ μποροῦσε, ἂν καὶ καθ’ εὐατὸν ἁμαρτωλός, τουλάχιστον νὰ ἐγγίσει τὸ ἀγαθό. Διότι εἶναι γνώρισμα ταπεινώσεως τὸ νὰ ταλανίζει τὸν ἑαυτό του καὶ συμπαθείας τὸ νὰ λυπῆται τὸν πλησίον. Ἀλλ’ αὐτὸς ὁ ψεύστης δὲν θαυμάζει τὴν ἀρετὴ κατὰ κάποιον ἀπὸ τοὺς τρόπους ποὺ ἀναφέρθηκαν, ἀλλὰ προβάλει τὸ ὄνομα τῆς ἀρετῆς ἢ γιὰ νὰ παρουσιάσει καὶ τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἐνάρετο ὁμιλώντας γι’αὐτήν, ἢ γιὰ νὰ σκεπάσει τὴν δική του ντροπή, ἢ πολλὲς φορὲς γιὰ νὰ βλάψει καὶ νὰ δελεάσει. [Φιλοκαλία Αββά Δωρόθεου τομ. 12 σελ. 435-449]

 ΟΙ 3 ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ.

 Τρεῖς εἶναι αἱ τάξεις καὶ καταστάσεις τῶν Χριστιανῶν, κατὰ τὸν μέγαν Βασίλειον·

 ἄλλοι μὲν εἶναι ὡς δοῦλοι, ὅσοι ἀπὸ τὸν φόβον τῆς κολάσεως δὲν κάμνουσι τὸ κακόν· ἄλλοι δὲ εἶναι ὡς μισθωτοί, ὅσοι διὰ τὸν μισθὸν καὶ τὴν ἀπόλαυσιν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐργάζωνται τὸ καλὸν καὶ ἄλλοι εἶναι ὡς υἱοί, ὅσοι διὰ τὸ καλὸν αὐτὸ καὶ διὰ μόνην τὴν ἀγάπην τοῦ αὐθέντου τῶν χαίροντες κάμνουσι τὸ ἀγαθόν.

 Τώρα ἡμεῖς βλέπομεν, ὅτι καὶ οἱ τρεῖς καταστάσεις αὐτὲς χρεωστοῦσι νὰ φυλάττουν ὅλας τοῦ Κυρίου τὰς προσταγάς· διότι ἄν εἶναι τινὰς Χριστιανὸς εἰς τὴν τάξιν τῶν δούλων, καὶ φοβεῖται νὰ μὴ παιδευθῇ καὶ κολασθῇ, ἀναγκάζεται διὰ νὰ φυλάττῃ ὅλας τὰς προσταγὰς τοῦ αὐθέντου του, καὶ νὰ μὴν ἀμελήσῃ οὐδὲ τὴν παραμικράν του ἐντολήν, ἄν θέλῃ διὰ νὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τὴν κόλασιν. Ἄν εἶναι τινὰς εἰς τὴν τάξιν τῶν μισθίων, καὶ αὐτὸς παρομοίως χρεωστεῖ νὰ φυλάξῃ ὅλα ὅσα τὸν προστάζῃ ἐκεῖνος ὅπου τὸν ἐμίσθωσεν εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ, διότι ἄν δὲν τὰ φυλάξῃ δὲν ἠμπορεῖ νὰ λάβῃ τὸν μισθόν του ὁλόκληρον. Ἄν εἶναι τινὰς εἰς τὴν τάξιν τῶν υἱῶν, ἔχει χρέος νὰ φαίνηται ὑπήκοος καὶ εὐάρεστος εἰς τὸν Πατέρα του κατὰ πάντα καὶ νὰ μὴ τὸν λυπῇ οὐδὲ εἰς τὸ παραμικρότατον. «Οὐ τοίνυν ἐστὶ τῶν φοβουμένων τὸ παριέναι τι τῶν ἐντεταλμένων, ἤ ἀμελῶς ποιεῖν· ἀλλ’ οὐδὲ ὁ μισθωτὸς παραβῆναί τι τῶν διατεταγμένων αἱρήσεται· πῶς γὰρ κομίσεται τὸν μισθὸν τῆς ἐργασίας τοῦ ἀμπελῶνος, μὴ πάντα πληρώσας τὰ συμπεφωνημένα;.. τὶς δὲ υἱὸς σκοπὸν ἔχων τὴν τοῦ Πατρὸς εὐαρέστησιν, ἐπὶ τοῖς μείζοσιν αὐτὸν εὐφραίνων, τῶν μικροτάτων ἕνεκεν λυπεῖν αἱρήσεται;» (Προοίμ. τῶν κατὰ πλάτος ὅρων).                    (Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν σελ. 331)