Ομιλία περί του ότι έκαστος έχει προκείμενον ίδιον αγώνα, και περί του πως δύναται να διανύση τούτον αξιοπρεπώς.

Ομιλία περί του ότι έκαστος έχει προκείμενον ίδιον αγώνα, και περί του πως δύναται να διανύση τούτον αξιοπρεπώς.

Καθώς αναρίθμητον είναι το πλήθος των αμαρτημάτων, ούτως αμέτρητος είναι και των αρετών ο αριθμός· όστις φύγη πάσαν αμαρτίαν, κατορθώση δε πάσαν αρετήν, εκείνος είναι ο αληθινός αγωνιστής και άξιος κληρονόμος της επουρανίου Βασιλείας. Πάσης δε αμαρτίας η φυγή, καθώς και πάσης αρετής η κατόρθωσις, έχει ίδιον κόπον και δυσκολίαν και αγώνα. Άλλον κόπον δοκιμάζεις δια να φύγης την κοιλιοδουλίαν, και άλλον δια να αποστραφής την ασέλγειαν· άλλην δυσκολίαν δια να καταργήσης του νοός σου την υπερηφάνειαν, και άλλην δια να εκριζώσης το μίσος εκ της καρδίας σου. Ομοίως άλλος αγών πρόκειται εις σε, δια να κατασταθής πράος και ανεξίκακος, και άλλος δια να αναδειχθής νήστις και σώφρων· άλλος αγών δια να στερεωθής εις την αρετήν της αγάπης, και άλλος δια να καταφρονήσης πάσαν του κόσμου την ματαιότητα. Εκ τούτου φανερόν τυγχάνει, ότι πολλοί, μάλλον δε άμετροι είναι οι υπέρ της σωτηρίας ημών αγώνες.

Δια τί λοιπόν ο Απόστολος Παύλος δεν είπε πληθυντικώς «τους προκειμένους ημίν αγώνας», αλλ’ είπεν ενικώς «τον προκείμενον ημίν αγώνα»; (Εβρ. ιβ: 1). Τοιουτοτρόπως ωμίλησε πρώτον μεν δια να διδάξη, ότι πάντες οι κατά της αμαρτίας και οι υπέρ της αρετής αγώνες εις ένα περιέχονται αγώνα, τον υπέρ της ψυχικής ημών σωτηρίας· δεύτερον δε, δια να φανερώση ότι εις τον καθένα πρόκειται ίδιος κατ’ εξοχήν αγών, ίνα δι’ αυτού, εάν θέλη, αγωνισθή και αφού νικήση, λάβη τον στέφανον της θείας μακαριότητος. Βλέπομεν δε περί τούτου πολλά παραδείγματα. Εις τον Ιωσήφ πρόκειται το περί σωφροσύνης αγωνιστήριον· η μεν Αιγυπτία είναι κυρία και δέσποινα εις τον οίκον του Πετεφρή, ο δε Ιωσήφ δούλος αυτής αγορασμένος· αυτή αναίσχυντος και ακρατής, εκείνος και ακμαίος και εις αυτό το άνθος της νεότητος αυτού. Εκείνη προσκαλεί αυτόν· «Κοιμήθητι μετ’ εμού» (Γεν. λθ: 7) λέγει· η κυρία παρακαλεί τον δούλον· ω πόσον ισχυρόν όπλον της κυρίας η ικεσία! Ο δε δούλος νέος και εύρωστος, ω πόσον εξάπτει η νεότης το πυρ της επιθυμίας! Αλλ’ ο Ιωσήφ διαμένει άτρωτος και άφλεκτος δια της δυνάμεως του φόβου του Θεού· «Και πως ποιήσω», αποκρίνεται προς την κυρίαν αυτού την προσκαλούσαν αυτόν προς την αμαρτίαν, «και πως ποιήσω το ρήμα το πονηρόν τούτο και αμαρτήσομαι εναντίον του Θεού»; (Γεν. λθ: 9). Ω τόλμη αγία, ω ανυποταξία θεάρεστος! Εις πάντα τα άλλα υπήκοος εις την κυρίαν αυτού, εις το έργον της αμαρτίας παντελώς ανυπότακτος. Εκείνη εις μίαν των ημερών, ιδούσα ότι ουδείς ήτο εις τον οίκον αυτής, αρπάζει αυτόν από του ενδύματος και σύρει και βιάζει αυτόν προς την αμαρτίαν. Ω πάλη, ω κίνδυνος! Αυτός φεύγει ευθύς και αφήνει εις τας χείρας αυτής το ένδυμα αυτού. Και παύει μεν ο περί της σωφροσύνης πόλεμος, επειδή ο έρως της ασελγούς, προσκρούσας επί την πέτραν της σωφροσύνης, μετεβλήθη εις θυμόν και μίσος· πλην άρχεται άλλος άθλος οδυνηρός· συκοφαντεί η ασυνείδητος και κατακλείει εις την φυλακήν τον καρτερόψυχον αθλητήν· εκείνος δε υποφέρει γενναίως και της συκοφαντίας το όνειδος και της φυλακής την κακουχίαν. Στέρησις πάντων των υπαρχόντων, θάνατος τέκνων, πληγαί εις όλον το σώμα του πολυάθλου Ιώβ· εις μίαν στιγμήν καιρού ο υπέρπλουτος Ιώβ γίνεται πάμπτωχος, ο πολύτεκνος άτεκνος, ο υγιής καταπληγωμένος. Αύτη η σειρά των συμφορών είναι ο προκείμενος αγών του Ιώβ. Ηύξανον δε τούτον οι φίλοι ελέγχοντες και η ιδία η γυνή αυτού συμβουλεύουσα αυτόν να βλασφημήση κατά του Θεού· αλλά νικά ανδρειότατα, και θριαμβευτής εξέρχεται του αγώνος ο αδαμάντινος. «Εν τούτοις πάσι τοις συμβεβηκόσιν αυτώ ουδέν ήμαρτεν Ιώβ εναντίον του Κυρίου και ουκ έδωκεν αφροσύνην τω Θεώ» (Ιώβ α: 22). Ο φθόνος του Σαούλ είναι ο προκείμενος αγών εις τον Δαβίδ· επιβουλάς, διωγμούς, καταδρομάς κινεί κατ’ αυτού ο Σαούλ, ζητών παντοιοτρόπως να θανατώση αυτόν. Όταν λοιπόν είδεν ο Δαβίδ τον εχθρόν αυτού τον Σαούλ εισελθόντα μόνον δι’ ανάγκην σωματικήν εις το σπήλαιον, το εις την έρημον Ενγαδδί, όπου αυτός εκρύπτετο, πόσον ηγωνίσθη τότε δια να μη υπακούση εις τας συμβουλάς των μετ’ αυτού, οίτινες έλεγον προς αυτόν· Ιδού η ημέρα αύτη, περί της οποίας είπεν ο Κύριος προς σε, ότι θέλει παραδώσει τον εχθρόν σου εις τας χείρας σου. Πόσον ηγωνίσθη τότε δια να ησυχάση τας ορμάς της φύσεως τας εξεργερθείσας εναντίον εκείνου, όστις εζήτει αδίκως και παραλόγως να θανατώση αυτόν; Πόσην δε στενοχωρίαν εδοκίμασε το πνεύμα αυτού, όταν εύρε τον Σαούλ και τους φύλακας αυτού κοιμωμένους εις το βουνόν το Εχελά και όταν ο Αβεσσά είπεν προς αυτόν· «Απέκλεισε Κύριος σήμερον τον εχθρόν σου εις χείρας σου και νυν πατάξω αυτόν τω δόρατι εις την γην άπαξ και ου δευτερώσω αυτώ»; (Α΄ Βασιλ. κστ: 8). Αλλ’ ενίκησεν ο γενναιότατος, και τας συμβουλάς των φίλων παρακούσας και τα κύματα της φύσεως κατευνάσας, «Μηδαμώς μοι», είπε, «παρά Κυρίου επενεγκείν χείρα μου επί χριστόν Κυρίου» (Α΄ Βασιλ. κστ: 11). O Προφήτης Ηλίας έχει προκείμενον αγώνα την εξάλειψιν της ειδωλολατρίας· κατ’ αυτής αγωνίζεται μεγαλοψύχως εναντίον του Αχαάβ και παλαίει εμφρόνως κατά των διωγμών και των φοβερισμών της προστάτιδος των ειδώλων, της πονηράς, λέγω, Ιεζάβελ, νικήσας δε θεοπρεπώς, εξουδένωσε την ειδωλολατρίαν και ανεστήλωσε το σέβας της ορθής πίστεως. Οι επτά Μακκαβαίοι, η μήτηρ αυτών η Σολομονή και ο διδάσκαλος αυτών ο Ελεάζαρος έχουν προκείμενον αγώνα την διατήρησιν του θείου Νόμου. Κολακείαι, φοβερισμοί, τήγανα, λέβητες, γλωσσοτομίαι, ακρωτηριασμοί, εκδάρσεις σώματος, πυρ καιόμενον, θάνατος άδικος πρόκεινται εις αυτούς, δια να καταφρονήσωσι του Θεού τον Νόμον. Κατά τούτων δε πάντων αγωνίζονται θαρραλέως και νικώσι θαυμασίως και στέφονται ενδόξως δια των του μαρτυρίου στεφάνων. Εάν δε παρατηρήσητε τας ιεράς ιστορίας, βλέπετε ότι πας δίκαιος ηγωνίσθη μεν κατά διαφόρους τρόπους, είχεν όμως προκείμενον εις αυτόν ιδιαίτερον αγώνα. Τούτον τον ιδιαίτατον ενός εκάστου αγώνα σταυρόν ωνόμασεν ο θεάνθρωπος Ιησούς, ειπών· «Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι» (Μάρκ. η: 34). Εις ταύτην την κοιλάδα του κλαυθμώνος, εις την οποίαν ζώμεν και πολιτευόμεθα, ουδείς ευρίσκεται έξω παντός αγώνος, ουδείς υπάρχει όστις δεν έχει σταυρόν, δηλαδή συμφοράν, ασθένειαν, πάθος, θλίψιν· ούτε αυτοί οι βασιλείς της γης οι νομιζόμενοι πανενδοξότατοι και πανευτυχέστατοι υπάρχουν αμέτοχοι αγώνος και ελεύθεροι σταυρού. Εις ταύτην την πρόσκαιρον ημών παροικίαν τούτον μεν φλογίζει ακαταπαύστως η φλογερά επιθυμία της σαρκός· αυτή δε είναι ο προκείμενος εις αυτόν αγών, αυτή είναι ο σταυρός αυτού. Εάν λοιπόν σηκώση αυτόν, δηλαδή εάν σβέση την φλόγα και νικήση το πάθος, δοξάζεται ως ο Ιωσήφ, ο της Αιγυπτίας νικητής. Εκείνος πάσχει υπό διαφόρων συμφωρών και ασθένεια δε οδυνηρά βασανίζει αυτόν, ούτε ιατρόν έχει ούτε βοτάνην ούτε άνθρωπον, δια να επισκεφθή τας ανάγκας αυτού. Ταύτα είναι ο προκείμενος εις αυτόν αγών, ούτος είναι ο σταυρός αυτού. Εάν λοιπόν σηκώση αυτόν, δηλαδή εάν υπομείνη ανδρειοφρόνως, μακαρίζεται ως ο Ιώβ και καταντά εις τον κόλπον του Αβραάμ ως ο Λάζαρος. Εις τούτον άμετρον θλίψιν προξενούν οι φθονεροί· ο φθόνος λοιπόν πρόκειται εις αυτόν ως αγών, ο φθόνος των φθονούντων αυτόν είναι ο σταυρός αυτού. Εάν λοιπόν σηκώση τον σταυρόν αυτού, δηλαδή εάν υπομείνη μεγαλοψύχως την των φθονερών βλάβην, μεγαλύνεται και υπερυψούται, ως ο Δαβίδ, ο μετά τοσαύτης καρτερικότητος υπομείνας τον φθόνον του Σαούλ. Τον άλλον πιέζει ο κατά της ευσεβείας διωγμός. Ούτος λοιπόν είναι ο προκείμενος εις αυτόν αγών· εάν δε εις τούτον τον αγώνα παλαίση μεγαλοψύχως, υψούται έως εις τον ουρανόν, ως ο αρματηλάτης Ηλίας. Πολλοί βιάζονται όχι υπό του Αντιόχου, αλλά υπό του πάθους της κοιλοδουλίας, δια να καταφρονήσωσι τους νόμους της νηστείας. Εάν εις τούτον τον αγώνα πολεμήσωσιν ανδρείως και αναφανώσι νικηφόροι κατά του δαίμονος της γαστριμαργίας, στεφανούνται, ως οι Άγιοι Μακκαβαίοι. Αλλά ποίος είναι, λέγεις, ο τρόπος δια του οποίου δυνάμεθα να αγωνισθώμεν τον κατά της αμαρτίας και τον υπέρ της αρετής προκείμενον εις ημάς αγώνα; Εδίδαξε τον τρόπον αυτός ο θεόπνευστος Παύλος. Αυτός, γράφων προς τους εις Χριστόν πιστεύσαντας Εβραίους, οίτινες τότε ευρίσκοντο εις το αγωνιστήριον των φοβερών διωγμών, και συμβουλεύων αυτούς όπως τρέχωσι προθύμως το προκείμενον εις αυτούς αγωνιστικόν στάδιον, εφανέρωσε και τον τρόπον, δια του οποίου ο αγωνιστής προθυμοποιούμενος τελειώνει επιτυχώς τον δρόμον του προκειμένου εις αυτόν αγώνος, αφορών «εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν» (Εβρ. ιβ: 1 – 2). Ιδού ο τρόπος. Έχε δια παντός ανεωγμένους τους οφθαλμούς της ψυχής σου και βλέπε δια παντός τον Ιησούν Χριστόν. Τούτο σε ενδυναμώνει προς αποφυγήν πάσης αμαρτίας και προς κατόρθωσιν πάσης αρετής. Αληθώς ευπερίστατος είναι η αμαρτία, εισέρχεται εις πάσαν υπόθεσιν, προχωρεί εις πάσαν πράξιν, παρίσταται εις πάσαν περίστασιν. Όπου αν στραφής και όπου ρίψης τα βλέμματά σου, εκεί βλέπεις τα σκάνδαλα της αμαρτίας και τας παγίδας των ανομιών. Και εις αυτήν την καρδίαν ημών εμφωλεύει η αμαρτία και εισέρχεται εις τον νουν ημών.Η σαρξ, ο κόσμος, ο Σατανάς είναι τρεις εχθροί, οίτινες εις πάντα λογισμόν ημών σπείρουν τα σπέρματα της αμαρτίας και μολύνουν και αυτά τα θεάρεστα ημών έργα. Αληθώς ευπερίστατος είναι η αμαρτία· αλλ’ όταν εις πάσαν σου περίστασιν αφοράς, στρέφης δηλαδή τα βλέμματά σου και προσέχης εις τον Ιησούν Χριστόν, τότε η ευπερίστατος αμαρτία γίνεται απερίστατος ή παντελώς αδύνατος και ατελεσφόρητος. Όταν εγείρωνται κατά σου της σαρκός τα θανατηφόρα κύματα, τότε βλέπε Αυτόν πανάμωμον εξ Αγίας Παρθένου αφθόρως σαρκωθέντα και μετά κατανύξεως κράζε: «Κύριε, σώσον με» (Ματθ. ιδ: 30), Αυτός δε αοράτως απλώνει την κραταιάν Αυτού χείρα και σε σώζει εκ του πειρασμού της σαρκός σου, καθώς τον Πέτρον εκ του καταποντισμού της θαλάσσης. Όταν προβάλλη εις τον νουν σου της κοσμικής ματαιότητος ο καπνός, τότε βλέπε πως ο Ιησούς κατεφρόνησε πάσαν του κόσμου ματαιότητα, αναχωρήσας μόνος εις το όρος, όταν εζήτησαν να αρπάσουν Αυτόν και να τον ανακηρύξουν βασιλέα (Ιωάν. στ: 15). Όταν ο Σατανάς ρίπτη κατά σου της κοιλιοδουλίας ή της φιλοδοξίας ή της πλεονεξίας το βέλος, τότε βλέπε πως ο Ιησούς εις την έρημον και εις το πτερύγιον του ναού και εις το υψηλόν όρος συνέτριψε τούτο το σατανικόν τρίστομον βέλος, έπειτα υπηρετήθη υπό των Αγίων Αγγέλων (Ματθ. δ: 11). Εάν σε ταράττη της ανυποταξίας το πνεύμα και φεύγης την υπακοήν, νομίζων τον εαυτόν σου τελειότερον των προεστώτων σου, βλέπε τον Ιησούν. Αυτός, αν και ήτο Θεός πανυπερτέλειος, όμως υπετάσσετο εις τους ανθρώπους, εις τον Ιωσήφ δηλαδή και εις την Μητέρα Αυτού (Λουκά β: 51). Εάν σε φυσά της υπερηφανείας ο άνεμος, βλέπε ευθύς εις Αυτόν. Αυτός είναι ο ποιητής του ουρανού και της γης, ο δημιουργός πάντων των ορατών και αοράτων, ο Δεσπότης και Κύριος και πλάστης σου, ο υπό πασών των επουρανίων Δυνάμεων λατρευόμενος και υπό πάσης της κτίσεως δοξολογούμενος. Είναι ο παντοδύναμος και παντεξούσιος, είναι ο Θεός ο αληθινός. Αυτός δε εταπείνωσεν εαυτόν, «μορφήν δούλου λαβών» (Φιλιπ. β: 7) και, άνθρωπος γενόμενος, δεν εθεώρει εντροπήν να ονομάζη τους ανθρώπους αδελφούς Αυτού και να εξομοιούται προς αυτούς κατά πάντα (Εβρ. β: 11 – 17). Βλέπε Αυτόν βρέφος εις την φάτνην των αλόγων κατακείμενον, μη έχοντα που να κλίνη την κεφαλήν Αυτού, πεινώντα μετά την νηστείαν, κατακουρασμένον μετά την οδοιπορίαν, λέντιον εζωσμένον μετά το δείπνον, ως δούλον νίπτοντα τους πόδας των Μαθητών. Όταν συκοφαντώσιν ή υβρίζωσιν ή κατ’ άλλον τρόπον σε βλάπτωσιν οι άνθρωποι, βλέπε Αυτόν συκοφαντούμενον υπό των φθονούντων, προδιδόμενον υπό του Ιούδα, συρόμενον εις τα κριτήρια υπό των παρανόμων, ραπιζόμενον υπό του δούλου, κατακρινόμενον υπό των αδίκων κριτών, περιπαιζόμενον και εμπτυόμενον υπό των στρατιωτών, σταυρούμενον εν μέσω δύο ληστών, βλασφημούμενον και χολήν και όξος ποτιζόμενον, νεκρούμενον και την πλευράν λογχευόμενον. Παρατήρησον δε ότι ταύτα πάσχων, «ως αμνός εναντίον του κείροντος άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα» (Ησαϊας νγ: 7), καθώς περί αυτού προεφήτευσεν ο μέγας Προφήτης Ησαϊας. Εάν δε το μίσος των εχθρών σου ζητή να κατοικήση εις την καρδίαν σου, στρέψον ευθύς τα βλέμματά σου εις το όρος του Γολγοθά και βλέπε τον Ιησούν εκεί κρεμάμενον εις τον Σταυρόν και άκουσον Αυτόν προσευχόμενον υπέρ των σταυρωσάντων Αυτόν και λέγοντα· «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκά κγ: 34). Εις παν είδος της ευπεριστάτου αμαρτίας, εάν ανοίγης τους οφθαλμούς της διανοίας σου και αφοράς εις τον Ιησούν Χριστόν, όχι μόνον φεύγεις μακράν από του σκότους της αμαρτίας, αλλά και το φως των θείων αρετών περιλάμπει την ψυχήν σου. Πόσον φωτίζεται η ψυχή ημών και πόσον στηρίζεται επί την αρετήν της αγάπης, όταν, ενατενίζοντες εις τον Ιησούν, βλέπωμεν ότι δι’ αγάπην ημών των αμαρτωλών εγένετο άνθρωπος και δια την σωτηρίαν ημών απέθανεν επάνω εις τον σταυρόν; Πόσον καταρτίζεται ο νους ημών προς την τελειότητα της ελεημοσύνης, όταν, ενατενίζοντες εις Αυτόν, βλέπωμεν της ελεημοσύνης Αυτού τα θαύματα και ακούωμεν Αυτόν παραγγέλλοντα εις τους ελεηθέντας όπως σιωπήσωσι της ευεργεσίας την χάριν; Πόσον θερμαίνεται η ψυχή ημών εις της προσευχής το έργον, όταν βλέπωμεν Αυτόν και εις τους ερήμους τόπους και εις το όρος κατ’ ιδίαν και εις την Γεσθημανή προσευχόμενον; Πόσον δε προθυμοποιούμεθα εις την πράξιν της νηστείας, όταν βλέπωμεν Αυτόν νηστεύοντα ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα; Πόσον ωφελούμεθα, όταν, ενατενίζοντες εις Αυτόν, βλέπωμεν την πραότητα, την ανεξικακίαν, την υπομονήν, την μακροθυμίαν, πάσας τας λοιπάς αρετάς Αυτού, όσας έδειξεν εις πάσαν την περίοδον της παναγίας Αυτού ζωής, μάλιστα δε εις τον καιρόν του κοσμοσωτηρίου πάθους; Σημείωσαι δε την πανεύσπλαγχνον οικονομίαν της απείρου σοφίας του Θεού. Το να βλέπη τις την θείαν δόξαν, αυτό είναι η μακαριότης και η Βασιλεία και η απόλαυσις των θείων αγαθών. Όταν βλέπωσιν οι Άγιοι την δόξαν του Θεού, τότε και μακαρίζονται και βασιλεύουν και χορτάζονται εκ των επουρανίων αγαθών· «χορτασθήσομαι εν τω οφθήναι μοι την δόξαν σου» (Ψαλμ. ιστ: 15). Ωκονόμησε δε ο Θεός ίνα η επί γης θεωρία του Ιησού Χριστού, δηλαδή το να προσηλώνωμεν τα βλέμματά μας εις την αγίαν Αυτού ζωήν, προξενή την επουράνιον Αυτού θεωρίαν. Διότι, εάν κατά την διδασκαλίαν του Απ. Παύλου τότε τρέχομεν τον προκείμενον εις ημάς αγώνα, δηλαδή της σωτηρίας τον δρόμον, όταν αποβλέπωμεν εις τον Ιησούν Χριστόν, φανερόν είναι ότι η επί γης θεωρία Αυτού πρόξενος γίνεται της επουρανίου. Εάν εδώ επιβλέπης εις τας αρετάς Αυτού, βλέπεις εκεί την δόξαν της θείας Ουσίας Αυτού· εάν εδώ επιβλέπης επί τα παθήματα Αυτού, βλέπεις εκεί την δόξαν της εκ δεξιών καθέδρας της θείας μεγαλωσύνης Αυτού. Αδελφοί μου αγαπητοί, προσηλώσατε τα βλέμματά σας καθ’ όλην την πρόσκαιρον ζωήν σας εις τον Ιησούν Χριστόν, όπως καταξιωθήτε να ίδετε την δόξαν της θεότητος Αυτού εις τον αιώνα του αιώνος. Αμήν.

Πηγή: http://orthodox-voice.blogspot.com