ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

Φώτης Σχοινάς

     Ο π. Βασίλειος Θερμός στο άρθρο του «Ο λόγος ως προσωπείο. Περί της αμυντικής λειτουργίας της εκκλησιαστικής γλώσσας» στη Σύναξη του Απριλίου-Ιουνίου 1998 (τεύχος 66), έθεσε θέμα αναγκαιότητος μεταγλωττίσεως των ιερών κειμένων της θείας λατρείας, των πεζών βέβαια και όχι των ποιη­τικών. Το κύριο επιχείρημα του π. Βασιλείου είναι ότι η μεταγλώττιση των κειμένων της θείας λατρείας θα διευκολύνει την διανοητική κατανόησή τους λόγω της αποκοπής της νεωτέρας γενιάς των Νεοελλήνων από τις παλαιότε­ρες μορφές της γλώσσας μας.

Οι θέσεις μου -τις διατυπώνω ευθύς εξ αρχής- είναι ότι: α) η διανοητική κατανόηση της θείας Λειτουργίας, θεμιτή καθ' εαυτήν και ουδόλως παραθεωρητέα -και σ' αυτό το σημείο συμφωνώ πλήρως με τον π. Βασίλειο- η διανοητική κατανόηση, επαναλαμβάνω, της θείας λατρείας και κυρίως της θ. Λειτουργίας είναι θέμα ερμηνείας, τουτέστι αναλύσεως των νοημάτων στα οποία παραπέμπουν τα γλωσσικώς σημαίνοντα είτε ως έχουν, είτε έστω μεταγλωττισμένα και όχι ψιλής μεταγλωττίσεως και β) η μεταγλώττιση όχι απλώς δεν θα διευκολύνει την διανοητική κατανόηση της θ. Λειτουργίας, αλλά θα την δυσχεράνει δραματικά.

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ  ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

Ἐπιλογὲς κειμένων γιὰ τὸ σαρκικὸ πόλεμο

Ἐπιλογὲς κειμένων γιὰ τὸ σαρκικὸ πόλεμο

Ἰωάννης Κωστὼφ (Ἀρχιμανδρίτης)

Μοῦ ζητήθηκε μιὰ μικρὴ συνεργασία στὸ «κανίσκιο» αὐτὸ ποὺ ἀναφέρεται στὸν σαρκικὸ πόλεμο. Ἀλλά, τί μπορεῖς νὰ λάβης «παρά τοῦ μὴ ἔχοντος»; Τίποτε, ἐκτὸς ἂν αὐτὸς εἶναι μὲν μὴ ἔχων, διαχειρίζεται, ὅμως, ξένα ὑλικά, ὅπως, καλὴ ὥρα, τὸ Σῶμα Ὑλικοῦ Πολέμου στὸ στρατό: παρέχει ὑλικὴ ὑποστήριξη σ' αὐτοὺς ποὺ πολεμᾶνε στὴν πρώτη γραμμή, στὰ Ὅπλα. Σκέφθηκα, λοιπόν, νὰ ἀνθολογήσωἀπὸ τὴν πραμμάτειά μου, ποὺ δὲν προέρχεται, βέβαια, ἀπὸ τὴ γραφίδα μου, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ γραφίδα ἀδελφῶν δοκίμων τόσο στὸν πνευματικὸ ἀγώνα ὅσο καὶ στὴν καταγραφὴ τῶν σχετιζομένων μὲ αὐτόν.

Ημερολογιακό σχίσμα στην Ελλάδα : συγκλονιστικές λεπτομέρειες από έναν γέροντα! Ο γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος , πνευματικός υιός του αγίου Νεκταρίου έγραφε στον μοναχό θεοόκλητο Διονυσιάτη

Ημερολογιακό σχίσμα στην Ελλάδα : συγκλονιστικές λεπτομέρειες από έναν γέροντα! Ο γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος , πνευματικός υιός του αγίου Νεκταρίου έγραφε στον μοναχό θεοόκλητο Διονυσιάτη 

Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

Σκέψου, ἀγαπητέ μου, ὅτι ὅπως εἶναι συναρμολογημένος ἀπ' ὅλα τὰ κτίσματα αὐτὸς ὁ αἰσθητὸς ἀπέραντος κόσμος, ἔτσι ἀκόμη εἶναι καμωμένος ἕνας ἄλλος κόσμος νοητὸς πού ἀποτελεῖται ἀπὸ ἁμαρτωλούς, τοῦ ὁποίου τὰ στοιχεῖα εἶναι οἱ τρεῖς διεστραμμένοι ἔρωτες, πού ἀναφέρει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης: δηλ.

α) ὁ ἔρωτας τῶν ἡδονῶν,
β) ὁ ἔρωτας τοῦ πλούτου καὶ
γ) ὁ ἔρωτας τῆς δόξας·

ΕΚΠΤΩΣΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ;

ΕΚΠΤΩΣΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ;
Τὸν τελευταῖον καιρὸν προβληματίζεται ἐντόνως ὁ πιστὸς λαός, ἀπὸ θέσεις, ἀπόψεις ἀλλὰ καὶ τὴν στάσιν Ἱεραρχῶν ἀλλὰ καὶ τοῦ ἰδίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου. Πλέον συγκεκριμένως:
1ον) Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης δὲν ἀναγνωρίζει τὸ σχίσμα καὶ τὴν αἵρεσιν τῶν Παπικῶν, ἀλλὰ ὁμιλεῖ διὰ κανονικὴν «Ἐκκλησίαν», ἡ ὁποία εἶναι ἁπλῶς διηρημένη μὲ τὴν Ἐκκλησίαν τῶν Ὀρθοδόξων. Ὅταν ὁ Πατριάρχης διδάσκη τοιαῦτα πράγματα πῶς νὰ τὸν ἐμπιστευθῆ ὁ πιστὸς λαὸς ὡς Ὀρθόδοξον κεφαλὴν καὶ νὰ πιστεύση τὰς διαβεβαιώσεις του ὅτι δὲν προδίδει τὴν Ὀρθοδοξίαν εἰς τοὺς θεολογικοὺς διαλόγους;

2ον) Εἰς τὸ Πουσὰν τῆς Νοτίου Κορέας, εἰς τὸ ὁποῖον συνῆλθε τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον Ἐκκλησιῶν ἢ Αἱρέσεων οἱ Ὀρθόδοξοι ἀνεγνώρισαν ὅλας τὰς αἱρετικὰς χριστιανικὰς «Ἐκκλησίας» ὡς κανονικὰς καὶ ἰσοκύρουςμὲ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Τι θὰ συμβῆ ἆραγε, ἐὰν ἕνα τμῆμα τοῦ Ὀρθοδόξου ποιμνίου εὕρη καταφύγιον εἰς τὰς «Ἐκκλησίας» καὶ εἰς τὰ «μυστήρια» τῶν αἱρετικῶν χριστιανικῶν «Ἐκκλησιῶν»; Πῶς θὰ ἐπαναφέρουν τὸν κόσμον εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι, Ἀρχιεπίσκοποι, Σεβ. Μητροπολῖται καὶ Θεολόγοι, οἱ ὁποῖοι τὸν παρέσυραν εἰς τὴν πλάνην;

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΑΤΑ ΝΕΟ-ΧΡΙΣΤΟΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΥΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΑΤΑ ΝΕΟ-ΧΡΙΣΤΟΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΚΥΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

Άγιος Μάρκος ο Ασκητής: Τα 226 κεφάλαια περί αυτών που νομίζουν ότι δικαιώνονται από τα έργα τους

Άγιος Μάρκος ο Ασκητής: Τα 226 κεφάλαια περί αυτών που νομίζουν ότι δικαιώνονται από τα έργα τους (Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, α΄ τόμος)

1. Η παρανομία των κοσμικών θα ελεγχθεί με όσα γράφονται παρακάτω, από εκείνους που έχουν σταθερή πίστη και γνώρισαν την αλήθεια.
2. Ο Κύριος, θέλοντας να φανερώσει ότι κάθε εντολή αποτελεί χρέος μας και ότι η υιοθεσία είναι δωρεά Του, με το αίμα Του χαρισμένη στους ανθρώπους, λέει: «Όταν κάνετε όλα τα διαταγμένα σ’ εσάς, να λέτε, είμαστε δούλοι τιποτένιοι και κάναμε ότι χρωστούσαμε να κάνομε»(50). Γι’ αυτό η βασιλεία των Ουρανών δεν είναι μισθός για έργα, αλλά χάρη του Κυρίου που έχει ετοιμαστεί για τους πιστούς δούλους Του.

3. Δεν απαιτεί ο δούλος σαν μισθό την ελευθερία, αλλά ευαρεστεί τον Κύριο σαν χρεώστης και την περιμένει κατά χάρη.

Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός: Βιβλίο Πρώτο - Περί του θείου φόβου ως πρώτης εντολής

Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός: Βιβλίο Πρώτο - Περί του θείου φόβου ως πρώτης εντολής

Αν κανείς θέλει να προχωρήσει σύντομα, πρέπει στις εντολές μάλλον να δείχνει την επιμέλειά του και όχι αλλού, γιατί αλλιώς θα πέσει σε γκρεμό, ή μάλλον σε χάος. Γιατί όπως στα επτά χαρίσματα του Πνεύματος, αν δεν αρχίσει από το φόβο, δεν μπορεί κανείς ν' ανέβει ποτέ στα άλλα, έτσι και στους μακαρισμούς του Κυρίου. Καθώς λέει ο Δαβίδ, αρχή της σοφίας είναι ο φόβος του Κυρίου. Και άλλος Προφήτης, αναφέροντας τα χαρίσματα από την κορυφή προς τα κάτω, είπε: «Πνεύμα σοφίας και συνέσεως, πνεύμα βουλής και ισχύος, πνεύμα γνώσεως και ευσεβείας, πνεύμα φόβου Θεού». Και ο Κύριος από το φόβο άρχισε να διδάσκει, λέγοντας: «Μακάριοι όσοι νιώθουν φτωχοί μπροστά στο Θεό».

Περί Νηστείας - Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου

Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου

Η ΝΗΣΤΕΙΑ

Πρόλογος

Η ΝΗΣΤΕΙΑ είναι θεσμός πανάρχαιος και θεόσδοτος. Τη νομοθέτησε ήδη στον παράδεισο ο Θεός, όταν απαγόρευσε στους πρωτοπλάστους να φάνε «από το δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού» (Γεν. 2:17). Την όρισε στη συνέχεια ο Μωσαϊκός Νόμος. Την επικύρωσε ο Θεάνθρωπος Ιησούς τόσο με το λόγο Του όσο και με το παράδειγμά Του, όταν νήστεψε «σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες» (Ματθ. 4:2). Την τήρησαν οι απόστολοι και οι πρώτοι χριστιανοί. Τη θεσμοθέτησε η Εκκλησία.

Κάθε χριστιανός λοιπόν οφείλει να τηρεί τις «διατεταγμένες» νηστείες (βλέπε το κατατοπιστικό «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ» στο τέλος), υπακούοντας με ταπείνωση στο Χριστό και την Εκκλησία Του. Αυτή η υπακοή, βέβαια, δεν είναι άλογη ούτε ανώφελη. Γιατί με τη νηστεία ισχυροποιείται η θέληση, δουλαγωγείται το σώμα, καθαρίζεται ο νους, μαλακώνει η καρδιά, καταστέλλονται οι σαρκικές ορμές, θεραπεύεται η ψυχή^. κοντολογίς, «πανκαλόν και αγαθόν δια της νηστείας κατορθούται και τελειούται» (άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς).

Πολλοί, ωστόσο, είναι εκείνοι που δεν τηρούν τις νηστείες της Εκκλησίας, προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες.

Ο άγιος Βασίλειος ο Μέγας, στους δύο λόγους του «Περί νηστείας», επιλεγμένα αποσπάσματα των οποίων ακολουθούν σε ελεύθερη απόδοση, εξετάζοντας ιστορικά και θεολογικά το θεσμό, ορίζει ως αληθινή νηστεία τόσο την αποχή από ορισμένες τροφές όσο και την αποξένωση από την κακία. Γενικά συστήνει την καθολική εγκράτεια και την ασκητική τοποθέτηση απέναντι στα υλικά στοιχεία του κόσμου, τοποθέτηση που αποτρέπει την υποδούλωση του χριστιανού στα κτιστά και επιτρέπει την ελεύθερη και σωτήρια υποταγή του στο άγιο θέλημα του Κτίστη.