«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΟΥ»: ΜΑΣΟΝΙΚΟΣ «ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ» ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΟΥ»:

ΜΑΣΟΝΙΚΟΣ «ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ»

ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ  ΤΗΣ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

   Η αναφορά είναι για κείμενο του βιβλίου «ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ» της Β’ Γυμνασίου και συγκεκριμένα για το κείμενο «Η ιστορία του δαχτυλιδιού» του Γκότχολντ Εφραίμ Λέσσινγκ (Gotthold Ephraim Lessing, 1729-1781). Ο συγγραφέας όπως διαβάζουμε στη βικιπαιδεια:

«…το 1774-78 εξέδωσε τα Αποσπάσματα του Βόλφενμπύτελ, μέρη δηλαδή ενός έργου του Χέρμαν Ραϊμάρους, όπου εκφραζόταν πολύς σκεπτικισμός (τουλάχιστον) έναντι του Χριστιανισμού. Ο Λέσσινγκ δέχτηκε πολλές επιθέσεις για την έκδοση αυτή, απάντησε περιχαρής για την διαμάχη σε ένδεκα φυλλάδια (γνωστά ως Anti-Goeze, από το όνομα του πάστορα του Αμβούργου Γιόχαν Μέλχιορ Γκαίτσε που ηγούνταν των επιθέσεων) κατακεραυνώνοντας τους επικριτές του, υπεραμυνόμενος της ελευθερίας σκέψεως και αναγνωρίζοντας την αξία του Χριστιανισμού ακόμη κι αν η Βίβλος ήταν ανθρώπινο έργο και τα θαύματα μύθοι ή φυσικά φαινόμενα.

Τα Αποσπάσματα κατασχέθηκαν και ο Λέσσινγκ τέθηκε υπό την επιτήρηση του λογοκριτού του Μπράουνσβάιγκ. Έγραψε τότε το δραματικό του αριστούργημα Νάθαν ο Σοφός, ένα κήρυγμα ανεξιθρησκείας. Το έργο εκδόθηκε το 1779 και αποδοκιμάστηκε από το χριστιανικό κοινό. Πρωτοπαρουσιάστηκε (μεταθανάτια) το 1783 και την τρίτη νύχτα η αίθουσα ήταν άδεια. Μόνο μετά από μια διασκευή από τους Γκαίτε και Σίλλερ το έργο πήρε την περίοπτη θέση του στο γερμανικό δραματολόγιο.

Ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία Του

Ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία Του

Ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνας θεανθρώπινος ὀργανισμός , ἕνα θεανθρώπινο σῶμα , τοῦ ὁποίου κεφαλή εἶναι ὁ Χριστός , σῶμα δέ " πᾶσα ἡ Ἐκκλησία ". Ὁ χαρακτηρισμός τῆς Ἐκκλησίας ὡς " σώματος Χριστοῦ " δέν εἶναι ἁπλῶς μιά μεταφορική εἰκόνα , ἀλλά σημαίνει " αὐτό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ὀντολογικῶς ἀπολύτως νοούμενον ". Διότι , ὡς λέγει ὁ ἱ. Χρυσόστομος , ὁ Χριστός " ἀναφέρει ἑαυτόν ἡμῖν · καί οὐ τῇ πίστει μόνον, ἀλλά καί αὐτῷ τῷ πράγματι σῶμα ἡμᾶς αὐτοῦ κατασκευάζει ". Οἱ πιστοί γίνονται " σύσσωμοι αὐτοῦ καί εἰς τήν σάρκα αὐτοῦ τελοῦσι καί ὥσπερ σῶμα κεφαλῆς , οὕτως ἥνωνται " καί ἔτσι ἐκ πάντων ἁπαρτίζεται " εἷς Χριστός ". " Πάντες Χριστός εἷς ἐγένεσθε , σῶμα αὐτοῦ ὄντες ".

Γιά νά ἐκφράσει βαθύτερα τήν θεανθρώπινη ἑνότητα Χριστοῦ καί Ἐκκλησίας ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θά ὀνομάσει τήν Ἐκκλησία καί πλήρωμα Χριστοῦ . " Τό πλήρωμα τοῦ Χριστοῦ ἡ Ἐκκλησία . Καί γάρ πλήρωμα κεφαλῆς σῶμα καί πλήρωμα σώματος κεφαλή ........ πλήρωμα .... τοὐτέστιν , οἷον κεφαλή πληροῦται παρά τοῦ σώματος .... Διά πάντων οὗν πληροῦται τό σῶμα αὐτοῦ . Τότε πληροῦται ἡ κεφαλή , τότε τέλειον σῶμα γίνεται , ὅταν ὁμοῦ πάντες ὦμεν συνημμένοι καί συγκεκολλημένοι ".

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ν.Η. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ , ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ.

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ν.Η. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ  , ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ.

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ν.Η. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ν.Η. ΣΕΡΑΦΕΙΜ 
ΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΑΙΩΝΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ: ΕΡΓΟ ΧΕΙΡΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ,ΣΥΛΛΟΓΟΣ,ΣΩΜΑΤΕΙΟ, ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ. ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΟΥΤΕ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ: ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ,ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ,ΜΟΝΑΧΩΝ,ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ :ΔΕΝ ΔΙΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΚΟΣΜΙΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΟΣΜΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΑΙΩΝΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ: ΕΡΓΟ ΧΕΙΡΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ,ΣΥΛΛΟΓΟΣ,ΣΩΜΑΤΕΙΟ, ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ.
ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΟΥΤΕ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ: ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ,ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ,ΜΟΝΑΧΩΝ,ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ :ΔΕΝ ΔΙΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΚΟΣΜΙΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΟΣΜΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ:

«Οὐκ ἐσμὲν τῶν Πατέρων σοφώτεροι»

«Οὐκ ἐσμὲν τῶν Πατέρων σοφώτεροι»

Ἀναίρεση τῆς ἐπιχειρηματολογίας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ

μὲ ἀφορμὴ τὴν ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

κ. Βαρθολομαίου στὴ Μεγίστη Λαύρα

Τὸ παρὸν κείμενο περιλαμβάνει (α) εἰσαγωγή, (β) διάγραμμα τῆς ἐπιχει­ρηματολογίας τῆς ὁμιλίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στὴν Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας, τὴν 7^η Ὀκτωβρίου τρ.ἔ., (γ) ἀναίρεση τῶν ἐπιχειρημάτων τοῦ κ. Βαρθο­λομαίου (σὲ 8 παραγράφους), (δ) ἐνδει­κτικὴ ἐπισήμανση αἱρέσεων στὰ κείμενα τῶν οἰκουμενικῶν διαλόγων καὶ τῶν οἰκουμενι­στῶν, δηλ. (1) τοῦ κειμένου τοῦ Πόρτο Ἀλέγκρε (2006) καὶ (2) θέσεως τοῦ Μητροπολίτου Προύσης κ. Ἐλπιδοφό­ρου, (ε) ἐπίλογο καὶ (στ΄) σύνοψη τοῦ παρόντος κειμένου.

A. Εἰσαγωγὴ

Καθὼς ἤδη εἴχαμε προαναγγείλει στὴ σύντομη ἀνακοίνωση ποὺ ἐκδόθη­κε ἀμέσως μετὰ τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στὴν Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας Ἁγίου Ὄρους, τὸ Σάβ­βατο 7 Ὀκτωβρίου, προβαί­νουμε σὲ ἐκτενῆ ἀνάλυση καὶ κριτικὴ τῆς ὁ­μιλίας του, τῆς ἀντιφωνήσεως, δηλαδή, πρὸς τὸν Πανοσιολογιώτατο Ἡγούμενο τῆς Μονῆς π. Πρόδρομο.

Ὅπως ἔχει ἤδη ἐπισημανθῆ σὲ παλαιότερα κείμενα, ἡ παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καλύπτεται ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς ἀγάπης πρὸς τοὺς ἑτερο­δόξους, ὡς «ἀγαπισμός»· οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἀναφερόμενοι στὴν ἀρχαία μορφὴ τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, δηλαδὴ στὴν αἵ ρεση τῆς «Γνωσιμαχίας», ἐπεσήμαναν ἀκριβῶς αὐτὴ τὴν αἱρετικὴ πε­ριφρόνηση τῶν δογμάτων, χάριν δῆθεν τῶν καλῶν πράξεων. Χα­ρακτηριστικῶς ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκη­νός, στὸν ὁποῖον ἀργότε­ρα παραπέμπει καὶ ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης[1], γράφει στὸ σύγ­γραμμά του Περὶ αἱρέσεων: «Γνωσιμάχοι· ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀνθί­στανται σὲ κάθε γνώση τοῦ χριστιανισμοῦ, καθὼς λέγουν ὅτι “ἐκεῖνοι ποὺ ἀνα­ζητοῦν κάποιες γνώσεις στὶς θεῖες Γραφές κάνουν κάτι περιττό· διότι δὲν ζητεῖ τίποτε ἄλλο ὁ Θεὸς ἀπὸ τὸ Χριστιανὸ παρὰ καλὲς πράξεις. Εἶ­ναι λοιπὸν καλύτε­ρο νὰ πορεύεται κανεὶς μὲ περισσότερη ἁπλότητα καὶ νὰ μὴ πολυπραγμονεῖ γιὰ κανένα δόγμα διαπραγματεύσεως γνώσε­ων”»[2]. Δυστυχῶς, ἡ ὁμιλία τοῦ Οἰκουμε­νικοῦ Πατριάρχου ἐκφράζει αὐτὸν τὸν ἀγαπισμὸ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τονί­ζουσα ἐμφαντικῶς τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ὑπακοή καὶ παρασιωπῶσα τεχνηέντως τὴν ἀξία τῶν δογμάτων τῆς Πίστε­ως καὶ τὴν ἐμμονὴ σὲ αὐτά, ἀρετὴ ἐπαινού­μενη ἀπὸ τοὺς Πατέρες[3]· πολὺ χειρό­τερα, ὅμως, ἀποκρύπτει ὅσα φοβερὰ ἔχουν διαπραχθῆ εἰς βάρος τῆς Ὀρθο­δόξου Πίστεως στὸ πλαίσιο τῆς οἰκουμενικῆς κινήσεως τῶν τελευταίων δεκαε­τιῶν. Ἀληθῶς, θὰ δείξει ἐν συντομίᾳ τὸ παρα­κάτω κείμενο, παρουσιάζον­τας «ἐξ ὄνυχος τὸν λέοντα», ὅτι ἡ πατριαρχικὴ ὁμι­λία, παρὰ τὶς διαβεβαιώσεις γιὰ τὸ ἀ­παρασάλευτον τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, μαρτυρεῖ εἴτε ἄγνοια τῆς ἐκ­κλη­σιολογίας καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, εἴτε ἀνεξήγητη λη­σμοσύνη τῶν φοβερῶν πτώσεων τῶν ὀρθοδόξων Οἰκουμενιστῶν σὲ ἔγγραφη ἀρνησιπι­στία ἢ ἑτεροδοξία. Ἡ μόνη τρίτη ἐκδοχή, τὴν ὁποί­αν δὲν θὰ ἤθελε κανεὶς νὰ παραδε­χθῆ, εἶναι ὅτι ὁ συντάκτης τῆς ὁμι­λίας ἐμπαίζει τοὺς ἀκροατές, ἰ­σχυριζόμενος ὅτι ὁ διάλογος μὲ τοὺς ἑτεροδόξους – κατὰ τὸν τρόπο ποὺ τώρα διενεργεῖται – προβάλλει καὶ ὁμολογεῖ τὴν Ὀρθοδοξία, καθὼς πρέπει, πρὸς σωτηρίαν.

Ὅτι ἡ ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στὴ Μεγί­στη Λαύρα διακρίνεται μεταξὺ τῶν λοιπῶν δώδεκα ὁμιλιῶν του στὸ Ἅγιον Ὄ­ρος, εἶναι ἐμφανέστατο ἀπὸ τὸν σωφρονιστικό της τόνο· τὸν ὁποῖον μάλιστα ὁ κ. Βαρθολομαῖος δὲν βρῆκε ἀρκετὰ ἐπιτιμητικὸ καὶ ἔτσι τὸν ἐνίσχυσε μὲ δικές του, ἐκτὸς  κειμένου, σὲ ἔντονο ὕφος ἐ­πισημάνσεις καὶ διευκρινίσεις, ὥστε οἱ ἀ­κούοντες παραδοσιακοὶ («ζη­λωτὲς») νὰ ἀντιληφθοῦν ὅτι περὶ ἐκείνων πρόκει­ται!  Ἐπειδὴ στὴν ὁ­μιλία τοῦ Παναγιωτάτου ἐθίγησαν ποικίλα θέματα, ἐκκλη­σιολογικὰ καὶ πνευματικά, ἀλλὰ μὲ συγκεκριμένη κατεύθυνση, ἀναγκαζόμεθα νὰ ἐπισημάνουμε καὶ νὰ ἐξηγήσουμε τὴν μονομέρεια τῆς θεματολο­γίας, ἀλλὰ καὶ τῆς ὀπτικῆς, τῆς συγκεκριμένης ἐπιχειρηματολογίας τοῦ κ. Βαρθολομαίου.

Ἡ ἐνέργειά μας αὐτὴ εἶναι σὲ πλήρη, ταπεινή βεβαίως καὶ ἀνά­ξια, ἐναρ­μόνιση μὲ τὴν προτροπὴ τοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου, κτίτορος τῆς Μεγίστης Λαύρας: «Μὴ προτιμήσεις ἀπὸ τὸ συμφέρον τῆς ἀδελφότητος κανένα πρόσωπο ὁποιουδή­ποτε ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος κατὰ τὸν παρόντα αἰῶνα ὑπερέχει καὶ ἐξουσιάζει· μήτε νὰ ὑποχωρήσεις ἀπὸ τὸ νὰ προσ­φέρεις τὴ ζωή σου, ἀκόμη καὶ μέχρις αἵματος, πρὸς φύλαξη τῶν θείων νόμων καὶ ἐντολῶν»[4].

Οι 17 κυριότερες εντολές του Ευαγγελίου Τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

Οι 17 κυριότερες εντολές του Ευαγγελίου

Τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

ΠΕΡΙ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ«ΠΡΟΕΛΑΒΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗΝ Η ΠΑΛΑΙΑ. ΟΥ ΚΑΙΝΑ ΤΑ ΚΑΙΝΑ»

ΠΕΡΙ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ«ΠΡΟΕΛΑΒΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗΝ Η ΠΑΛΑΙΑ. ΟΥ ΚΑΙΝΑ ΤΑ ΚΑΙΝΑ»

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Πραγματεία Περί σωτηρίας των Αιρετικών

Πραγματεία Περί σωτηρίας των Αιρετικών

Γέροντος Δανιήλ Κατουνακιώτου

Εκ του Βιβλίου

 ΕΞ ΕΡΗΜΟΥ
ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΙΣ

Τόμος Ε'
Έκδοση Μοναστικής Αδελφότητος Δανιηλαίων
1985

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

  Η Αίρεση είναι χωρισμός από τον Θεό. Άλλο είναι αμαρτωλός και άλλο αιρετικός. Ο αμαρτωλός μένει στους κόλπους της Αγίας Εκκλησίας, στο έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού, ενώ ο αιρετικός γίνεται αποστάτης, εχθρός του Θεού και χάνει τη θεία χάρη.
Ο εχθρός μας διάβολος, επειδή δεν μπορεί να προτρέψει τους Ορθοδόξους στην έμπρακτη αμαρτία, σοφίζεται τις δεξιές πλάνες και αιρέσεις μέσω του κρυφού εγωισμού και ους κάνει υποχείριους με απρόβλεπτες συνέπειες.
Στις αιρέσεις ταλαιπωρούνται οι πιστοί και το φοβερότερο, εάν πεθάνουν ενώ βρίσκονται σε αυτές, μένουν μακριά από τον Νυμφώνα Χριστό.

  Στην Εκκλησιαστική Ιστορία βλέπουμε ότι, μόλις καταργήθηκε η ειδωλολατρία με τη διάδοση του Χριστιανισμού, ο εφευρέτης των κακών, ο δολοπλόκος σατανάς έσπειρε σε ορισμένους εγωιστές βλάσφημες θεωρίες εναντίον του Ιησού Χριστού και της Αγίας Τριάδας. Γι' αυτό οι θείοι Πατέρες, που συνήλθαν με τη χάρη του Θεού στις Αγίες Συνόδους, καταδίκασαν και εξόρισαν αυτούς από την Εκκλησία του Χριστού.

Ἡ ἱστορικὴ ἅλωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ τοὺς Φράγκους

Ἡ ἱστορικὴ ἅλωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ τοὺς Φράγκους

Μετὰ τὶς ἐξελίξεις στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο τὰ τελευταῖα 2-3 χρόνια παρετηρήθη μία ἀλλαγὴ στὸν τρόπο ποὺ βλέπαμε τοὺς εὐρωπαίους «ἑταίρους» μας, τοὺς Δυτικούς, τοὺς Φράγκους δηλαδή. Ἀπὸ τὴν ἐξόφθαλμη ξενομανία ποὺ ὑπῆρχε (καὶ δὲν ἀγοράζαμε τίποτε μὲ ἑλληνικὴ ἐπιγραφή),  στρεφόμαστε πρὸς μία πιὸ ἀποξενωτικὴ ἕως καὶ ἐχθρικὴ ἀντιμετώπιση τῶν ξένων. Μία προσεκτικὴ μελέτη τῆς Ἱστορίας δικαιώνει, ὡς ἕνα βαθμό, τὴ στάση αὐτὴ – ἀρκεῖ νὰ μὴν φθάσουμε στὸ ἄκρο τοῦ φυλετικοῦ ὑπερεθνικισμοῦ.

Ἂς προσπαθήσουμε λοιπὸν νὰ κάνουμε μία ἀντικειμενικὴ ἀναδρομὴ στὴν ἱστορία τῶν σχέσεων Ἑλλήνων – Φράγκων, καὶ νὰ ἑξάξομε μερικὰ συμπεράσματα, χρήσιμα γιὰ τὴν μελλοντικὴ μορφοποίηση τῆς στάσεώς μας.