Η ΔΙΑ ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΜΑΚΑΡΙΟΥ περὶ ἀπόκρυφων καὶ ἀρρήτων μυστηρίων καὶ περὶ Μνημοσύνων τῶν κεκοιμημένων.

Η ΔΙΑ ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΜΑΚΑΡΙΟΥ

περὶ ἀπόκρυφων καὶ ἀρρήτων μυστηρίων καὶ περὶ Μνημοσύνων τῶν κεκοιμημένων.

Κύριε Ιησού Χριστέ Υϊέ του Θεού του Ζώντος , ανάπαυσον τας ψυχάς των προκεκειμημένων δούλων ευσεβεστάτων γονέων μου ,και πάντων των ορθοδόξων χριστιανών πάππον προς πάππον , και τας ψυχάς  πάντων των ευσεβών ορθοδόξων χριστιανών 

Πορευομένου ποτὲ τοῦ Ἁββᾷ Μακαρίου ἐν τὴ ἐρήμῳ ἠκολοῦθησεν αὐτῷ Ἄγγελος Κυρίου καὶ λέγει τῷ Γέροντι· «εὐλόγησον, πάτερ ἅγιε». Ὁ δὲ Γέρων στοχαζόμενος ὅτι εἶναι μοναχὸς ἀπὸ τὴν ἔρημον, εἶπε πρὸς αὐτὸν «ὁ Θεὸς συγχωρήσοι σέ, τέκνον». Περιπατήσαντες λοιπὸν ὀλίγον διάστημα, ἐστοχάσθη ὁ Ἀββὰς τὴν θεωρίαν καὶ τὸ σχῆμα αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτῷ· «βλέπω σε τέκνον, καὶ ἐξίσταμαι εἰς τὴν θαυμαστὴν θεωρίαν σου καὶ στοχάζομαι μήπως καὶ δὲν εἶσαι ἄνθρωπος καὶ ὁρκίζω σε εἰς τὸν Θεὸν νὰ μοὶ εἴπῃς τὴν ἀλήθειαν». Τότε ποιήσας ὁ Ἄγγελος τῷ Ἀββᾷ Μακαρίῳ μετάνοιαν, λέγει : «εὐλόγησον, πάτερ.

Ἐγώ, καθὼς βλέπεις, δὲν εἶμαι ἄνθρωπος, ἀλλὰ Ἄγγελος, καὶ ἦλθον νὰ σὲ διδάξω μυστήρια, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα δὲν ἠξεύρεις καὶ ἐπιθυμεῖς νὰ μάθης. Λοιπὸν ἐρῶτησόν με εἴ τι θέλεις καὶ ἐγῶ σοὶ ἀποκρίνομαι». Τότε ὁ Γέρων, ποιήσας τῷ Ἀγγέλῳ μετάνοιαν, λέγει· «Εὐχαριστῶ σοι, Κύριε, ὅτι ἔπεμψας μοὶ ὁδηγόν, ἵνα διδάξῃ μὲ ἐκεῖνα ὀποῦ δὲν ἠξεύρω καὶ ἐπιθυμῶ νὰ μάθω, ἀπόκρυφα καὶ ἄρρητα μυστήρια».

Καὶ ὁ Ἄγγελος εἶπε· «λοιπὸν ἐρωτησόν με πάτερ». Ὁ δὲ Γέρων λέγει· «εἰπὲ ἡμῖν, ἅγιε Ἄγγελε, ἐὰν γνωρίζωνται ἀναμεταξὺ οἱ ἄνθρωποι εἰς τὸν αἰώνιον κόσμον ἐκεῖνον, οἱ κέκοιμημένοι».

Καὶ εἶπεν ὁ Ἄγγελος· «ἄκουσον, πάτερ ἅγιε· καθὼς εἰς τὸν κόσμον τοῦτον οἱ ἄνθρωποι ἀφ’ ἑσπέρας κοιμώνται ἕως πρωΐ καὶ τὴν αὔριον σηκώνονται καὶ γνωρίζουν τοὺς χθὲς ἀνθρώπους καὶ χαιρετοῦν καὶ συνομιλοῦν καὶ πολλάκις καθεζόμενοι συνευφραίνονται καὶ ἐρωτᾷ ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, οὕτω γίνεται καὶ εἰς ἐκεῖνον τὸν κόσμον, ὁ εἰς τὸν ἕτερον γνωρίζει καὶ συνομιλεῖ. Διότι, καθὼς ὑπάγει τις εἰς τὴν ἀγορὰν καὶ ἐκεῖ βλέπει ἄρχοντας καὶ πτωχοὺς καὶ ἐρωτᾷ ποῖος εἶναι οὗτος καὶ ποῖος ἐκεῖνος, καὶ δι’ ἐρωτήσεως μανθάνει καὶ ἐκεί­νους τοὺς ὁποῖους ποτὲ δὲν εἶδε, τοιουτοτρόπως γίνεται καὶ ἐκεῖ, ἀλλὰ μόνον διὰ τοὺς Δικαίους, διότι οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ τούτο τὸ ὑστεροῦνται».

Τότε λέγει  ὁ Γέρων  «εἰπέ μοι καὶ τοῦτο, παρακαλῶ·  μετὰ τὸν χωρισμὸν  τῆς ψυχῆς  ἐκ  τοῦ  σώματος  τὶ  γίνεται  :  καὶ  διατὶ γίνονται τὰ Μνημόσυνα τῶν τεθνεώτων;». Καὶ ὁ Ἄγγελος εἶπεν· «ἄκουσον, πάτερ ἅγιε· μετὰ τὸ χωρισθήναι τὴν ψυχὴν ἐκ τοῦ σώματος λαμβάνουν αὐτὴν οἱ Ἄγγελοι μετὰ τὴν τρίτην ἡμέραν καὶ ἔρχονται εἰς τὸν οὐρανὸν, ἱνα προσκυνήσῃ τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἀπὸ τῆς γῆς δὲ ἕως τὸν οὐρανὸν εἶναι σκάλα καὶ κάθε σκαλοπάτι ἔχει ἕν τάγμα δαιμό­νων, τὰ ὁποῖα λέγονται τελώνια καὶ ἀπαιτοῦν τὴν ψυχὴν ἐκεῖνην τὰ πονηρὰ πνεύματα καὶ φέρουν τὰ χειρόγραφα αὐτῆς καὶ δείχνουν αὐτὰ εἰς τοὺς Ἀγγέλους λέγοντες· τὴν δεῖνα ἡμέραν καὶ εἰς τὰς τόσας τοῦ δεῖνος μηνὸς ἐποίησεν αὐτὴ ἡ ψυχῇ τόδε· ἢ ἔκλεψεν ἢ ἐπόρνευσεν ἢ ἐμοίχευσεν ἢ ἐμαλακίσθη ἢ ἐψεύσατο ἢ συνεβούλευσεν ἄνθρωπον εἰς κακὸν ἔργον· καὶ εἰ τι ἄλλο κακὸν ἔκαμεν, ὅλα τὰ δείχνουν εἰς τοὺς Ἀγγέλους. Τότε δείχνουν καὶ οἱ Ἄγγελοι ὅτι ἀγαθὸν ἔκαμεν ἡ ψυχῇ ἐκεῖνη, ἢ ἐλεημοσύνην ἢ προσευχὴν ἢ λειτουργίας ἢ νηστείας ἢ ἄλλο τι ἀγαθὸν ἐποίησε, καὶ ἀντισταθμίζουν οἱ Ἄγγελοι καὶ οἱ δαίμονες.

Καὶ ἐὰν εὑρέθη τι ἀγαθὸν περισσότερον, ἁρπάζουν αὐτὴν οἱ Ἄγγε­λοι μὲ μεγάλην χαρὰν καὶ ἀναβαίνουν εἰς ἕτερον σκαλοπάτι καὶ οἱ δαίμονες τρίζουν τὰ δόντια αὐτῶν ὡς ἄγριοι σκύλοι καὶ βιάζονται ἵνα ἀρπάσουν τὴν ἐλεεινὴν ψυχὴν ἀπὸ τοὺς Ἀγγέλους. Ἡ δὲ ψυχῇ συστέλλεται καὶ τρομάζει κατὰ πολλὰ καὶ κρύπτεται εἰς τοὺς κόλπους τῶν Ἀγγέλων καὶ γίνεται μεγάλη διάλεξις καὶ μέγας θόρυβος ἕως ὅτου νὰ ἐλευθερώσουν τὴν ἐλεεινὴν ψυχὴν ἐκεῖνην ἀπὸ τὰς χεῖρας τῶν δαιμόνων.

Καὶ πάλιν ἀνέρχονται εἰς ἕτερον σκαλοπάτι καὶ ἐκεῖ εὑρίσκουν ἄλλο τελώνιον δεινότερον καὶ ἀγριώτερον καὶ ἐδῶ πάλιν γίνεται πολλὴ ὄχλησις καὶ ταραχὴ μεγάλη ἀνεκδιήγητος, τὶς νὰ λαβὴ τὴν ἐλεεινὴν ἐκεῖνην ψυχήν, καὶ κραυγάζοντες οἱ δαίμονες ἐλέγχουν τὴν ψυχὴν ἐκεῖνην καὶ λέγουν «ποῦ ὑπάγεις; δὲν εἶσαι σὺ ὅπου ἐπόρνευσες καὶ κατεμόλυνες τὸ ἅγιον Βάπτισμα; δὲν εἶσαι σὺ ὀποῦ ἐμόλυνες τὸ Ἀγγελικὸν Σχῆμα;  ποῦ ὑπάγεις τώρα;  γύρισε  εἰς τὰ ὀπίσω, ὑπόστρεψε εἰς τὰ κάτω, εἰς τὸν σκοτεινὸν Ἅδην, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἐξώτερον, εἰς τὸν σκώληκα τὸν ἀκοίμητον».

Τότε, ἐὰν εἶναι ἡ ψυχῇ ἐκείνη καταδικασμένη, ὑποστρέφουν αὐτὴν οἱ πονηροὶ δαίμονες ὑπὸ κάτω τῆς γῆς, εἰς τόπον σκοτεινὸν καὶ ὀδυνηρὸν καὶ οὐαὶ τῇ ψυχὴ ἐκεῖνη, οὐαὶ τῇ ὤρα ἐκεῖνη ἐν ἧ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος! Καὶ τὶς διηγήσεται, πάτερ ἅγιε, τὴν ἀνάγκην ἐκεῖνην, τὴν ὁποίαν ἔχουν αἱ καταδικασθεῖσαι ψυχαὶ εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον; Εἰ δὲ εὑρέθη ἡ ψυχῇ καθαρὰ καὶ ἀναμάρτητος, ἀνέρχεται εἰς τὸν οὐρανὸν μετὰ μεγάλης χαρᾶς καὶ συναπαντοῦν αὐτὴν οἱ Ἄγγελοι μετὰ λαμπάδων καὶ θυμιαμάτων καὶ ἀσπάζονται αὐτήν. Εἴτα ἀπέρχονται εἰς τὸν δεσποτικὸν θρόνον καὶ προσκυνεῖ τὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τότε βλέπει τοὺς χοροὺς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, τῶν Ἁγίων Πατέρων, τὰ ἐννέα Τάγματα τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων, τὴν λαμπρότητα ἐκεῖνην τὴν ἄρρητον, καὶ ἀκούει τὴν ἀγγελικὴν ἔκεινην μελωδίαν καὶ τὸ κάλλος τὸ ἀμήχανον. Ἠρώτησας δὲ καὶ περὶ τῶν Μνημοσυνῶν, πὼς καὶ διατὶ γίνονται.Τότε στενάξας ὁ Γέρων καὶ δακρύσας πικρῶς, εἶπεν «οὐαὶ τῇ ἡμέρα ἐκείνη ἐν ᾗ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος». Λέγει δὲ αὐτῷ ὁ Ἄγγελος· «ναί, τίμιε Πάτερ, ὁ ἁμαρτωλὸς λέγω, ὁ δὲ δίκαιος, μακαρία ἡ ἡμέρα καὶ ἡ ὥρα ἐν ᾗ ἐγεννήθη». Τότε λέγει ὁ Ὅσιος· «παρακαλῶ σε, εἰπέ μοι καὶ τοῦτο· ἔχει τίποτε ἄνεσιν ὁ ἁμαρτωλὸς ἢ τέλος ἡ κόλασις αὐτοῦ;». Ὁ Ἄγγελος εἶπεν «οὐχί, Πάτερ Ἅγιε, οὔτε ἡ βασιλεία τῶν Δικαίων ἔχει τέλος, οὔτε ἡ κόλασις τῶν ἁμαρτωλῶν. Ἐὰν ἔπαιρνε κανεὶς κάθε χίλιους χρόνους ἕναν κόκκον ἄμμου ἀπὸ τὴν θάλασσαν καὶ μετέθετεν αὐτόν, ἤθελεν ἔχει ἐλπίδα ἵνα τελειωθῇ, ἡ δὲ κόλασις τῶν ἁμαρτωλῶν δὲν ἔχει τέλος». αὶ τῇ ἐνάτη ἡμέρα ἀνέρχονται πάλιν εἰς προσκύνησιν, ὥσττερ καὶ τῇ τρίτη, τὰ δὲ Μνημόσυνα πέμττουν ὡς ἐνθύμησιν ὑπὲρ τῆς ψυχῆς εἰς τὸν Κύριον, ὅπως ὑποδεχθῆ αὐτὴν ἐν ἰλέῳ ὄμματι,  ἐπειδὴ  πολλὰ  ὠφελοῦν  τὴν ψυχὴν αἱ ἐλεημοσύναι καὶ αἱ Λειτουργίαι καὶ τὰ Μνημόσυνα, διότι δύνανται ταῦτα νὰ ἐκβάλουν ψυχὴν ἀπὸ τὴν κόλασιν. Μετὰ δὲ τὴν δευτεραν προσκύνησιν πάλιν φέρουν αὐτὴν οἱ Ἄγγελοι εἰς τὸν κόσμον καὶ δείχνουν εἰς αὐτὴν τὸν Παράδεισον, τὸν ἐλεῶνα, τὸν κόλπον τοῦ Ἀβραάμ, τὰς σκηνὰς καὶ τὰς ἀναπαύσεις τῶν Δικαίων. Καὶ ὅταν ἴδῃ τὴν χαρὰν ἐκεῖνην τὴν ἄφατον, παραμυθεῖται καὶ χαίρει καὶ δέεται τῶν Ἀγγέλων ἵνα κατα­σκηνώσουν  αὐτὴν  ἐκεῖ  μετὰ τῶν  Δικαίων.

Ἔπειτα  δὲ δεικνύουν εἰς αὐτὴν καὶ τὰς κολάσεις τῶν ἁμαρτωλῶν, λέγοντες· οὗτός ἐστιν ὁ πύρι­νος ποταμός, οὗτός ἐστιν ὁ σκώληξ ὁ ἀκοίμητος, τοῦτό ἐστι τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον καὶ τοῦτο τὸ ἐσώτερον οὗτος ἐστιν ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδό­ντων καὶ καθεξῆς ὅλας τὰς κολάσεις τῶν ἁμαρτωλῶν. Δὲν εἶναι, Πάτερ Ἅγιε, ἄλλη δριμυτάτη κόλασις καὶ φοβερωτέρα, ὡς τοῦ πόρ­νου καὶ τοῦ κλέπτου, ἐξαιρέτως τοῦ πόρνου μοναχοῦ καὶ τῆς μοναχῆς, τοῦ πόρνου ἱερέως καὶ τῆς πρεσβυτέρας. Μετὰ δὲ τὴν θεώρησιν πά­ντων τούτων ἀναφέρεται πάλιν εἰς προσκύνησιν τῇ τεσσαρακοστὴ ἡμέρα καὶ διὰ τοῦτο γίνονται Μνημόσυνα τῶν τεθνεώτων, ἐπειδὴ μέλλει ἡ ψυχῇ τῇ τεσσαρακοστὴ ἡμέρα νὰ λάβῃ ἀπόφασιν καὶ νὰ ἀπέλθη ὅπου βούλεται ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς κατὰ τὰ ἔργα καὶ τὴν πρᾶξιν  ὅπου  ἔκαμεν εἰς τὸν κόσμον τοῦτον καὶ ἀποκαθίσταται ἡ ψυχῇ  ἔνθα βούλεται  ὁ Κύριος  ἕως τὴν ἠμέραν τῆς Ἀναστάσεως, ἵνα ἀναστηθῇ καὶ τὸ σῶμα καὶ ἀπόλαυση κατὰ τὰ ἔργα του».

Τότε στενάξας ὁ Γέρων καὶ δακρύσας πικρῶς, εἶπεν «οὐαὶ τῇ ἡμέρα ἐκείνη ἐν ᾗ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος». Λέγει δὲ αὐτῷ ὁ Ἄγγελος· «ναί, τίμιε Πάτερ, ὁ ἁμαρτωλὸς λέγω, ὁ δὲ δίκαιος, μακαρία ἡ ἡμέρα καὶ ἡ ὥρα ἐν ᾗ ἐγεννήθη». Τότε λέγει ὁ Ὅσιος· «παρακαλῶ σε, εἰπέ μοι καὶ τοῦτο· ἔχει τίποτε ἄνεσιν ὁ ἁμαρτωλὸς ἢ τέλος ἡ κόλασις αὐτοῦ;». Ὁ Ἄγγελος εἶπεν «οὐχί, Πάτερ Ἅγιε, οὔτε ἡ βασιλεία τῶν Δικαίων ἔχει τέλος, οὔτε ἡ κόλασις τῶν ἁμαρτωλῶν. Ἐὰν ἔπαιρνε κανεὶς κάθε χίλιους χρόνους ἕναν κόκκον ἄμμου ἀπὸ τὴν θάλασσαν καὶ μετέθετεν αὐτόν, ἤθελεν ἔχει ἐλπίδα ἵνα τελειωθῇ, ἡ δὲ κόλασις τῶν ἁμαρτωλῶν δὲν ἔχει τέλος».

Λέγει πάλιν ὁ Ὅσιος· παρακαλῶ εἰπέ μοι καὶ τοῦτο· ποιοὶ Ἅγιοι εἶναι εὐσπλαγχνικώτεροι εἰς τὸν ἄνθρωπον, διὰ νὰ παρακαλῇ αὐτοὺς ὁ ἐλεεινὸς ἄνθρωπος, ἵνα πρεσβεύωσιν ὑπὲρ αὐτοῦ;». Καὶ ἀποκριθεῖς ὁ Ἄγγελος λέγει : «Ὅλοι οἱ Ἅγιοι εὔσπλαγχνοι εἶναι εἰς σᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ εὐγνώμονες, ἀλλὰ σεῖς οἱ ἄνθρωποι ὡς ἀγνώμονες καὶ ἀχάριστοι κάμνετε αὐτοὺς καὶ ὀργίζονται εἰς ἐσᾶς. Διότι οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι ἔχουν πολλὴν εὐσπλαγχνίαν εἰς τὸν ἄνθρω­πον, ἐπειδὴ ἕνεκεν τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων εἶδον καὶ αὐτοὶ τὰ παράδοξα τοῦ Θεοῦ. Πλὴν τούτων ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἡ Δέσποινα ἠμῶν, εὐσπλαγχνίζεται περισσότερον τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων.

Ἔπρεπε, Πάτερ Ἅγιε, ὁ ἄνθρωπος ἀνεξάλειπτον νὰ ἔχῃ τὸ ὄνομα Αὐτῆς ἀπὸ τὸ στόμα του. Ἀλλ’ ὁ Διάβολος ἠπάτησεν αὐτὸν καὶ ἔγινεν ἀχάριστος. Διότι διὰ τῶν πρεσβειῶν Αὐτῆς καὶ ἱκεσιῶν ἵσταται ὁ κόσμος μέχρι τὴν σήμερον. Ἐπειδὴ κατα-φρόνησαν οἱ ἄνθρωποι τὸν Θεὸν καὶ τοὺς Ἁγίους, κατεφρόνησε καὶ ὁ Θεὸς αὐτούς, καθὼς καὶ οἱ Ἅγιοι». Λέγει πάλιν ὁ Ὅσιος· «εἰπέ ἡμῖν, ἅγιε Ἄγγελε, ποῖον ἁμάρτημα ὑπάρχει μεγαλύτερον τῶν ἁμαρτιῶν;». Καὶ ὁ Ἄγγελος εἶπε· «πᾶσα ἁμαρτία, Τίμιε Πάτερ, χωρίζει τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὸν Θεόν Ἡ δὲ μνησικακία καὶ ἡ βλασφημία κυριεύουν ὄλας τὰς ἁμαρ­τίας, διότι αὗται καὶ μόναι εἶναι ἰκαναὶ νὰ καταβιβάσουν τὸν ἄνθρω­πον εἰς πέταυρον τοῦ Ἅδου καὶ εἰς τὰ καταχθόνια τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης».

Καὶ πάλιν ὁ Γέρων εἶπε· «ποῖον ἁμάρτημα πλέον τῶν ἄλλων μισεῖ ὁ Θεός;». Καὶ ὁ Ἄγγελος ἀπεκρίθη· «τὴν κενοδοξίαν· αὕτη μόνη ὅλον τὸν κόσμον ἀπώλεσεν, ὅτι δι’ αὐτῆς ὁ πρωτόπλαστος τῶν δαιμόνων ἀπώλετο, δι’ αὐτῆς ὁ Φαρισαῖος τοὺς κόπους ἀπώλε­σε· διότι ὁ ἄνθρωπος ἐὰν πέση εἰς τοιοῦτον πάθος, δύσκολον εἶναι νὰ ἐγερθῆ». Ὁ Γέρων πάλιν ἡρώτησε· «ποῖοι ἄνθρωποι κολάζονται περισσότερον τῶν ἄλλων;». Καὶ ὁ Ἄγγελος· «εἶπον σοι, ὁ πόρνος καὶ ὁ βλάσφημος· πλὴν λέγω σοι καὶ τοῦτο, ὅτι ὑποκάτω πασῶν τῶν κολάσεων ὑπάρχει κόλασις δεινὴ καὶ πονηρά, ἥτις καλεῖται ἀφάνεια· ἐκεῖ κολάζονται οἱ πόρνοι ἱερεῖς καὶ μοναχοὶ καὶ μοναχαὶ αἱ πορνεύουσαι. Διότι, Τίμιε Πάτερ, μέλλει ἀνακαινισθῆναι τὸ πεσὸν τάγμα, ἀπὸ τοὺς καλοὺς ἱερεῖς καὶ μοναχοὺς καὶ εἰς μεγάλην τιμὴν θὰ ὑπάγουν. Λοιπὸν οἱ πονηροὶ

καὶ κακοὶ μοναχοὶ εἰς μεγάλην ἀτιμίαν καὶ κόλασιν ἀποπέμπονται, ἀλλὰ καὶ οἱ ἱερεῖς οἱ παραβαίνοντες τοὺς θείους νόμους καὶ οἱ δεχόμενοι παρανόμους ἕνεκεν δώρων, καὶ οἱ καταφρονοῦντες τὴν Ἀκολουθίαν αὐτῶν ἔνεκεν κοσμικῶν καὶ βιο­τικῶν φροντίδων. Διότι διὰ μίαν Ἀκολουθίαν ἔχουν νὰ δώσουν λόγον τῷ θεῷ. Περὶ δὲ τῶν μεθυόντων ἱερέων, τὶ εἴπω καὶ τὶ λαλήσω; οὐαὶ αὐτοῖς, ὅτι δεινὴ κόλασις ἀναμένει αὐτούς»! Τότε λέγει ὁ Γέρων «εἰπέ μοι καὶ τοῦτο, παρακαλῶ· οἱ καταφρονοῦντες τὴν ἁγίαν Κυριακὴν ἔχουσι τίποτε κόλασιν ἐκεῖ;». Καὶ ἀποκριθεῖς ὁ Ἄγγελος εἶπεν «οὐαὶ αὐτοῖς, Τίμιε Πάτερ! ὅτι φρικτὴ κόλασις δέχεται αὐτούς. Εἰ τὶς καταφρονεῖ τὴν ἁγίαν Κυριακήν, τὸν Κύριον καταφρονεῖ, καὶ ὁ Κύριος αὐτόν, διότι ἡ Κυριακὴ ἡμέρα ὁ Κύριος ἐστίν. Καὶ ὅστις τιμᾷ αὐτήν, τὸν Κύριον τιμᾷ· ὅστις πάλιν τιμᾷ τὴν μνήμην τῶν Ἁγίων καὶ ὅστις ἑορτάζει τὰς μνήμας αὐτῶν, βοηθοῦν καὶ οἱ Ἅγιοι αὐτόν, διότι μεγάλην παρρησίαν ἔχουν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ ὅ,τι ζητήσουν παρέχει αὐτοῖς ὁ Κύριος.

Ἀλλ’ οἱ ἄνθρωποι ἀπεδίωξαν τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ ἀπ’ αὐτῶν καὶ οὔτε τὸν Θεὸν ἔχουν φίλον οὔτε τινὰ τῶν Ἁγίων, ἀλλ’ ἐκολλήθησαν μόνον εἰς τὰ βιοτικὰ καὶ κοσμικὰ πράγματα τὰ καταστρεφόμενα καὶ φθειρόμενα καὶ οὐαὶ αὐτοῖς! Γίνωσκε, Τίμιε Πάτερ, ὅτι πᾶς ἄνθρωπος, ἢ ἱερεύς, ἢ μοναχός, ἢ κοσμι-κός, ἢ ἰδιώτης, ὁ ὁποῖος δὲν τιμᾷ τὴν ἁγία Κυριακήν, Θεοῦ πρόσωπον δὲν βλέπει, οὐδὲ ἔχει ἐλπίδα σωτηρίας. Τώρα λοιπόν, Τίμιε Πάτερ, εἴ τὶ θέλεις ἐρώτησον μέ, διότι εἶναι ὤρα νὰ πορευθῶ εἰς τὸν οὐρανὸν νὰ ποιήσω τὴν παράστασιν τοῦ Κυρίου μου». Τότε στενάξας ὁ Γέρων καὶ δακρύσας πικρῶς, εἶπεν «οὐαὶ ἡμῖν! ἰδοὺ ὁ καλὸς δοῦλος τοῦ Κυρίου μου Ἄγγελος, ὤν ἄϋλος καὶ ἀναμάρτητος βιάζεται ἵνα δώση τὴν δοξολογίαν τῷ Κυρίῳ, ἡμεῖς δὲ οἱ ὑλικοὶ καὶ ἁμαρτωλοὶ δὲν φροντίζομεν, ἀλλὰ περιφρονοῦμεν τὴν σωτηρίαν μας». Λέγει πάλιν ὁ Ὅσιος πρὸς τὸν Ἄγγελον «παρακαλῶ σὲ εἰπέ μοι, ποῖα προσευχὴ ἁρμόζει τῷ μοναχῷ;». Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ «ἐὰν εἶναι γραμματισμένος ὁ ἄνθρωπος, τοῦ Δαβὶδ οἱ Ψαλμοί, εἰ, δὲ καὶ δὲν εἶναι, τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ θεοῦ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν.

Αὐτὴ ἡ εὐχὴ εἶναι ἡ δυνατωτέρα, πολλοὶ δὲ γραμματισμένοι ἄφησαν ὅλα καὶ ἐκράτησαν αὐτὴν τὴν εὐχὴν καὶ ἐσώθησαν, διότι αὐτὴν δύνανται νὰ κρατήσουν εἰς τὴν μνήμην των καὶ ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ παιδὶα καὶ μοναχοὶ καὶ μοναχαὶ καὶ εὐμαθεῖς καὶ ἀμαθεῖς καὶ ἔμπειροι καὶ ἄπειροι καὶ ὁ θέλων νὰ σωθῇ ταύτην ἂς κρατῇ ἐν ἡμέρᾳ καὶ νυκτί, ἐν κελλίῳ καὶ ἐν ὁδῷ, ἱστάμενος τὲ καὶ καθήμενος, κἄν περιπατῇ, κἄν ἐργάζεται, αὐτὴν τὴν εὐχὴν ἂς κρατῇ μετὰ πόθου καὶ προθυμίας, διότι αὐτὴ εἶναι ἱκανὴ εἰς κάθε ἕνα ὀποῦ θέλει νὰ σωθῇ. Καὶ πάλιν εἶπεν ὁ Ὅσιος· «ἐπειδὴ ἦλθες νὰ μὲ διδάξῃς τὸν ἁμαρτωλόν, δέομαί σου, εἰπέ μοι καὶ τοῦτο· ἐὰν εὑρέθη τὶς ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς καὶ διδάξῃ ἄλλον, ἐκβάλῃ αὐτὸν ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν καὶ δείξῃ εἰς αὐτὸν στράταν καλήν, ἔχει τίποτε μισθόν;». Λέγει αὐτῷ ὁ Ἄγγελος· «ὅστις πράξη ταῦτα ὅπου μὲ ἐρωτᾶς, σώζει τὸν ἑαυτόν του καὶ ὁ συμβουλεύων ἄλλον τινὰ εἰς τὸ κακόν, ὄχι μόνον ἐκεῖνον καταστρέφει, ἀλλὰ καὶ τὴν ψυχὴν του παραδίδει τῷ Διαβόλῳ. Λοιπὸν δὲν εἶναι δεινοτέρα ἁμαρτία ὡς τὸ συμβουλεῦσαι ἄνθρωπον εἰς κακὸν ἔργον, οὕτω δὲ πάλιν εἶναι καλὸν τὸ συμβουλεῦσαι εἰς τὸ ἀγαθόν».

Πάλιν ἠρώτησεν ὀ Ὅσιος λέγων «εἰπέ μοι καὶ τοῦτο τάχα ἕως τώρα ἐπλήθυναν οἱ Ἅγιοι εἰς ὅλον τὸν Κόσμον; καὶ ἕως τέλος θὰ εἶναι ἄρά γε τοιοῦτοι;». Καὶ ὁ Ἄγγελος εἶπεν ἕως τῆς συντέλειας τοῦ αἰῶνος, Τίμιε Πάτερ, δὲν θέλει ἐκλείψει δίκαιος καὶ προφήτης Κυρίῳ τῷ Θεῷ, ὠσαύτως οὐδὲ τῷ Σατανᾷ ὑπη-ρέτης. Πλὴν εἰς τοὺς ὑστερινοὺς καιροὺς ὅσοι ἐν ἀλήθειᾳ δουλεύσουν τῷ Χριστῷ καὶ κρύβονται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἐὰν σημεῖα καὶ τέρατα δὲν κάμνουν ὡσὰν τώρα, ἀλλὰ πρακτικὴ ὁδῷ περιπατοῦν μετὰ ταπεινώσεως, μεγαλύτεροι ἀπὸ τοὺς τελοῦντας σημεῖα θέλουν εὑρέθη ἐν τῇ βασιλεία τοῦ Θεοῦ· διότι τότε δὲν θέλουν ἰδῇ τίνα νὰ κάμνῃ σημεῖα καὶ θαύματα, ἵνα ἐκ τῆς τοιαύτης ὑποθέ­σεως ἀναζωπυρούμενοι οἱ ἄνθρωποι μὲ δυνατὴν προθυμίαν εἰσέλθουν εἰς τὸν ἀγῶνα, διότι θέλουν εἶναι ἐκεῖνοι ὀποῦ νὰ ποιμαίνουν καὶ νὰ ἐξουσιάζουν εἰς ὅλον τὸν κόσμον, ἀδόκιμοι παντελῶς, νὰ μὴ γινῶσκοῦν οὔτε μίαν ἐπιστήμην τῆς ἀρετῆς. Διότι θέλουν ἐκπέσει εἰς τὴν γαστριμαργίαν, φιλαργυρίαν καὶ κενοδοξίαν καὶ νὰ εἶναι περισσότερον σκάνδαλον τοῖς ἄνθρωποις καὶ οὐχὶ ὑπογραμμός, διὰ τοῦτο περισσότερον ἀμελισθήσεται ἡ ἀρετῇ διότι τότε θέλει βασιλεύσει ἡ φιλαργυρία καὶ οὐαὶ εἰς ἐκεῖνους ὅπου χαίρουν ὅτι ἔχουσι χρήματα πολλά· ὄνειδος γὰρ ἔσονται οὗτοι Κυρίῳ τῷ Θεῷ καὶ δὲν θέλουν ἰδεῖ πρόσωπον Θεοῦ ζῶντος· ὅτι μοναχὸς ἢ λαϊκὸς ὅπου δίδει εἰς τόκον τὸ ἀργύριον αὐτοῦ βυθῷ ταρτάρου καταποντισθήσετα, ὅτι δὲν προ­τίμα νὰ κάμῃ αὐτὰ καρποφόρα Κυρίῳ τῷ Θεῷ διὰ τῆς ἐλεημοσύνης τῶν πενήτων».

Ταῦτα εἰπῶν ὁ Ἄγγελος τῷ Ἅββᾷ Μακαρίῳ καὶ κλίνας πρὸς αὐτὸν τὴν κεφαλὴν εἶπεν «εὐλόγησον, Πάτερ Ἅγιε, συγχώρησόν με». Τότε πεσῶν ὁ Γέρων, προσεκύνησεν αὐτῷ λέγων «πορεύου ἐν εἰρήνῃ, παράστηθι τῇ Ἁγία Τριάδι καὶ πρέσβευε ὑπὲρ ἐμοῦ».

Καὶ ἀναχωρήσας ὁ Ἄγγελος ἀπήλθεν εἰς τὸν οὐρανόν. Ὁ δὲ Ἁββᾶς Μακάριος εὐχαριστήσας τῷ Θεῷ, ἐπῆγεν εἰς τὸ κελλίον του καὶ διηγήθη εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ συνασκητὰς αὐτοῦ ὅσα εἶδε καὶ ἤκουσεν ἀπὸ τὸν Ἄγγελον, δοξάζων καὶ εὐλογῶν τὸν Θεόν.