Ὁ ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
Ἰδιόμελο τῆς Ἑορτῆς Ἦχος πλ. δ'
Συγκαταβαίνων ὁ Σωτήρ, τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων, κατεδέξατο σπαργάνων περιβολήν, οὐκ ἐβδελύξατο σαρκὸς τὴν περιτομήν, ὁ ὀκταήμερος κατὰ τὴν Μητέρα, ὁ ἄναρχος κατὰ τὸν Πατέρα. Αὐτῷ πιστοὶ βοήσωμεν. Σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. (Δὶς)
Δεῦτε λαοί, ᾄσωμεν ᾆσμα Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῷ διελόντι θάλασσαν, καὶ ὁδηγήσαντι, τὸν λαὸν ὃν ἀνῆκε, δουλείας Αἰγυπτίων, ὅτι δεδόξαστα ᾨδὴ α' Ἦχος β' Εἱρμὸς
Τὴν σάρκα περιτέμνεται, ὁ τὸν Νόμον πληρώσας, ὡς βρέφος ὀκταήμερον, τῶν αἰώνων ὁ Κτίστης, καὶ σπάργανα εἱλίσσεται, ὡς βροτὸς καὶ γάλακτι ἐκτρέφεται ὁ τὰ πάντα, τῇ ἀπείρῳ ἰσχύϊ, ὡς Θεὸς διακρατῶν, καὶ τῇ ῥοπῇ διεξάγων.Ἐξαποστειλάριον
«Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς, τὸ κλὴθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλία (:Καὶ ὅταν συμπληρώθηκαν οἱ ὀκτὼ ἡμέρες γιὰ νὰ γίνει στὸ παιδὶ ἡ περιτομή, τοῦ ἔκαναν περιτομή, γιὰ νὰ ἐπιβεβαιωθεῖ καὶ μὲ τὴν πράξη αὐτὴ ὅτι ἦταν γνήσιος ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ. Καὶ τοῦ δόθηκε τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, ὅπως δηλαδὴ τὸ εἶχε ὀνομάσει ὁ ἄγγελος προτοῦ ἀκόμα συλληφθεῖ τὸ παιδὶ στὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας του)»[Λουκ.2,21].
Ἐδῶ λοιπὸν μὲ αὐτὰ ποὺ ἀναγνώσαμε πρὶν λίγο, βλέπουμε ὅτι ὑποτασσόταν στοὺς νόμους τοῦ Μωυσῆ ἢ μᾶλλον βλέπουμε ὁ ἴδιος ὁ νομοθέτης καὶ Θεὸς νὰ ὑποτάσσεται ὡς ἄνθρωπος στοὺς δικοὺς Τοῦ νόμους. Καὶ γιὰ ποιό λόγο τὸ κάνει αὐτό, θὰ μᾶς τὸ διδάξει ὁ σοφότατος Παῦλος: «Οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι· ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θὲὸς τὸν ὑἱὸν αὐτοῦ, γὲνόμενον ἐκ γυναικός, γὲνόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τὸὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν ὑἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν (:Ἔτσι κι ἐμεῖς, οἱ Χριστιανοί, ὅταν ἤμασταν σὲ νηπιώδη πνευματικὴ κατάσταση, ἤμασταν ὑποδουλωμένοι κάτω ἀπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου(δηλαδή κάτω ἀπὸ τὴ στοιχειώδη καὶ ἀνεπαρκῆ θρησκευτικὴ γνώση ποὺ ἔχει ὁ κόσμος τῶν ἀτελῶν καὶ παχυλῶν ἀνθρώπων). Ὅταν ὅμως ἦρθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ποὺ εἶχε ὁρίσει ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεὸς ἐξαπέστειλε τὸν Υἱὸ Τοῦ, ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ γυναῖκα καὶ ἔζησε σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου, γιὰ νὰ ἐξαγοράσει αὐτοὺς ποὺ βρίσκονταν κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου, ὥστε νὰ λάβουμε τὴν υἱοθεσία, ποὺ ὁ Θεός μας εἶχε ὑποσχεθεῖ)»[Γαλ.4,3-4]. Ὁ Χριστὸς λοιπὸν ἐξαγόρασε ἀπὸ τὴν κατάρα τοῦ νόμου ἐκείνους ποὺ ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ νόμου, ἀλλὰ ὅμως δὲν τὸν εἶχαν ἀκόμη τηρήσει. Καὶ τοὺς ἐξαγόρασε μὲ ποιόν τρόπο; Ἐκπληρώνοντάς τον.
Ἀλλὰ καὶ μὲ ἄλλον τρόπο. Γιὰ νὰ καταργήσει τὰ ἐγκλήματα τῆς παράβασης τοῦ Ἀδάμ, παρουσίασε τὸν ἑαυτὸ Τοῦ γιὰ χάρη μας εὐπειθῆ καὶ ὑπάκουο σὲ ὅλα στὸν Θεὸ καὶ Πατέρα Τοῦ. Γιατί ἔχει γραφεῖ: «Ὥσπὲρ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτω καὶ διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί(:Διότι, ὅπως μὲ τὴν παρακοὴ τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου[:του Ἀδὰμ] ἔγιναν ἁμαρτωλοὶ καὶ ἔνοχοι τὸ πλῆθος τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἀδάμ, ἔτσι καὶ μὲ τὴν τέλεια ὑπακοή, ποὺ ἔδειξε ὁ Ἕνας, ὁ Χριστός, στὸν Πατέρα, θὰ γίνουν δίκαιοι τὸ πλῆθος τῶν ὅσων πιστέψουν σὲ Αὐτόν)»[Ρωμ. 5,19].Έθεσε λοιπὸν μαζὶ μὲ ἐμᾶς τὸν αὐχένα Τοῦ στὸ νόμο, κάνοντάς το καὶ αὐτὸ κατ' οἰκονομία, γιατί ἔπρεπε νὰ ἐκπληρώσει ὅλον τὸν νόμο.
Ὅταν λοιπὸν ἦρθε ἡ ὀγδόη ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποία συνηθιζόταν νὰ γίνεται ἡ περιτομὴ στὴ σάρκα, ὅπως ὅριζε ὁ νόμος, δέχεται τὴν περιτομὴ καὶ ὁ ἴδιος ποὺ ἔδωσε τὸν νόμο στὸν Μωυσῆ, καὶ πρὶν ἀπὸ αὐτὸν στὸν Ἀβραάμ. Δέχεται ἐπίσης καὶ τὸ ὄνομα, δηλαδὴ τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, τὸ ὁποῖο ἑρμηνεύεται «Σωτηρία τοῦ λαοῦ». Γιατί ἔτσι θέλησε ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας νὰ ὀνομάζεται ὁ Υἱὸς Τοῦ, ὁ ὁποῖος κατὰ σάρκα γεννήθηκε ἀπὸ γυναῖκα· γιατί τότε ἔγινε σωτηρία λαοῦ, καὶ ὄχι ἑνός, ἀλλὰ καὶ κάθε ἔθνους, καὶ ὅλης τῆς οἰκουμένης. Συγχρόνως δηλαδὴ μὲ τὴν τέλεση τῆς περιτομῆς, πῆρε καὶ τὸ ὄνομα.
Ἐμπρὸς λοιπὸν νὰ δοῦμε πάλι τί σήμαινε τὸ γεγονὸς αὐτό. Ὁ μακάριος Παῦλος εἶπε: «ἡ περιτομὴ οὐδὲν ἐστι, καὶ ἡ ἀκροβυστία οὐδὲν ἐστιν(:Τίποτε δὲν εἶναι ἡ περιτομὴ καὶ δὲν συντελεῖ σὲ τίποτε γιὰ τὴ σωτηρία μας, καὶ τίποτε ἐπίσης δὲν εἶναι ἡ ἀκροβυστία[:η μὴ περιτομή)]»[Α'Κορ. 7,19]. Ἄραγε ὁ τῶν ὅλων Θεὸς πρόσταξε μέσῳ τοῦ πάνσοφου Μωυσῆ νὰ τηρεῖται τὸ τίποτε ,δηλαδὴ κάτι ποὺ σὲ τίποτε δὲν μᾶς ὠφελεῖ γιὰ τὴ σωτηρία μας, καὶ ἀπείλησε μάλιστα μὲ τιμωρία ἐκείνους ποὺ παραβαίνουν αὐτὴν τὴν ἐντολή; Ναί, θὰ μποροῦσα νὰ πῶ. Γιατί ὅσον ἀφορᾶ τὴ φύση τοῦ πράγματος, δὲν εἶναι ἀπολύτως τίποτε· ὅμως ἔκρυβε μέσα τοῦ τύπο μυστηρίου. Γιατί κατὰ τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀναστήθηκε Χριστὸς ἀπὸ τοὺς νεκρούς, καὶ μᾶς ἔδωσε τὴν πνευματικὴ περιτομή. Γιατί ἔδωσε ἐντολὴ σοὺς ἁγίους Ἀποστόλους καὶ τοὺς εἶπε: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πὰτρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος(:Λοιπόν, πηγαίνετε τώρα καὶ διδάξτε σὲ ὅλα τὰ ἔθνη τὴν ἀλήθεια. Καὶ αὐτοὺς ποὺ θὰ πιστέψουν καὶ θὰ γίνουν μαθητές σας, βαπτίστε τους στὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος)»[Ματθ. 28,19].
Καὶ Αὐτοῦ πάλι προτύπωση ἦταν ἐκεῖνος ὁ ἀρχαῖος Ἰησοῦς, δηλαδὴ ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή, ὁ ὁποῖος μετὰ ἀπὸ τὸν Μωυσῆ ἔγινε ἀρχηγὸς τῶν Ἰσραηλιτῶν· γιατί πρῶτα πέρασε τοὺς Ἰσραηλῖτες στὴν ἀπέναντι ὄχθη τοῦ Ἰορδάνη, καὶ ἔπειτα εὐθὺς ἀμέσως τοὺς ἔκανε τὴν περιτομὴ μὲ πέτρινα μαχαίρια. Λοιπόν, ὅταν διαβοῦμε τὸν Ἰορδάνη, τότε ὁ Χριστὸς μᾶς περιτέμνει μὲ τὴ δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ὄχι καθαρίζοντας τὴ σάρκα, ἀλλὰ ἀποκόπτοντας μᾶλλον τὸν μολυσμὸ τῆς ψυχῆς μας.
Τὴν ὀγδόη λοιπὸν ἡμέρα περιτέμνεται ὁ Χριστός, καὶ παίρνει, ὅπως εἶπα, τὸ ὄνομα, γιατί τότε ἀκριβῶς ἔχουμε σωθεῖ ἀπὸ Αὐτὸν καὶ μέσῳ Αὐτοῦ. Γιατί λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ἐν ᾧ καὶ περιετμήθητε περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σάρκός, ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ Χριστοῦ, συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βάπτίσματι, ἐν ᾧ καὶ συνηγέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν(:Έχοντας κοινωνία μαζὶ Τοῦ περιτμηθήκατε μὲ πνευματικὴ περιτομή, ποὺ δὲν γίνεται μὲ χέρι ἀνθρώπινο, ὅπως ἡ ἰουδαϊκὴ περιτομή, ἀλλὰ ἐνεργεῖται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Καὶ ἡ περιτομὴ αὐτὴ συνίσταται στὴν ἀπέκδυση καὶ στὴν ἀποβολὴ τοῦ σώματος ποὺ ἦταν ὑποδουλωμένο στὶς ἁμαρτίες τῆς σαρκός. Καὶ ἡ ἀπέκδυση αὐτὴ ποὺ ἔγινε ὄχι μὲ τὴν κατακοπῆ τοῦ σώματος, ἀλλὰ εἶναι ἡ περιτομὴ ποὺ λάβατε ἀπὸ τὸν Χριστό, ὅταν ἐνταφιαστήκατε μαζὶ Τοῦ στὸ βάπτισμα. Καὶ δὲν ἐνταφιαστήκατε μόνο, ἀλλὰ καὶ ἀναστηθήκατε μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ μυστηριακῶς διὰ τοῦ βαπτίσματος. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἔγιναν ἐπειδὴ πιστέψατε στὴν ἐνέργεια καὶ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ ὁ ὁποῖος Τὸν ἀνέστησε ἀπὸ τοὺς νεκρούς. Πιστέψατε, δηλαδή, ὅτι ὁ Θεὸς μὲ τὴν ἴδια ἐνέργεια καὶ δύναμη θὰ ἀναστήσει καὶ ἐσᾶς ἀπὸ τοὺς νεκρούς)»[Κολ.2,11-12]. Ὥστε λοιπὸν ὁ θάνατός Τοῦ ἔγινε γιὰ χάρη δική μας, καθὼς καὶ ἡ ἀνάσταση καὶ ἡ περιτομή. Γιατί πέθανε, ὥστε ἐμεῖς ποὺ διὰ τοῦ βαπτίσματός μας πεθάναμε μαζὶ μὲ Αὐτόν , ποὺ πέθανε γιὰ τὴν ἁμαρτία, νὰ μὴ ζήσουμε ποτὲ πιὰ γιὰ τὴν ἁμαρτία. Γι' αὐτὸ ἔχει εἰπωθεῖ τὸ ἑξῆς: «Εἰ γὰρ συναπεθάνομεν, καὶ σύζήσομεν(:Το ὅτι οἱ πιστοὶ θὰ ἀπολαύσουν αἰώνια καὶ ἔνδοξη σωτηρία εἶναι λόγος ἀξιόπιστος· διότι ἐὰν πεθάναμε μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα καὶ τὶς θλίψεις ποὺ ὑποφέρουμε γι' Αὐτόν, μαζὶ Τοῦ καὶ θὰ ζήσουμε στὴν ἄλλη ζωή)»[Β΄Τιμ.2,11].
Λέγεται βέβαια ὅτι πέθανε γιὰ τὴν ἁμαρτία, ὄχι ἐπειδὴ ἁμάρτησε ὁ ἴδιος (γιατί λέγει τὸ Εὐαγγέλιο: «Ὃς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ(:Αυτός δὲν ἔκαμε ποτὲ καμία ἀπολύτως ἁμαρτία· οὔτε δὲ καὶ στὸ στόμα του βρέθηκε ποτὲ δόλος ἢ ἔστω καὶ ὁ παραμικρότερος ἁμαρτωλὸς λόγος)»[Α'Πέτρ. 2,22],αλλά ἐξ αἰτίας τῆς δικῆς μου ἁμαρτίας. Ὅπως ἀκριβῶς λοιπὸν πεθάναμε μαζὶ μὲ Αὐτὸν ποὺ πέθανε, μαζὶ Τοῦ καὶ θὰ ἀναστηθοῦμε[βλ. παραπάνω, Β΄Τιμ. 2,11].
Eπίσης, ἐπειδὴ ὁ Υἱὸς ἦρθε μαζί μας, ἂν καὶ ἦταν ἀπὸ τὴ φύση Τοῦ Θεὸς καὶ Κύριος τῶν ὅλων, γι' αὐτὸ καὶ δὲν περιφρονεῖ τὰ δικά μας μέτρα, ἀλλὰ μαζὶ μὲ ἐμᾶς ὑποτάχτηκε στὸν ἴδιο νόμο, ἂν καὶ ὁ ἴδιος ὡς Θεὸς ἦταν νομοθέτης. Περιτέμνεται ὀκτὼ ἥμερὼν μαζὶ μὲ τοὺς Ἰουδαίους, γιὰ νὰ ἐπιβεβαιώσει τὴ συγγένειά Τοῦ μὲ αὐτούς, ὥστε νὰ μὴν Τὸν ἀρνηθοῦν. Γιατί ὁ Χριστὸς ἀναμενόταν ἀπὸ τὴ γενεὰ τοῦ Δαβίδ, καὶ τοὺς ἔδωσε τὴν ἀπόδειξη τῆς συγγένειάς Τοῦ μὲ αὐτόν. Γιατί, ἐάν, μολονότι ἔλαβε τὴν περιτομή, καὶ πάλι ἔλεγαν: «Τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαμεν πόθεν ἐστίν(:Εμείς, ποὺ εἴμαστε σπουδασμένοι καὶ ἀναγνωρισμένοι ἄρχοντες τοῦ ἔθνους, ξέρουμε ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει μιλήσει στὸ Μωυσῆ καὶ σὲ κανέναν ἄλλον. Αὐτός μας εἶναι ἄγνωστος καὶ δὲν ξέρουμε ἀπὸ ποὺ εἶναι καὶ ἀπὸ ποῦ στάλθηκε)»[Ιω.9,29], ἂν δὲν εἶχε περιτμηθεῖ σαρκικὰ καὶ δὲν τηροῦσε τὸν μωσαϊκὸ νόμο, θὰ εἶχε εὔλογη πρόφαση ἡ ἄρνησή τους. Ἀλλὰ ὅμως μετὰ τὴν δικὴ Τοῦ περιτομὴ ἔχει παύσει ἡ σαρκικὴ περιτομή, ἐπειδὴ εἰσάχθηκε σὲ ἐμᾶς αὐτὸ ποὺ ὑποδηλώνεται μὲ αὐτή, δηλαδὴ τὸ βάπτισμα· γι' αὐτὸ ἐμεῖς δὲν περιτεμνόμαστε πιά.
Νομίζω βέβαια ὅτι ἡ περιτομὴ συμβολίζει τρία πράγματα. Ἕνα ὅτι σὰν κάποιο σημάδι καὶ σφραγῖδα ξεχωρίζει τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἀβραὰμ καὶ τοὺς διαχωρίζει ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα ἔθνη. Δεύτερον, μέσα της προτυπώνει τη Χάρη καὶ τὴ δύναμη τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος· διότι, ὅπως ἀκριβῶς αὐτὸς ποὺ περιτεμνόταν, μὲ τὴ σφραγῖδα αὐτὴ ἐντασσόταν παλαιὰ στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καὶ αὐτὸς ποὺ βαπτίζεται, τυπώνοντας μέσα τοῦ ὡς σφραγῖδα τὸν Χριστό, ἀναγράφεται στὴν υἱοθεσία τοῦ Θεοῦ. Καὶ τρίτον, εἶναι σύμβολο τῶν προσερχόμενων στὴν πίστη μὲ τὴ χάρη, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸν κοφτερὸ λόγο τῆς πίστεως καὶ μὲ κόπους ἀσκητικοὺς ἀποκόπτουν τὶς ἐπαναστάσεις τῶν σαρκικῶν ἡδονῶν καὶ παθῶν καὶ τὰ ἀπονεκρώνουν, ὄχι κόβοντας τὸ σῶμα, ἀλλὰ καθαρίζοντας τὴν καρδιά, καὶ κάνοντας τὴν περιτομὴ ὄχι σύμφωνα μὲ τὸν νόμο, ἀλλὰ πνευματικὰ· καὶ ὅπως διαβεβαιώνει ὁ θεόπνευστος Παῦλος, ὁ ἔπαινος αὐτῶν δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἐπίκριση, ἀλλὰ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν οὐράνια ἀπόφαση[Ρωμ. 2, 28-29: «Οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ Ἰουδαῖὸς ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σὰρκὶ περιτομή, ἀλλ᾿ ὁ ἐν τῷ κρύπτῷ Ἰουδαῖος, καὶ περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι, οὐ γράμματι, ὁὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξ ἀνθρώπων, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ Θεοῦ(: Διότι Ἰουδαῖος ἀληθινὸς καὶ ἄξιος τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ ἐξωτερικῶς φαίνεται ὡς Ἰουδαῖος, οὔτε ἀληθινὴ περιτομὴ εἶναι ἐκείνη, ποὺ ἔχει γίνει καὶ φαίνεται στὴ σάρκα. Ἀλλὰ πραγματικὸς καὶ εὐάρεστος στὸν Θεὸ Ἰουδαῖος εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ μὲ τὸ ἄγνωστο στοὺς ἀνθρώπους καὶ κρυφὸ ἐσωτερικό του ποὺ εἶναι φανερὸ μόνο στὸ Θεό, λατρεύει καὶ ὑπακούει στὸν Θεό. Καὶ ἀληθινὴ περιτομὴ εἶναι ἡ ἀποκοπὴ πάσης κακίας καὶ ἐνοχῆς ἀπὸ τὴν καρδιά, ἡ ὁποία γίνεται μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ὄχι μὲ τὴν τυπικὴ καὶ νεκρὴ πλέον διάταξη τοῦ μωσαϊκοῦ Νόμου,η ὁποία δὲν ἔχει τὴ δύναμη νὰ μεταβάλει τὴν καρδιά. Αὐτὸς δέ, ὁ ἀληθινὰ γνήσιος Ἰουδαῖος θὰ λάβει τὸν ἔπαινό του, ὄχι ἐκ μέρους ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ὑπόκεινται σὲ πλάνη, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεό)»].
ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
Ἁγίου Κυρίλλου, ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας, Ἐξήγησις ὑπομνηματικὴ εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον, Πανεπιστήμιο Αἰγαίου, ἐρευνητικὸ ἔργο «Οἱ δρόμοι τῆς πίστης: Ψηφιακὴ Πατρολογία»
(https://greekdownloads3.files.wordpress.com/ σέλ. 7-12)
Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας Ἅπαντα τὰ ἔργα, πατερικὲς ἐκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμᾶς», ἐκδ. οἶκος «Τὸ Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2005, «Ὑπόμνημα εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν Α'», σέλ. 187- 193.
Π. Τρεμπέλα, Ἡ Καινὴ Διαθήκη μὲ σύντομη ἑρμηνεία (ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2014.
http://www.greek-language.gr/
http://users.sch.gr/
http://users.sch.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου